1 жарақаттың ішінде кеуде жарақаттары 8- 10% шамасында кездеседі. Кеуде жарақаты негізінен екі түрге бөлінеді. Бірінші -жабық, екінші ашық. Жабық түрдегі жарақат үш түрлі жағдайда кездеседі: жұмыста, көлікте және үйде

Әсіресе үш нүктеге ауруды басатын дәрі жіберу. Мойыннан вагосимпатикалык блокада . Спирт-новокаинды сынған жерге жіберу (1мл-96% спирт, 9мл-1% новокаин). Сегментарлық жансыздандыру. Ол үшін омыртқадан бастап қабырғалардың арасына 0,5% 5-10 мл новокаинерітіндісін жіберу керек. Сынған қабырғадан бір қабырға жоғары алып, бір қабырға төмен.

2 Иықтың шығуы барлық буындардың шығулардың 50-60 % құрайды. Көп кездесуі буынның анатомиялық ерекшелігімен түсіндіріледі: жауырынның буындық ойысы тоқпан жіліктің шар тәрізді басынан 3-4 есе кішірек,буындық қалтасы аумақты және жіңішке.Иық буынның травматикалық шығуы көбінесе тікелей емес күш әсер еткенде пайда болады.(Мыс:қолды құлап бара жатып қолды тіреп қалғанда)

Иық буыны шыққан кезде тоқпан жіліктің басы буындық шұңқырдан алдыға, төмен және артқа қарай жылжуы мүмкін.Соған байланысты алдынғы, артқы және төменгі түрлерін ажыратады. Көп кездесетіні иық буынының алдыңғы жаққа қарай шығуы-98%. Иық буыны шығуы әрқашанда буындықкапсуланың жыртылуына алып барады.Бұл кезде бұлшықет сіңірі жыртылып немесе толығымн үзіліп кетуі мүмкін.Бұлшықет сіңірінің тоқпанжіліктің үлкен төмпешігінен үзіліп кетуі жиі,ал кіші төмпешігінен үзіліпкетуі сирек кездеседі. Клиникалық көрінісі Зақымданған жақта иық төменге түскен, науқас басын зақымданған жаққа қарай бүгіп ұстайды. Қолын екінші сау қолымен ұстап,қимылсызкүйде ұстауға тырысады. Қолы қолы шынтақ буынында бүгілген,кішкене ғана ұзаруы байқалады.Пальпация жасағанда ауру сезімі мен акромияльді өсіндіні еркін тұрғанын көреміз. Иық осі қалыптыда жауырынның акромион өсіндісі арқылы өтетінболса,ал шыққанда бұғана арқылы өтеді. Тоқпан жілік басының төмен орналасуына байланысты акромион өсіндісінен сыртқы бұлшықетке дейінгі қашықтық сау жағына қарағанда алыстау болады.Иық буынының дельта тәрізді бұлшықетінің қалыпты томпаюы жоғалады

және осы жерден жоғары тұста акромион өсіндісінің қыры анықталады. Буында белсенді қозғалыстар болмайды немесе бірден шектеледі. Енжар қозғалыс жасауға тырысқан кезде (қолын көтергенде,бүкенде,жазғанда)қарсылық тудыратын “қатаю фиксациясы“ анықталады.Шынтақ буынын кеудеге алыпбару мүмкін емес. Пальпацияда иық буыны аймағында жайылмалы ауру сезімі анықталады.Иық буыны енген тоқпан жіліктің сынуы және жауырынның бындық бетінің сынуымен кезесуі мүмкін. Осы кезде диагноз қоюға рентгеологиялық әдіске сүйенеміз.

Буынның шыққан кезде түзету наркоздың көмегімен жүзеге асырылады. Бұл үшін 1 мл 1% поптопан немесе морфин ерітіндісін енгізуден бастайды. Жергілікті анастезияда иық буыны қапшығы ішіне 30-40 мл 1% навокаин ерітіндісін енгізуден бастайды. Орнына келтірудің бірнеше әдісі бар: Кохер, Гиппократ-Купер, Джанелидзе, Чаклин, Роквуд.

