1 дәріс Кіріспе. Материалдық нүктенің кинематикасы Механика


Бұрыштық және сызықтық жылдамдық векторларының арасындағы байланыс



бет4/11
Дата26.10.2022
өлшемі362,75 Kb.
#154949
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Байланысты:
1-3 дәріс

Бұрыштық және сызықтық жылдамдық векторларының арасындағы байланыс
Нүкте қозғалысының сызықтық жылдамдық шамасы келесі жолмен анықталады. уақыт ішінде айналушы дененің кез келген нүктесінің жүрген жолын шеңбер
ұзындығымен өлшеуге болады, мұндағы R – шеңбер радиусы. Бұл өрнектің екі жағын да -ға бөліп, кезіндегі шекте, келесі өрнек шығады немесе (1.21)
яғни, нүктенің сызықтық жылдамдығы шеңбер радиусына пропорционал болады. Сызықтық жылдамдық модулі
.
Егер және векторлары өзара перпендикуляр болса, онда олардың векторлық көбейтіндісінің модулі
.
Соңғы екі өрнекті салыстырсақ:
. (1.22)
Айналмалы қозғалыста нүктенің сызықтық жылдамдық векторы бұрыштық жылдамдық векторы мен нүктенің радиус-векторының векторлық көбейтіндісіне тең.
Тангенциалды үдеуді де бұрыштық үдеу арқылы өрнектеуге болады:

немесе векторлық түрде
. (1.23)
Нормаль үдеуді бұрыштық жылдамдық арқылы өрнектеcек:
. (1.24)
Сонымен, біз ілгерілемелі және айналмалы қозғалыстар кинематикасының заңдылықтарын қарастырдық. Дененің кез келген күрделі қозғалысын ілгерілемелі және айналмалы қозғалыстарының жиынтығы ретінде қарастыруға болады.

2 дәріс


Материалдық нүктенің және қатты дененің динамикасы
Ньютон заңдары
Динамика – денелердің қозғалыс заңдарын және осы қозғалысты тудыратын немесе өзгертетін себептерді зерттейтін механиканың бөлімі. Динамиканың негізінде көптеген тәжірибелік мәліметтерді қорыту нәтижесінде алынған Ньютонның үш заңы жатыр.
Ньютонның бірінші заңы: Егер денеге басқа денелер әсер етпесе немесе басқа денелердің тең әсер етушісі нольге тең болса, ол тыныштық күйін немесе өзінің бірқалыпты қозғалыс күйін сақтайды.
Денелердің тыныштық күйін немесе бірқалыпты қозғалысын сақтау қабілетін инерттілік деп атайды. Инерттіліктің өлшемі ретінде масса деп аталатын физикалық шама алынады. Массасы үлкен дене үлкен инерттілікке ие болады. Масса қалай өлшенеді? Ол үшін дененің берілген массасын бірлік үшін алынған массамен /эталон/ салыстырады.ХБЖ жүйесінде масса өлшемі үшін кг қабылданған. Бұл диаметрі және биіктігі 39 мм платина-иридий қоспасынан жасалған цилиндрдің массасы. Оның массасы 4С температурадағы көлемі 1000 см³ таза судың массасына жақын.
Ньютонның бірінші заңы орындалатын санақ жүйесі инерциалды деп аталады. Ньютонның бірінші заңының өзі инерция заңы деп аталады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет