10. Солтүстік жарты шардағы ең ұзақ түн болатын күн
А) 22 желтоқсан
Б) 21 наурыз
В) 22 маусым
Д) 23 қыркүйек
Е) 5 шілде
11.Темірқазық жұлдызы көрсететін бағыт
А) Оңтүстік;
Б) Батыс;
В) Солтүстік;
Д) Шығыс;
Е) Оңтүстік батыс;
12. 66,50с.е. және 66,50 о.е. параллельдердің атауы
А) Поляр белдеулері;
Б) Тропиктік белдеулері;
В) Экватор;
Д) Поляр шеңберлері;
Е) Тропиктер;
13. Алғашқы градус торы бар картаны жасаған ғалым
А) Бехайм;
Б) Х. Колумб;
В) Ш. Уалиханов;
Д) Птолемей;
Е) Геродот;
14. Жер радиусының ұзындығы
А) 6470 км;
Б) 6352 км;
В) 6271 км;
Д) 6173 км;
Е) 6371 км;
15. Оңтүстік жарты шардағы ең ұзақ күн болатын уақыт
А) 22 желтоқсан;
Б) 21 наурыз;
В) 22 маусым;
Д) 23 қыркүйек;
Е) 5 шілде;
16. Айналадағы көзге көрінетін кеңістік
А) Көкжиек; Б) Бағдар;
В) Жер бедері; Д) Полюс;
Е) Экватор;
17. Көкжиек тұстарын анықтайтын аспап
А) Флюгер; Б) Нивелир;
В) Барометр; Д) Термометр;
Е) Компас;
18. Биіктікті өлшейтін құрал
А) Нивелир; Б) Компас;
В) Теодолит; Д) Планшет;
Е) Барометр
Сабақтың тақырыбы:
«Жер бетінде қашықтықты өлшеу. Қашықтықты қағаз бетіне белгілеу. Масштаб »
Сабақ мақсаты:.
Масштаб, оның түрлері, қашықтықты өлшеу, оны қағаз бетіне түсіру әдістері туралы білім беру. Картадағы кез-келген географиялық объектінің масштабына қарап қашықтығын анықтауға және оны дәлме-дәл қағазға түсіруді үйрету.
Жер бетіндегі зат
Көрінетін қашықтық
Жеке үй
5 км
Үйдің терезесі
4 км
Шатырдағы мұрж
3 км
Жеке ағаш және жеке адам
2 км
Терезе рамасының ағаштары
500м
Шатырдың тақтайлары
200м
Адамның көзі,мұрны,саусақтары
60-70 м
Мысалы :
картаның масштабы 1:100 000.Бұл масштаб бойынша 1 см-ге 1 км сәйкес келеді.Картадан өлшенген кесіндінің ұзындығы 5,5 см дейік.
Сонда 1 км*5.5см=5 км 500 м
Есеп шығару:
1:50 000 масштабтағы топографиялық карта бойынша өлшенген кесіндінің ұзындығы 5,45 см.Осы кесіндіге жер бетінде сәйкес келетін қашықтықты есептеп шығарыңдар.
Масштаб түрлерінің ерекшеліктері
Сандық масштаб
Сызықтық масштаб
Атаулы масштаб
Үй жұмысы:
1.Қашықтықты есепте:
Мектепке бару және қайту жолдарыңда,топсеруен кезінде кестеде көрсетілген мөлшер бойынша қашақтықты анықтап байқаңдар. Алған шамаларыңды мүмкіндігінше қадамдап тексеріп көріңдер.