3 Клавикуланың сынуы. Клавикуланың сынуы әдетте иықтың бүйіріне құлауынан немесе сирек, тікелей әсерінен болады.

Дәстүр бойынша емдеу келесі классификация негізінде жүзеге асырылады.

А класы - ортаңғы үштен біріндегі сүйектердің сынуы; олар клавикула сынықтарының шамамен 80% құрайды. Проксимальды фрагмент көбінесе стероклеидомастоидты бұлшықетпен тартылатындықтан жоғары қарай ығысады. Субклавиан тамырлары сирек зақымдалады.

В класы - сүйектің дистальды үштен бірінің сынуы; клавикуланың барлық сынықтарының шамамен 15% құрайды. Әдетте, сыну тікелей соққыдан туындайды. Мұндай сынудың 3 кіші түрі бар:

• І тип: Артикулярлы және орын ауыстырусыз; ереже бойынша, коракоклавикулярлы байламның қызметі бұзылмайды (күшті және құрылымдық жағынан маңызды)

• II тип: Экстра-артикулярлы және ығыстырылған; әдетте коракоклавикулярлы байламның үзілуімен жүреді, ал проксимальды фрагмент әдетте жоғары қарай ығысады, өйткені оны стерноклеидомастоидты бұлшықет тартады

• III тип: акромиоклавикулярлы қосылыстың артикулярлы бетіне қатысты, нәтижесінде С класының - сүйектің проксимальды үштен бір бөлігі қатысатын сыну қаупі артады; клавикуланың барлық сынықтарының шамамен 5% құрайды. Бұл сынықтар, әдетте, үлкен күштің әсерінен болады, сондықтан кеуде мүшелерінің зақымдануымен немесе стерноклавикулярлы буынның зақымдалуымен жүруі мүмкін.

Диагностика

Рентгенография: Клиникалық бағалау диагнозды жиі қояды, бірақ әдетте қарапайым антиперостериалды, кейде апикальды лордотикалық рентгенография немесе 45 ° жоғары рентгенография жасалады. Алайда, С класындағы кейбір сынықтар мен буынішілік сынықтар басқа бейнелеу әдістерін қажет етеді (мысалы, КТ).

Емдеу.

-Коракоклавикулярлық байлам жыртылған болса, әдетте хирургиялық араласу қажет

Көптеген сынықтар аз орын ауыстырады және оларды бинтпен емдеуге болады, ыңғайлы, 4-6 апта. Кросс-киім кию ұсынылмайды, өйткені қарапайым таңу бірдей тиімді және көбінесе ыңғайлы.

Әдетте, бұрыштық ығысулар кезінде де орын ауыстырудың қажеті жоқ.

Алайда, егер тері қатты созылған болса (көбінесе А сыныптағы сынықтарда), шұғыл ортопедиялық кеңес қажет болуы мүмкін. Әдетте, мұндай сынықтарды таңғышпен де емдеуге болады, бірақ жедел емделмеген жағдайда сүйек теріні тесіп, сынықтарды ашуы мүмкін.В классының II типті сынықтары үшін хирургиялық араласу арқылы ортопедиялық хирург емдеуге коракоклавикулярлы байланыстың үзілуін талап етеді. Мысалы, проксимальды фрагменттің жоғары ығысуымен клавикуланың дистальды сынуы кезінде пациенттер ортопедиялық хирургқа коракоклавикулярлы байламдар хирургиясының хирургиялық жөндеу қажеттілігін ескеру үшін жіберіледі.

III типті В типті сынықтар үшін ерте жұмылдыру остеоартроздың қаупін азайтуы мүмкін

4 Скапула сынықтары сирек кездеседі және барлық сынықтардың 1% -дан азын құрайды.

