1-емтихан жұмысы: Төмендегі дереккөздерді мұқият қарап, оны өз жауаптарыңызда қолдана біліңіз. A дереккөзі
жүктеу/скачать 216,5 Kb.
|
|
1-емтихан жұмысы: Төмендегі дереккөздерді мұқият қарап, оны өз жауаптарыңызда қолдана біліңіз. A дереккөзі 
[1936 жыл., Ресей Үкіметі шығарған колхоз өмірінің бір үзіндісін сипаттайтын сурет]. B дереккөзі Алматы, Қазақстан - Оңтүстік Қазақстанда астық өсіретін мекеме фермері (диқаншысы) Дархан Тишабаев мақтанышпен: «Біз қазір осы өңірдің басты өнім шығарушылары болып табыламыз. Бір - екі жылда ғана өзгелердің артында қалып, күн көріс үшін күрескенбіз». Дархан Тишабаев Қазақстанда жеке шаруашылықты қолдайтын «Әлемдік Банк» жобасының бір бөлігі болып табылатын заем туралы да сөз қозғады. 1998 жылы Қазақстанның ауыл шаруашылық секторы 30 жыл ішінде ең төменгі сатыға түскен. Шаруашылықтардың басым көпшілігі көптеген шығындарға ұшырап, ауылдың табысы күрт төмендеген. Осы жылы Қазақстан Үкіметі Банк қолдауын талап ететін ауыл шаруашылығына жекешелендіруден кейінгі көмек көрсету деп аталатын жобаны бастады. Бұдан бұрынғы шаралар — ауыл шаруашылығын жекешелендіру мен мемлекеттік бақылауды жою – бұл секторды өркендетуді жүзеге асыра алмады. Оның ең басты себебі, елдің жалпы заңды және институтциялық базасы нашар болып, ауыл шаруашылығын қаржыландыру жоқтың қасында болды. Әсіресе, жұмыс қуатының 25 пайызын құрайтын ауыл шаруашылығын қаржыландыруға және де банктің ұзақ мерзімді қаржыландыру қоры болмағандықтан банктер тәуекел етпеді. [2008 жылғы қазақ тіліндегі газеттен алынған] C дереккөзі 1953 жылы КСРО Орталық Комитетінің маңызды пленарлық кездесуінде Н.С. Хрущев баяндама жасады. Ауыл шаруашылығына қатысты жаңа үкім жарияланды. Бағалар өсірілді. Ауыл шаруашылығының өнімдері ақшаға сатылып алынатын болды. Ауыл шаруашыларына кепілдендірілген ақша төленетін болып, Қазақстан мен басқа өңірлерде игерілмеген жерлерді дамыту туралы шешім қабылданды. Бұрын ешқашан игерілмеген жерлерде ауыл шаруашылықтарының ошақтары орнатыла бастады. Жаңа жерлерде жер тыңайтылып, дән егілетін болды. Мыңдаған жастар осындай өңірлерге жіберілді. Жерді жақсы тыңайту шаралары қолданылса да, кейбір сәтсіздіктер де болды. Алайда, жер игеру айтарлықтай күшейіп, елге үлкен табыс әкелінді. [«Белес: Қайта құру кезеңі экономикасы» / Аганбегян. А. (бейімделген) М. Горбачевтің экономикадан басты кеңесшісі, Ғалымдар Академиясының Кеңес мүшесі. 1988 жылы басылып шыққан] D дереккөзі Н.С. Хрущев жерді өңдеудің ең тез және тиімді жолын көздеген. Алайда трактор құрастыру мен тыңайтқыштарды шығару ұзақ уақыт алатын болғандықтан, егіс жерлерді ұлғайту жөнінде шешім қабылданды. Арасында мол жауын шашыны бар оңтүстік өңірге, қуаңшылықты солтүстік өңірге аяқ баспаған, егін егу үшін айдалып тасталынған 13 миллион гектар егістік жерлерге дәнді дақылдар себілді. Мұнда жаз мезгілінде мыңдаған жастар көмек көрсетті. 1953 - 1956 жылдары КСРО 36 миллион жер игерді. Сөйтіп, әлем тарихында болмаған жай орын алды. Бірақ, өнім беретін тіршілік көзі нашарлай бастады. Мен 1955 жылы солтүстік Қазақстанға барғанымда жағдайдың жақсы еместігін байқадым. Қуаңшылық жыл болатын, көп мәселелерге әкелетіні анық болды. Ол тіпті жарысқа айналып, жергілікті басқармалар бір-бірімен жер тыңайтудан бәсекеге түсті. Тыңайтуға келмейтін жерлер тыңайтылып, тек қана бір дақыл егіліп, жер қыртысының эрозиясын тудыратын қауіп төнді. [«КСРО экономика тарихынан» бейімделген. Алек Нов. 1982. Британ Университетінің экономика тарихының докторы] E дереккөзі 1917 жылғы революция ел үшін көп өзгерістер алып келуі тиіс еді. Теңдік орнатыла бастады. Жер мен мүлік кедей шаруаларға таратыла бастады. Бай-кулактардың жай-күйлері революциядан бұрынға қарағанда нашарлады. Ал керісінше, кедей шаруалар жерге иелене бастады. Ауыл экономикасы «орта – қожалық» деп аталатын кезеңді кешті. Алайда, жалпы өнім өте төмен болды. Оның бірден бір себебі, елдің жаңа әлеуметтік-экономикалық құрылымы мен қожалақ шаруалардың / диқаншылардың өз жағдайларын ойлап, қала үшін өнім шығармады. Олар дән дақылдардың бағасы өте төмен болғандықтан, табыс көзін іздеп, басқа да дақылдар өсіре бастады. [«Жаңа режімдегі Ресей ауылы» -нан бейімделген. В.П. Данилов. Кеңес тарихшысы., 1988] F дереккөзі 
