6. Асан атына ’’қайғы’’ деген сөздің тіркесе айтылуының себебін белгілеңіз.
A) Жай қоя салған.
B) Айналасына наразылықтан.
C) Өз басында қайғысы бар адам.
D) Мұңды адам.
E) Халық қайғысын, мұң-зарын ойлаумен өткен адам.
7. Жаманды байқап қарасаң,
Күндердің күні болғанда
Өз басына өзі жау, - деген өлең шумағында Махамбеттің айтқан мәселесін анықтаңыз.
A) Батырға тән мінез.
B) Жақсыдан шарапат.
C) Жастарға өнеге іс.
D) Адамгершілік.
E) Жаманнан кесапат.
8. Ы.Алтынсарин құрастырған «Қазақ хрестоматиясының» алғашқы беті қандай өлеңмен ашылғанын табыңыз.
A) «Өзен»
B) «Интернатта оқып жүр»
C) «Өнер-білім бар жұрттар»
D) «Кел, балалар, оқылық!»
E) «Шәкірт ойы»
9. Абайдың өлеңін көрсетіңіз.
A) ’’Өзен’’.
B) ’’Әкеме’’.
C) ’’Жазғытұры’’.
D) ’’Өнер-білім бар жұрттар’’.
E) ’’Арғымаққа оқ тиді’’.
10. Шәкәрімнің музыка зерттеушісі А.В.Затаевич нотаға түсіріп алған әнін табыңыз.
A) «Бұл ән бұрынғы әннен өзгерек».
B) «Дүние мен өмір».
C) «Жастарға».
D) «Ақындарға».
E) «Бостандық туы жарқырап».
11. Мінездеменің ерекшелігін анықтаңыз.
A) Шығарманың оқиғасын желілі түрде көркем әңгімелеу.
B) Шығармаға қатысушының мінезін, дүниеге көзқарасын
сипаттау.
C) Табиғат көркін суреттеу.
D) Екі адамның өзара кезектесе сөйлеуі.
E) Оқиғаның болған жерін көрсету.
12. XІX ғасырдың ІІ жартысында және ХХ ғасырдың басында қазақ халқымен тығыз әдеби байланыста болған туысқан халықтарды белгілеңіз.
A) Татар, қырғыз, өзбек.
B) Қарақалпақ, араб.
C) Ұйғыр, тәжік, чуваш.
D) Орыс, қарашай.
E) Түрік, құмық.
13. «Көшпенділер» атты тарихи трилогияның екінші бөлімі қалай аталатындығын табыңыз.
A) «Алмас қылыш».
B) «Ғашықтар».
C) «Қаһар».
D) «Қатерлі өткел».
E) «Жанталас».
14. Қ.Жұмаділовтің «Қаздар қайтып барады» туындысында жалғыз шалдың неге шегара бұзып, тау асып келе жатқанын табыңыз.
A) Мал ұрлау үшін келеді.
B) Туған жеріне келеді.
C) Адасып келеді.
D) Түрмеден қашып келеді.
E) Жаулардан қашып келеді.
15. Әділет, дәулет, ақыл мен қанағат жайлы кітап жазған ғұламаны табыңыз.
A) З.Бабыр.
B) Ж.Баласағұн.
C) А.Яссауи.
D) С.Сараи.
E) М.Қашқари.
16. Өзі іздеген сұлу қызды құмырсқаның көмегімен тапқан кейіпкері бар ертегіні табыңыз.
A) «Құмырсқалар, аралар-қиыспас дос құдалар».
B) «Алтын сақа».
C) «Аяз би».
D) «Күн астындағы Күнікей қыз».
E) «Ер Төстік».
17. Айтысқа түсетін ақынның бірден бастырмалатып, қарсыласының апшысын қуыра, сескендіре сөйлейтінінің себебін көрсетіңіз.
A) Елдің көңілін аудару амалы.
B) Айтыстың бір шарты.
C) Асқақ ақын екенін дәріптеу жолы.
D) Шабыт шақыру мақсаты.
E) Қарсыласын жеңіп кетудің амалы.