Скапула сынықтары көбіне 25-45 жас аралығындағы жас еркектерде өндірістік іс-әрекеттер мен жарақаттарға байланысты кездеседі. Сүйектің сынуы спортпен, жол-көлік оқиғаларымен және басқа жарақаттанумен байланысты.

...

Белгілері

• Науқас жарақаттанған сүйектің бүйірін денеге қаратып қолын ұстайды.

• Қолдың қозғалысы скапуланың ауырсынуын күшейтеді.

• Науқас скапула сынығынан қолын көтере алмайды.

• Пациент әр терең дем алған сайын ауырсынуды сезінуі мүмкін, өйткені тыныс алу кезінде кеуде қуысы қозғалады. Бұл қозғалыс сынған скапула қозғалуына әкелуі мүмкін, ауырсыну тудырады.

• Егер скапула сынған болса, иықтың тегістелуі немесе деформациясы болуы мүмкін.

Егер иық немесе жоғарғы арқа жарақаты болса, медициналық көмекті қажет ететін белгілер:

• Зақымдалған иықта қозғалғанда ауырсыну

• Иықтың ісінуі

• Иық айналасындағы көгерулер

• Егер иық ауруы 3-5 күн ішінде жақсармаса

Тыныс алу, жарақат алған қолдың ұйып қалуы, қолдың немесе иықтың қатты ауруы, иықтың деформациясы сияқты белгілер, әсіресе мойнында немесе арқасында басқа кеуде жарақаттары болған кезде жедел ауруханаға жатқызуға негіз болады.

Диагностика

Жақ сүйектері сынуының диагностикасы аспаптық зерттеу әдістерін зерттеу және талдау негізінде белгіленеді.

• Иық пен кеуде қуысының рентгенографиясы алынады.

• Құрсақ қуысы мен кеуде қуысының томографиясы, басқа органдар мен жүйелердің мүмкін жарақаттарын анықтау.

• Егер буын ішіндегі сынуды жоққа шығару керек болса, иықтың КТ-сы қажет.

Кейде тексеру кезінде скапула сынықтары диагнозы аса ауыр жарақаттармен байланысты (құлау, жол-көлік оқиғалары).

Емдеу

Скапула сынуы жиі ауыр, өмірге қауіп төндіретін жарақаттармен байланысты болғандықтан, науқас жедел түрде ауруханаға жатқызылуы керек.

• Ісіну мен ыңғайсыздықты азайту үшін жарақат алған жерге терімен мұзға тікелей тиюді болдырмай, мұз қабатын жағыңыз.

• Скапула сынуының 80% жағдайында басқа жарақаттармен бірге жүретіндіктен, науқас жедел жәрдем ауруханасына жатқызылуы керек.

Скапула сынықтарының көпшілігін хирургиясыз емдеуге болады.

Стероидты емес қабынуға қарсы дәрі-дәрмектерді және анальгетиктерді қолдану ауырсынуды және қабынуды азайтуға мүмкіндік береді. Препараттар сүйек тіндерінің регенерациясы кезеңінде ауырсыну синдромы болған кезде тағайындалады. Осы препараттардың жанама әсерлерін ескере отырып, дәрі-дәрмектерді емдеуші дәрігердің бақылауымен ғана қабылдау керек.

Иммобилизация әдетте ауырсыну жоғалғанға дейін 3-4 апта ішінде қажет

Жаттығу терапиясы. Жаттығуды мүмкіндігінше ертерек бастау керек (жарақат алғаннан кейін бір аптадан кейін бастауға болады), иық-скапулярлы периартриттің дамуын болдырмау үшін (қозғалыс ауқымының төмендеуі иықтың ұзақ иммобилизациясы кезінде болуы мүмкін).

Физиотерапия қалпына келтіру кезеңінде регенерацияны жақсарту және иықтағы қан айналымын жақсарту үшін қолданылады.