[Кеңес үкіметінің ресми баспаларынан] Сұрақтар (a) Берілген дереккөздер мен өз біліміңізді пайдалана отырып, Қазақстанда ауыл шарауашылығымен шұғылданатын тарихшыға маңызды дереккөздердің құндылығы мен маңыздылығы жайлы сипаттама беріңіз. ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ [15] (b) Берілген дереккөздер мен өз біліміңді пайдалана отырып, кеңестік жүйедегі Қазақстанның ауыл шаруашылығына тигізген әсерін түсіндіріңіз ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________.[18] (c) ХІХ ғасырдың соңынан бастап Қазақстанның ауыл шаруашылығының тарихында төмендеудің ұзаққа созылған кезеңі басталды. Сіз осы пікірмен қаншалықты келісесіз? Берілген дереккөздер мен өз біліміңізді қолданып жауап беріңіз. ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ [21] 2- емтихан жұмысы: сұрақтар үлгісі Үш сұрақ берілген. Екі сұраққа жауап беріңіз. Қазақстандағы демография мен этника Қазақстанның демографиялық тарихы мен этникалық құрылымына география, саясат, шетелден басып кіру және климат үлкен рөль атқаратыны белгілі. ХІХ ғасырдың соңынан бастап өтіп жатқан осы екі ортаға сыртқы күштердің күштеп еніп келе жатқаны мен тек ішкі Қазақстандық факторлардың тигізген өзгерістері туралы үлкен пікірталастар туындады. (a) 1900 жылдан бастап Қазақстанның этникалық құрылымындағы басты өзгерістерді анықтаңыз. ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ [9] (b) Этникалық топтар арасындағы қарым - қатынасты байланыстырудың қазақша моделін түсіндіріңіз. _______________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ [15] (c) «Қазақстан демографиясына Кеңес саясатының үлкен әсері тиді». Сіз осы пікірмен қаншалықты келісесіз? ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ [24] Дін - Қазақстан тарихындағы факторлардің бірі ретінде ХІХ ғасырдың ортасынан бастап Қазақстанда дінге деген көзқарас күрт өзгерді. Дін қоғамның біртұтас бөлігі ретінде қарастырылды. Ресей революциясы марксизм-ленинизм сияқты жағымсыз идеологияны өзгертпекші болды. 1991 жылдан бастап дінге бөлек көзқарас орнап, мемлекет пен халық өз таңдауына сүйенді. (a) 1945 жылдан бастап дінге қатысты басты қоғамдық өзгерістерді анықтаңыз. ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ [9] (b) Қазақстанға кейбір діни іс-әрекеттердің қандай зияны болғанын түсіндіріңіз. ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ [15] (c) 1900 жылдан бері мемлекеттің діни саясаты қаншалықты өзгерді? ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ [24] Қазақстан мемлекеті 1991 жылдан бастап Қазақстан көп ғасырлардан бері алғаш рет өз болашағын өзі таңдап, өзінің басқару жолын таңдауға да өз ерік алды. Кезінде күштеліп келген мемелекеттік жүйенің кейбір аспектілерінің пайдасы болса, кейбіреулерінің нақты кері әсері бар болып шықты. Өз дәстүрі, мәдениеті және құндылықтары бар бір елге сәйкес модель, екінші бір елге дәл болуы мүмкін емес. (a) 1980 жылдан кейінгі кезеңнен бастап Қазақстанның тәуелсіздік алған жолының басты кезеңдерін сипаттаңыз. ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ [9] (b) 1917 жылдан кейінгі Ресейдің Қазақстанды басқарудың жолдарын түсіндіріңіз. ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ [15] (c) «1991 жылдан бері Қазақстанды басқару жолында революция орын алды». Сіз осы пікірмен қаншалықты келісесіз? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ [24] бет -дан жүктеу/скачать 216,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|