1 есептеу жүйесін жәНЕ
жүктеу/скачать 0,91 Mb.
|
Оралбеков Диас ВТиПО video
| ЭТ = Ш – ШЕЖ,
мұндағы Ш – бағдарламалық өнімді енгізуге дейінгі шығындар; ШЕЖ – бағдарламалық өнімді енгізгеннен кейінгі шығындар. Басқару қызметін автоматтандыру үшін аппараттық-бағдарламалық құралдар кешенін әзірлеу және енгізу шығындарын есептеу мынадай формула бойынша жүргізіледі: К = КА + КР + КШ, (3.3) мұнда КА – жобалау алдындағы зерттеулер мен алгоритмді әзірлеуге арналған шығындар; КР – бағдарламалық модульдерді жазуға және күйін келтіруге, нұсқаулықтарды, анықтамалықтарды және бағдарламалық қамтамасыз етуді пайдалану жөніндегі басқа да басшылық құжаттарды жасауға арналған шығындар; КВ – күрделі шығындар: жүйені құруға арналған шығындар: компьютерлік жүйенің аппараттық қамтылымын сатып алу (ДК, принтер, электронды компоненттер мен аксессуарлар, кәбілдік өнім және т.б.), орнату, баптау және қосу. Есептеу коэффициенттері жүйесінің тиімділігін бағалау үшін қосымша критерий ретінде ЕЖ құруға жаратылған есептелген коэффициент ЕР салалық ЕН нормативтік коэффициентпен салыстырылады. Егер есептеу коэффициенті тиімділіктің нормативтік коэффициентінен үлкен немесе оған тең болса, онда бұл жүйе тиімді болып саналады, яғни. шарт әрдайым сақталуы керек: Ер ≥ ЕН. (3.4) Өтелімділіктің есептік мерзімі жүйені құруға жұмсалатын бір жолғы шығындардың өтелімділігінің нормативтік мерзімінен аз немесе оған тең болуы тиіс. ТР ≤ ТН, (3.5) мұндағы ТР – жүйені құруға жұмсалатын бір жолғы шығындардың өзін-өзі ақтауының есептік мерзімі; ТН-өзін-өзі ақтаудың нормативтік мерзімі. Алгоритмді әзірлеуге байланысты шығындарды есептейміз. Алгоритмді әзірлеумен айына 180000 теңге айлықпен бір адам айналысады. Алгоритмді әзірлеуге жұмсалған уақыт – 60 сағат. Бір айдағы жұмыс сағаттарының жалпы саны –168 сағат. Сонда ЕА = (180000 / 168) · 60 = 67542 тг. Бағдарламалық өнімнің жұмыс алгоритмін әзірлеудің толық шығындарын анықтау үшін мыналарды анықтау қажет: – әлеуметтік сақтандыруға аударымдар (негізгі және қосымша жалақының 10%-ы – 6754 тг.); – үстеме шығыстар (бағдарламалық өнім алгоритмін құруға арналған жалпы шығыстардың 30%-ы – 19563 тг.). Сондықтан алгоритмді әзірлеудің жалпы шығындары: КА = 67542 + 6754 + 19563 = 94159 тг. Бағдарламаны әзірлеу және жөндеу шығындарын есептейміз. Компьютерлік жүйені дамытуға бағдарламашы 120 сағат жұмсады. Белгіленген жалақы мөлшері бағдарламашы (200000 тг. айына) және айына жұмыс сағаттарының саны (168 сағат) бағдарламашының жалақысының мөлшерін анықтаймыз: ЕА = (200000 / 168) · 180 = 214285 тг. Бағдарламалық өнімді әзірлеудің толық шығындарын анықтау үшін мыналарды анықтау қажет: – қосымша жалақы мөлшері (негізгі жалақының 10%-ы – 21428 тг.); – үстеме шығыстар (бағдарламалық өнімді жасауға жұмсалатын жалпы шығыстардың 30%-ы –64285 тг.). Сонда бағдарламалық жасақтаманы әзірлеу шығындары келесідей болады: КР = 214285 + 21428 + 64285 = 299998 тг. Бұл жағдайда енгізу шығындары ЕЖ аппараттық қамтылымын сатып алумен, орнатумен және жөндеумен байланысты. 