Хирургия

Сүйек сынықтарын хирургиялық емдеу сынықтардың кейбір түрлері үшін қажет, негізінен гленоидты қуысқа (розеткаға) немесе скапула мойнына зақым келген жағдайларда. Травматологтың уақытылы консультациясы қажетті емдеу тактикасын анықтауға мүмкіндік береді.

Сүйектің сынуы

Сүйектердің сынуы олардың тұтастығын бұзу деп аталады. Сынудың себебі сыртқы күштің әсері (соққы немесе ауыр жүктеме) немесе сүйектердің беріктігін төмендететін және оларды сынғыш ететін кейбір аурулар болуы мүмкін. Сынудың ауырлығы оның орналасуына, мөлшері мен түріне байланысты.

Себептері

Пайда болу себептеріне байланысты травматикалық және патологиялық сынықтар ажыратылады. Травматикалық сүйек сынуының себебі - бұл механикалық соққы күшінің сүйекке күрт, кенеттен әсер етуі.

Патологиялық сынықтар белгілі бір патологиялық процесс сүйек тініне әсер еткенде пайда болады. Бұл цистаның немесе қатерлі ісіктің дамуының нәтижесі болуы мүмкін. Бұл жағдайда сүйек тінінің құрылымы біртіндеп бұзылады және тіпті аз жүктемелер сынуға әкелуі мүмкін.

Екінші типте сыну қаупі бірнеше есе артады. Тіпті серуендеу кезінде адам аяғын сындыруы мүмкін екендігі туралы мәселе туындайды. Мұндағы себеп - бұл сүйектің патологиясы, оған сырттан әсер етпейді.

Белгілері

Сүйек сынықтарында патологияны анықтауға мүмкіндік беретін тән белгілер бар, бұл асқынуларды болдырмау өте маңызды. Сынудың келесі негізгі салыстырмалы белгілерін ажыратуға болады:

- Ауырсыну синдромы: сүйек сынғанда қатты ауырсыну және болашақта ауырсыну, сонымен қатар бойлық жүктеме немесе оны имитациялау кезінде күшейеді.

- Ісіну: Зақымдалған аймақтағы ісіну біртіндеп дамиды.

- гематома: зардап шеккен аймақтағы әртүрлі өлшемдер; пульсациясы бар гематома қан кетудің жалғасуын көрсетеді.

Сынудың абсолюттік белгісі сүйектің тікелей бұзылуы нәтижесінде пайда болады және процестің аяқталғанын көрсетеді. Сынудың бұл белгілері:

- өзіне тән дағдарыс (крепитус): сүйек тіндері сынған кезде пайда болады, содан кейін ол фонендоскоптың көмегімен фрагменттердің үйкелуіне байланысты естіледі.

- аяқтың немесе басқа сүйектің табиғи емес бағыты.

- Буын жарылған кезде қозғалғыштығының жоғарылауы.

- Сүйек сынықтары көзбен ашық сынықпен көрінеді.

- фрагменттерді ауыстырған кезде аяқтың қысқаруы, сынған сүйектің шығуы.

Ауыстырылмайтын немесе толық емес сынықтардың кейбір белгілері пайда болмауы мүмкін, бұл диагнозды қиындатады. Сыну белгілері рентгенография арқылы бірмәнді түрде анықталады - локализация, типі және жойылу дәрежесі жазылады.

Диагностика

Жабық сынықтардың көпшілігінде рентгендік диагностика жетекші маңызға ие. Бұл тексеру сынық диагнозын растау және оны құжаттандыру үшін ғана емес қажет. Травматолог үшін рентгенограммалардың негізінде фрагменттердің ығысу сипаты, сыну сызықтарының бағыты және фрагменттің сынуын көрсететін қосымша жарықтардың болуы туралы түсінік қалыптастыру өте маңызды. Бұл ақпарат терапиялық тактиканы, остеосинтез түрін таңдауды анықтау үшін қажет.

