1. Химиялық технологияның негізгі ұғымдары мен анықтамаларын сипаттап, мысалдар келтіріңіз. Технология, химиялық технология, шикізат, реагент, мақсатты өнім, жанама өнімдер, қосымша материалдар, қалдықтар. Технология

жүктеу/скачать 1,56 Mb.

Pdf көрінісі

бет	45/69
Дата	09.03.2023
өлшемі	1,56 Mb.
	#171546

1 ... 41 42 43 44 45 46 47 48 ... 69

Байланысты:
1. Õèìèÿëû òåõíîëîãèÿíû íåã³çã³ ûìäàðû ìåí àíûòàìàëàðûí ñèï

Селитрадан алу (Глаубер әдісі)
– XVII ғасырдың ортасынан бастап XX - ғасырдың басына дейін осы əдісті
қолданды.
NaNO3+H2SO4 <—> NaHSO4+HNO3
Бұл əдіс кейбір селитрасы көп жерде қолданылды.
Ауадан алу
. Азот пен оттек 1200°С-та реакцияласа бастап (электр ұшқынында) 3000°С - та тепе-теңдік оңға
қарай ығысады.
N2 + О2 <—> 2NO - 181,4 кДж
Осылай түзілген азот оксиді өздігінен оттекті оңай қосып алып, азоттың диоксидіне айналады:
2NО + О2 → 2NО2 + 112кДж
Азот диоксиді сумен реакцияласып азот қышқылын түзеді.
3NО2+ Н2О →2HNО3 + NO + 136кДж
Бұл əдіс электр энергиясы арзан болмаса, өте қымбат əдіс болғандықтан, қолданыстан қалып келеді.
Аммиактан сұйытылған азот қышқылынан алу:
Өндірістік технологиялық үдерісі:
•Атмосфералық;
•Жоғары қысымда;
•Комбинерленген.
Синтетикалық жолмен алынатын аммиактың
35%-ы азот қышқылын алуға кетеді. Өндірісте негізінен
сұйытылған азот қышқылы алынады.
Азот қышқылын аммиактан өндіру мына сатылармен жүреді:
1. Аммиакты катализатор қатысуымен азот оксидіне дейін тотықтыру:
4NH3 + 5O2 <—> 4NO +6Н2О + 907кДж
2. Азот оксидін оның диоксидіне дейін тотықтыру
2NO + O2 <—> 2NO2 +112кДж

3. Азот диоксиді сумен абсорбцияланады.
3NO2 +Н2O <—> 2HNO3 +NO +136 кДж
Бөлінген азот оксиді диоксидке дейін тотығып қайтадан абсорбцияланады.
Аммиактан азот қышқылын өндірудің принципиалдық сызбанұсқасының негізгі 6 операциясы:
1 операция
- аммиак пен ауа араластырып сүзгіленеді
2 операция
- аммиактың тотығу реакциясы жүреді
4NH3 + 5O2 = 4NO + 6H2O + 1105 кДж
3,4 операция
- реакциядан бөлінетін жылудан газ қоспасы қызады, сондықтан салқындатуға жіберіледі, бұл
жерде жартылай азот оксиді диоксидке дейін тотығады:
2NO + O2 = 2NO2 + 1240 кДж
5 операция
- азот оксидінің аяғына дейін тотығуы азот қышқылын алумен, яғни диоксидінің
суға абсорбциялануымен бірге жүреді. Осы жерде таза азот қышқылы бөлініп шығады.

жүктеу/скачать 1,56 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 41 42 43 44 45 46 47 48 ... 69