1. Философияның анықтамасы мен пәні. Философия
Дүниетанымның тарихи түрлері: мифология, дін, философия
жүктеу/скачать 40,84 Kb.
|
filo
- Бұл бет үшін навигация:
- 3.Философияның негізгі мәселесі және оның екі жағы.
| 2.Дүниетанымның тарихи түрлері: мифология, дін, философия.
Философия дүниегекөзқарастың бір түрі. Дүниегекөзқарас- дүние туралы жалпы пікірлер жиынтығы және адамның әлемдегі орыны жайлы көзқарасы. Тарихи тұрғыда қарайтын болсақ, дүниегекөзқарас үш негізгі типтен тұрады: Мифологиялық, діни, философиялық. Мифология (гр. Myfos-аңыз, logos-ілім)- әлемді фантастикалық және ақиқат жағдайда түсінетін қоғамдық сананың бір түрі. Мифологиялық туындыларда әлемнің қалыптасуы, жер, адам, тіршілік, өмір және өлім секілді мәселелер көп кездеседі. Мифтің ерекшелігі: табиғат және табиғат құбылыстарына жан бітіру, фантастикалық құдайлардың болуы, олардың қарым-қатынасы, адамзат баласымен араласуы т.б. Дін- бәрінен жоғары жаратушы күшке және оның қоршаған орта мен адам баласына әсері бар деп есептейтін сенім-нанымға негізделген көзқарас формасы. Діннің мифологияға ұқсастығы бар: Әлемнің пайда болуы, жер бетіндегі тіршілік, адамның іс-әрекеті туралы адамгершілік-этикалық мәселелерді алға қояды. Қоғамды игі істерге шақыруда: мәдениеттің қалыптасуына әсер етуімен қатар адам баласын сыйласымдылыққа, әділеттілікке, төзімділікке тәрбиелеп, өзіндік парыз мәселесін түсіндіруде діннің атқарар маңызы ерекше. Философия — дүниегекөзқарастың ғылыми-теориялық түрі. Философиялық көзқарас мифологиялық және діни көзқарастан айырмашылығы- нақты ұғымдарға, категорияларға сүйене отырып логикалық ой қорыту ерекшелігінің бар болуы. Философия даму барысында үш кезеңнен өтті: Космоцентризм, теоцентризм, антропоцентризм. 3.Философияның негізгі мәселесі және оның екі жағы. Философияның негізгі мәселесі оның пәнімен толық сәйкес келмейді. Философия пәні адам мен әлемнің өзара қарым-қатынасы мен өзара қарым-қатынасы принциптерін зерттеу болып табылады, ал негізгі мәселе бұл жалпы адамның адамға қандай тараппен «бұрылғанын» анықтайды. Сонымен, философияның басты мәселесі-рухтың, сананың болмысқа, материяға деген қарым-қатынасы туралы мәселе; ойлау немесе болмыс, табиғат немесе рух, материалдық немесе мінсіз деген не? Кім жасайды және анықтайды?Осы мәселені шешуге байланысты материалистік және идеалистік тұжырымдамалар, философиялық ойдың екі негізгі бағыттары: материализм және идеализм болып бөлінеді. Материализм материяны мәңгілік, тәуелсіз, сәтсіз және бастапқы – өз заңдары бойынша бар және дамып келе жатқан барлық заттардың көзі деп жариялайды. Табиғат, болмыс, материал, материалдық – бастапқы көздер, ал өз кезегінде сана, ойлау, рух, идеал – қайталама, материалдық жағынан анықталады және туындайды. Ежелгі Грецияның ең ірі материалистінің құрметіне материализм философиядағы Демокрит сызығы деп аталады.Материализмге сәйкес, әлем-материалдық, өзі бар, ешкім құрылмаған және түсініксіз, заңды түрде өзгере отырып, өзінің жеке себептеріне байланысты дамиды; кез келген семсерлесу күшін жоятын біртұтас және соңғы шындық болып табылады. Сана, ойлау және рух-материяның қасиеттері, оның мінсіз бейнесі. Идеализм Идеализмге сәйкес барлық бар адамның бастапқы басы рухани бастама (Құдай, рух, идея, жеке сана) болып табылады, материя рухтан туындайды және оған бағынады, табиғат, материалдық әлем-екінші. Бұл термин XVIII ғасырдың басында неміс философы Г. Лейбниц енгізді. Лейбниц үшін философиядағы идеалистік бағыттың бастаушысы Платон болды. Осы себепті идеализм философиядағы Платонның сызығы деп аталады. Идеализмнің негізгі екі түрі бар: объективті және субъективті идеализм.Объективті идеализм, оған сәйкес адам мен табиғатқа қарамастан әлемдік ақыл, ғарыштық жан, абсолюттік идея түрінде объективті түрде бар. Олар: Платон және неоплатониктер, орта ғасырлар философтары, Гегель және неогегельяндықтар).Субъективті идеализм Ішкі адам тәжірибесінің мінсіз түрін анықтайды. Сыртқы әлем, оның қасиеттері мен қатынастары адамның санасына байланысты. жүктеу/скачать 40,84 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|