Емдеу кезінде рентгенологиялық зерттеудің де маңызы зор. Ол редукцияның толықтығын, бекіту құрылымының дұрыс орналасуын, қайталама ығысудың болмауын (ісінуді азайту арқылы), каллустың пайда болуы мен қалыптасуын анықтайды. Хирург пен травматолог сынықтарға рентгенография жүргізу ережелерін сақтауы керек.

Емдеу

Алғашқы көмек сүйек сынықтарының жылжуын, жұмсақ тіндердің зақымдануын, жараның инфекциясын болдырмауға, жарақаттық шоктың дамуына және қанның көп мөлшерде жоғалуына бағытталған. Түзету әрекеті: Қаңқаның жарақаттанған жерін жарақаттың үстінен және астынан буындарды ұстап тұрған шпенің көмегімен иммобилизациялаңыз. Жгутпен қан кетуді тоқтатып, жараға стерильді таңғыш қойыңыз. Анестезия беріңіз: анальгин немесе промедол. Жәбірленушіні жедел жәрдем бөліміне жеткізіңіз.

Омыртқаның көптеген сынықтары мен жарақаттары кезінде жедел жәрдем келгенге дейін науқасты қозғалту ұсынылмайды.

Консервативті емдеу иммобилизациядан тұрады, сынық жабық қысқарғаннан кейін немесе онсыз гипс қабықшаларын қолданады (егер орын ауыстыру болмаса). Сылақты қолданған кезде мүше физиологиялық тұрғыдан дұрыс қалыпта болуы керек. Ісінуді анықтау және тіндік трофизмнің бұзылуын болдырмау үшін оның дистальды бөліктері (мысалы, аяқ-қол сынған саусақтар) ашық болуы керек. Кейде сыну үшін тарту қажет - қаңқалық, манжетті, желімді немесе жабысқақ гипстен тартуды қолдану. Бұл әдіс сүйек сынықтарына бекітілген бұлшықет қабаттарының әрекетін бейтараптандыруға, олардың ығысуын болдырмауға және сүйек тіндерінің қалпына келуіне жағдай жасауға көмектеседі. Скелеттік тарту ең үлкен нәтиже береді. Сүйектен өткен сымға бекітілген салмақ сүйек сынықтарын тіндерді қалпына келтіру үшін оңтайлы қалыпта ұстайды. Кемшілігі - науқастың мәжбүрлі иммобилизациясы, оның жалпы жағдайының нашарлауына әкеледі.

Түтікшелі сүйектердегі жарықтар мен ұсақ сүйектердің сынуы үшін функционалды әдістер қолданылады. Олар зақымдалған аймақтың иммобилизациясы немесе минималды иммобилизациясы жоқ деп болжайды және оның тынығуын қамтамасыз етуге дейін азаяды.

Хирургиялық емдеу жақтың сынуы кезінде қажет (сыртқы бекіту қондырғысын орнату), губкалы сүйектерді қалпына келтіру (бас сүйек қоймасы), каллустың шамадан тыс түзілуі және т.б.

Операциядан кейінгі кезеңде сыну орны иммобилизацияланады. Қалпына келтіру уақыты бірнеше аптадан бірнеше айға дейін. Егер сүйек қалпына келмесе және псевдартроз пайда болса (сынған жерде тұрақты аномальды қозғалғыштық), эндопротездеу әдістері қолданылады (тірек-қимыл аппараты элементтерін имплантаттармен ауыстыру). Сылақты алып тастағаннан кейін олар оңалту терапиясын бастайды.

Бұл, ең алдымен, массаж. Сынғаннан кейін 10-45 күннен кейін тағайындалады. Ол каллустың түзілуін тездетеді, қан айналымын және тіндердің тамақтануын жақсартады, бұлшықет атрофиясының алдын алады.

CPM терапиясы - бұл арнайы бапталған механикалық құралдың көмегімен буындардың пассивті дамуы (бұлшық еттердің қатысуынсыз).

