50.Психиатриялық көмек және азаматтарға көмек көрсетудегі құқықтық кепілдеме тур.ҚР заңы.
Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 16 сәуiрдегi N 96 Заңы.
психиатриялық көмек - психика бұзылуының алдын алу, азаматтардың психикалық денсаулығын тексеру, психика бұзылуының диагностикасы, психикасының бұзылуынан зардап шегушi адамдарды емдеу, күту, медициналық және әлеуметтiк жағынан оңалту;
4-бап. Психиатриялық жәрдем алудың ерiктiлiгi
1. Психиатриялық жәрдем адам ерiктi түрде өтiнiш жасаған немесе оның жазбаша келiсiмi болған жағдайда көрсетiледi, бұған осы Заңда көзделген реттер қосылмайды.
2. Кәмелетке толмаған адамға, сондай-ақ заңда белгiленген тәртiппен iс-әрекетке қабiлетсiз деп танылған адамға психиатриялық жәрдем осы Заңда көзделген тәртiппен олардың заңды өкiлдерiнiң келiсiмiмен көрсетiледi.
5-бап. Психикасының бұзылуынан зардап шегушi адамдардың
құқықтары
2. Психикасының бұзылуынан зардап шегушi адамдардың бәрi психиатриялық жәрдем көрсетiлгенде:
1) бiлiктi медициналық жәрдем алуға;
2) өздерiнiң құқықтары туралы және психикасы бұзылуының сипаты мен қолданылатын емдеу әдiстерi туралы ақпарат алуға;
3) тұрғылықты жерi бойынша, сондай-ақ қажет болған жағдайда жүрген жерiнде психиатриялық жәрдем алуға;
4) психиатриялық стационарда тексерiлуге және емделуге;
5) санитариялық-гигиеналық талаптарға сай келетiн жағдайларда жәрдем алуға;
6) медициналық айғақтар бойынша емдеудiң барлық түрiн (оның iшiнде санаторий-курорттық түрiн) алуға;
7) емдеудiң кез келген сатысында медициналық құралдар мен әдiстерiн, ғылыми зерттеулерден немесе оқу процесiнен, суретке түсiруден, бейне жазудан немесе киноға түсуден бас тартуға;
8) өздерiнiң талап етуiмен психиатриялық жәрдем көрсетуге қатысушы кез келген маманды (оның келiсiмiмен) осы Заңмен реттелетiн мәселелер жөнiндегi дәрiгерлiк комиссияда жұмыс iстеуге шақыруға;
8-бап. Дәрiгерлiк құпияны сақтау
Азамат психикасының бұзылғаны, оның психиатриялық жәрдем сұрағаны және осындай жәрдем көрсететiн мекемеде емделгенi туралы мәлiметтер, сондай-ақ психикалық денсаулық жағдайы туралы өзге де мәлiметтер заңмен қорғалатын дәрiгерлiк құпия болып табылады.
16-бап. Мемлекет кепiлдiк беретiн психиатриялық жәрдем
және әлеуметтiк қорғау
1. Мемлекет:
1) шұғыл психиатриялық жәрдем көрсету;
2) табиғи зiлзалалар мен апаттар кезiнде психиатриялық жәрдем көрсетуге;
3) ауруханадан тыс және стационарлық жағдайларда консультациялық-диагностикалық, емдеу, психиатриялық алдын-алу, оңалту жәрдемiн көрсетуге;
4) психиатриялық сараптаманың барлық түрлерiне, еңбекке уақытша жарамсыздықты анықтауға;
5) психикасының бұзылуынан зардап шегушi адамдарға әлеуметтiк-тұрмыстық көмек көрсетуге және оларды еңбекке орналастыруға жәрдемдесуге;
6) қорғаншылық және қамқоршылық мәселелерiн шешуге;
7) психиатрия ұйымдарында құқықтық мәселелер жөнiнде консультациялар беру және заң көмегiнiң басқа да түрлерiн көрсетуге;
8) мүгедектердi әлеуметтiк-еңбекке орналастыруға және психикасының бұзылуынан зардап шегушi қарттарды әлеуметтiк-тұрмыстық орналастыруға, сондай-ақ оларға күтiм көрсетуге;
2. Психикасының бұзылуынан зардап шегушi адамдарға психиатриялық жәрдем көрсетудi қамтамасыз ету үшiн және оларды әлеуметтiк қорғау мақсатында мемлекет:
1) мүмкiндiгiнше емдеушiлердiң тұрғылықты жерi бойынша ауруханалардан тыс және стационарлық психиатриялық жәрдем көрсететiн ұйымдардың барлық түрлерiн құрады;
2) психикасының бұзылуынан зардап шегушi кәмелетке толмағандарға жалпы және кәсiптiк бiлiм берудi ұйымдастырады;
3) өндiрiстiк-емдеу кәсiпорындардың, сондай-ақ еңбек терапиясына, психикасының бұзылуынан зардап шегушi адамдарды соның iшiнде мүгедектердi еңбекке орналастыру үшiн жаңа мамандықтарға оқытуға арналған еңбек жағдайлары жеңiлдетiлген арнайы өндiрiстер, цехтар немесе учаскелер құрады;
3. Психиатриялық жәрдем көрсететiн ұйымдардың бәрi талап етiлетiн санитариялық-гигиеналық және эпидемияға қарсы нормативтерге сәйкес болуға тиiс.
23-бап. Психиатриялық куәландыру
1. Психиатриялық куәландыру тексерiлушi адамның психикасы бұзылғанын, оның психиатриялық жәрдемге мұқтаждығын және мұндай жәрдемнiң түрлерiн анықтау мақсатында, сондай-ақ қорғаншылық, еңбекке уақытша жарамсыздығы және мүгедектігi туралы мәселенi шешу үшiн жүргiзiледi.
29-бап. Психиатриялық стационарға ерiксiз түрде
орналастыру үшiн негiздер
Психикасының бұзылуы асқынған адамды ауруханаға тексеру және емдеу үшiн оның келiсiмiнсiз және оның заңды өкiлiнiң келiсiмiнсiз ерiксiз түрде салып, кейiннен прокуратура органдарына хабарлау:
1) оның өзiне немесе айналасындағыларға тiкелей қауiп төндiруiне;
2) оның дәрменсiздiгiне, яғни тиiстi күтiм болмаған кезде негiзгi тiршiлiк қажеттерiн өз бетiнше қанағаттандыруға қабiлетсiздiгiне;
3) егер адам психиатриялық жәрдемсiз қалдырылатын болса психикалық жай-күйiнiң нашарлауы салдарынан оның денсаулығына елеулi зиян келуiне байланысты жасалады.