18. Алғаным Әли ағаның қызы еді,
Қас арудың өзі еді.
Маңдайы күнге тимеген,
Желге шашын үрмеген,- деген жолдар қай жыраудың өлеңінен алынғанын анықтаңыз.
A) Шалкиіз.
B) Бұқар.
C) Қазтуған.
D) Доспамбет.
E) Асан қайғы.
19. Бұқар жыраудың шығармасын табыңыз.
A) “Жиырма деген жасыңыз”
B) “Мұнар күн”
C) “Асқар, асқар, асқар тау”
D) “Қамыстың басы майда, түбі сайда”
E) “Күмбір, күмбір кісінетіп”
20. «Мен едім Исатайдың Шерниязы» деп, өзін Шернияз ақын кімге таныстыратынын табыңыз.
A) Баймағамбет сұлтанға.
B) Махамбетке.
C) Жәңгір ханға.
D) Ел-жұртқа.
E) Бөкей ханға.
21. «Ұзын бойлы, мес қарын, түксиген қалың қабақты, жалпақ мұрын, қарсы келген адам қаймыққандай, елге зәбірлі, көршілерге мазақ, қатты мінезді адам»- деген сипаттама «Қалың малдағы» (С.Көбеев) қай кейіпкерге лайық екенін көрсетіңіз.
17. Қазақтың көшпелі өмірі, әдет-ғұрпы, мінез-құлқы, киім киісі, жүріс-тұрысы, қыздарының бірінен-бірі асқан сұлулығы суреттелетін лиро-эпос жырын көрсетіңіз.
A) «Айман-Шолпан».
B) «Қозы Көрпеш-Баян сұлу».
C) «Мақпал мен Сегіз».
D) «Күлше қыз».
E) «Қыз Жібек».
18. Асан қайғының елді аралауына не себеп болғанын белгілеңіз.
A) Игі жақсыларды жинау.
B) Шұрайлы жер іздеу.
C) Саяхат жасау.
D) Өлеңдерін тарату.
E) Өзінің кәсібі.
19. Бұқар жыраудың өмір сүрген жылдарын табыңыз.
A) 1465-1560 жж.
B) 1668-1781 жж.
C) 1706-1778 жж.
D) 1670-1730 жж.
E) 1675-1768 жж.
20. М.Әуезовтің «Көксерек» әңгімесін жазуға себеп болған оқиғаны көрсетіңіз.
A) Жазушы қиялынан туған.
B) Жұбайы Валентина Әуезова сатып әкелген күнтізбе әсер еткен.
C) Өз басынан өткен.
D) Естіген хикаясы себеп болған.
E) Қысқы ауыл суреті әсер еткен.
21. Ғ.Мүсіреповтің 1950-70 жылдары аралығында жазған шығармасын белгілеңіз.
A) «Ақан сері-Ақтоқты».
B) «Ақлима».
C) «Амангелді».
D) «Өмір жорығы».
E) «Алғашқы адымдар».
22. Монолог дегеніміздің не екенін анықтаңыз.
A) Әдеби шығармадағы оқиға желісі.
B) Шығарма кейіпкерлерінің өзара кезектесе сөйлесуі.
C) Табиғат көркін суреттеу.
D) Бір адамның ұзақ сөзі.
E) Қалыпты жағдайдан әсірелеп суреттеу.
23. Найман-Ана аңызы Ш.Айтматовтың қай туындысында екенін табыңыз.
A) «Боранды бекет».
B) «Жан пида».
C) «Ерте қайтқан тырналар».
D) «Қош бол, Гүлсары».
E) «Ақ кеме».
24. Тау асып, тас басып, шекарадан өтіп, атамекеніне келіп жығылған шал туралы жазған жазушыны табыңыз.
A) Т.Әбдіков.
B) Д.Исабеков.
C) Қ.Жұмаділов.
D) Т.Әлімқұлұлы.
E) Ә.Тарази.
25. ’’Мұхаббат-наме’’ дастаны қай кезең әдебиетіне жататынын анықтаңыз.
A) Оғыз дәуіріндегі әдебиет.
B) Алтын Орда дәуіріндегі әдебиет.