3.1-кестеде жүйені іске асыруға байланысты күрделі шығындар көрсетілген. Осылайша, өңдеуге капиталды салымдар: КШ=273500+121600+375180+39200+55640+9560+82000+76000=780680 тг. (3) формуласынан бір кешенді енгізуге және әзірлеуге жұмсалатын жалпы шығындар: К = КА + КР + КВ = 94159 + 299998 + 980680 = 1374837 тг. (6) 3.1-кесте. ЕЖ әзірлеуге күрделі шығындар
Персоналдың жұмыс уақытының қоры: ЖУҚ = ҚС × КС × ҚОҰ, мұнда ҚС – қызметкерлер саны; КС – жыл ішінде жұмыс істеген күндер саны; КОҰ – жұмыс күнінің орташа ұзақтығы. Осылайша: ЖҰҚ = 2 × 180 × 8 = 2880 сағ. Бағдарламалық өнімді енгізгенге дейінгі қызметкерлердің жалақысына арналған шығыстар мынадай формула бойынша есептеледі:: Ш = ЖҰҚ× ОСТС ((1 + g) × (1 + С) + Н), (3.7) мұнда ОСТС – орташа сағаттық тарифтік ставка; g – қосымша жалақының коэффициенті; С – зейнетақы қорына аударымдардың коэффициенті; Н – үстеме шығыстардың коэффициенті. Ақпараттық жүйені енгізгенге дейін қызметкерлердің жалақысына арналған шығындарды анықтаймыз: Ш = 2880 × 161× ((1 + 0,1) × (1 + 0,1) + 0,3) = 700156 тг. Енді ЕЖ енгізілгеннен кейін пайдалану шығындарының мөлшерін есептейміз. Есептеу жүйесін басқару үшін жүйені баптау және басқару құқығын беретін маман қажет. Жүйені енгізу жұмыс уақытының ішінара босатылуына әкелетіндіктен, жұмыс уақытының жылдық қоры азаяды. ДК-ге берілетін жұмыстардың үлесін ескеретін коэффициент 0,5-ке тең. Бағдарламалық-техникалық кешен енгізілгеннен кейін жұмыс уақытының қорын анықтаймыз: ЖҰҚ = 2 × 180 × 8 × (1 – 0,5) = 1440 сағ. ЕЖ енгізгеннен кейін маманның жалақысын есептейміз: ЕА = ЖҰҚ (1 + g) (1 + С) + Н), ЕА = 1440 × 161× ((1 + 0,1) (1 + 0,1) + 0,3) = 350078 тг. Жобаны енгізу еңбек өнімділігін барынша арттырып қана қоймай, қызметкерлердің кәсіби деңгейін көтеруге мүмкіндік береді. Күрделі шығындардың экономикалық тиімділігінің есептік коэффициенті жыл сайынғы үнемдеудің микропроцессорлық жүйені әзірлеу мен енгізудің күрделі шығындарына қатынасын білдіреді. Ықтимал жылдық экономикалық әсер: ЭӘ = Ш – ПШ, (3.8) мұндағы Ш – жүйені енгізгенге дейінгі пайдалану шығындары; ПШ – жүйені енгізгеннен кейінгі пайдалану шығыстары. ЭӘ = 700156 – 350078 = 350078 тг. Тиімділік коэффициенті: Ер = ЭӘ / К, (3.9) мұндағы К-жүйені енгізуге және әзірлеуге арналған шығындар: Сонда, Ер = 350078 / 1374837 ≈0,25 0,25 < 0,3 Өтелу мерзімі: Т = 1 / ЕР. (3.10) Осыдан,
Т = 1 / 0,25 = 4 ≈ 48 ай. жүктеу/скачать 0,91 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|