Физиотерапия. Алғашқы 10 күнде жаттығулар нонға жасалады

5 Клавикуланың шығуы.Көбінесе жұлын сүйегінің дислокациясы жасөспірімдер мен жасөспірімдерде және футболда, гандболда немесе волейболда, экстремалды спорт түрлерінде (авто, мотоцикл жарыстары, жартасқа өрмелеу, паркур), байланыс жасаушыларда (балуандар, боксшылар, дзюдошылар), ауыр заттарды көтеретіндерде болады. Клавикуланың шығуы егер қолыңызда немесе артта құлап, иыққа әсер етсе, күш үлкен күш скапула аймағына, иық буынына немесе бұғанаға түскен кезде мүмкін.

Жарақат бөлімшелерінің мәліметтері бойынша бұл жарақат барлық дислокациялардың 5 - 12% -ында кездеседі. Клавикуланың дислокациясының екі түрі бар: стерноклавикуляр, егер сүйектің төс сүйегіне іргелес бөлігі өз орнынан ығыстырылған болса; акромиоклавикуляр, егер скапуланы (сүйектің акромиальды процесінің арқасында) бұғанаға байланыстыратын буын бүтіндігі бұзылса.

Иық аймағында зақымдану және скапула процесі 4-5 рет жиі кездеседі, өйткені дененің бұл бөлігі қозғалмалы. Көбінесе жарақат адам құлап, рефлекторлы түрде қолын тартып алып, дененің қимылын баяулатуға тырысқанда пайда болады. Дислокация белгілері, егер бұғанаға, тік сүйекке және клавикулярлық сүйекке көлденең қысылған кезде, бұғана қосылысына тікелей соққы болса, мүмкін.Тікелей зақымдану көбінесе акромиальды буынның шығуын тудырады. Жанама зақымдану, егер іргелес тіндер жарақат алса, кеуде клеткасын төс сүйегіндегі тиісті орнынан босатуға әкеледі.Клавикула буындары едәуір мықты, енжар, күшті байламдармен нығайтылған. Сондықтан өте күшті жарақаттар дислокацияға әкеледі. Клавикуланың ығысуымен қатар байламдардың үзілуі пайда болады. Егер бір ғана байлам жыртылса, толық емес дислокация анықталады (дәрігерлер оны сублаксация деп атайды), егер қоршаған капсуласы бар екі байлам зақымдалса, бұл толық дислокация.Егер дәрігер жарақат алғаннан кейін 3 күн ішінде дислокацияны тексеріп, анықтаса, клавикуланың жарақаты жаңа болып саналады. 3 күннен 3 аптаға дейінгі кезеңде бұл дислокация. Зақым 3-4 аптадан кейін немесе одан кейін анықталған кезде, бұл созылмалы дислокация. Оларды емдеу әлдеқайда қиын, өйткені тіндер біртіндеп өзгеріп, клавикуланың жаңа орнына бейімделеді

-Диагностика

Тәжірибелі травматолог науқасты тексеріп, жарақат алу әдісін нақтылағаннан кейін бірден диагноз қоя алады (құлау, иыққа соққы, апат). Тексеру кезінде дәрігер иық белдеуінің өзгеруін, клавикуланың ісінуі мен шығыңқы жиегін атап өтеді, зақымдалған аймақты ақырын тексереді, ауырсыну қай жерде айқын көрінетінін және клавикула мен төс сүйегі немесе скапула арасындағы қашықтықтың бар-жоғын атап өтеді.Рентгенография диагнозды дәлелдеуге және дислокация түрін нақтылауға көмектеседі. Егер бұл толық емес дислокация болса, дәрігер мойын сүйегін зақымдалған және сау жағынан салыстырады; кейбір жағдайларда рентгенге түспес бұрын пациентке иығын түсіру үшін қолына аз салмақ беріледі. Бұл жағдайда клавикуланың ауытқуы көбірек байқалады.

- емдеу