C) Түркі қағанаты дәуіріне.
D) Кеңес дәуіріндегі әдебиет.
E) Ислам дәуіріндегі әдебиет.
26. Шернияз:
Ар жақта Арынғазы дүмбірлеген,
Байеке, елің бар ма бүлдірмеген? – деп кімге айтқандығын анықтаңыз.
A) Қарауылқожаға.
B) Жәнібекке.
C) Арынғазыға.
D) Баймағамбетке.
E) Жәңгірге.
27. Еркін жатқан қайран ел,
Дәулетің бейне шалқар көл…
Енді келіп қамалдың
Орыс салған қамалға…- деген өлең шумағының авторын табыңыз.
A) Ақтамберді.
B) Шортанбай.
C) Дулат.
D) Бұқар жырау.
E) Асан қайғы.
28. «Киім кисе, жеңі жоқ,
Етегі бар да, белі жоқ...
Ел биледі бір сымпыс
Екі бұты таралған»
Кімнің өлеңінен алынған үзінді екенін белгілеңіз.
A) Әбубәкір Шоқанұлы.
B) Шортанбай Қанайұлы.
C) Мұрат Мөңкеұлы.
D) Абай Құнанбаев.
E) Міржақып Дулатов.
29. «Ақындарға» өлеңінің авторын табыңыз.
A) Міржақып Дулатов.
B) Сәкен Сейфуллин.
C) Абай Құнанбаев.
D) Шәкәрім Құдайбердіұлы.
E) Ілияс Жансүгіров.
30. ’’Жақсының өзі өлсе де, сөзі өлмейді,
Жаманнан үлгі болар сөз қалмайды’’. Кімнің сөзі екенін белгілеңіз.
3. С. Мұқанов жұмысшы факультетін (рабфак) қай қалада бітіргенін табыңыз.
A) Орск.
B) Орынбор.
C) Алматы.
D) Қызылорда.
E) Шымкент.
4. Мына жолдарды айтқан қай пьесаның кейіпкері екенін табыңыз.
«Өз көңілімді барласам, дүниенің бәр дос. Жарқыраған күн де дос, тұнжыраған түн де дос…Сауық құрам - ән сүйем, саят құрам – сән сүйем, жалын ұрам – жар сүйем.»
A) «Қарагөз» - Сырым.
B) «Ақан сері - Ақтоты» - Ақан.
C) «Қыз Жібек» - Төлеген.
D) «Айман-Шолпан» - Арыстан.
E) «Еңлік-Кебек» - Кебек.
5. М. Мақатаевтың өмір сүрген жылдарын табыңыз.
A) 1835 – 1865 ж.ж.
B) 1894 – 1938 ж.ж.
C) 1845 – 1904 ж.ж.
D) 1804 – 1846 ж.ж.
E) 1931 – 1976 ж.ж.
6. Хайуанаттар туралы ертегіні табыңыз.
A) «Аққудың күйі»
B) «Түлкі, аю, қойшы»
C) «Ер Төстік»
D) «Керқұла атты Кендебай»
E) «Тұлпар»
7. Қазақ ауыз әдебиетіндегі жаңа әйел, саналы қыз образын белгілеңіз.
A) Айман
B) Қамар сұлу
C) Шолпан
D) Баян сұлу
E) Сұлушаш
8. Таза мінсіз асыл тас,
’’Су түбінде жатады.
Таза мінсіз асыл сөз,
Ой түбінде жатады’’
Үзінді кімдікі екенін белгілеңіз.
A) Асан қайғы.
B) Ақтамберді.
C) Шалкиіз.
D) Доспамбет.
E) Қазтуған.
9. Ы.Алтынсарин құрастырған «Қазақ хрестоматиясының» алғашқы беті қандай өлеңмен ашылғанын табыңыз.
A) «Интернатта оқып жүр»
B) «Өзен»
C) «Шәкірт ойы»
D) «Өнер-білім бар жұрттар»
E) «Кел, балалар, оқылық!»
10. Абай: “Талаптың мініп тұлпарын,
Тас қияға өрледің,”- деп кімге айтатынын табыңыз.
A) Мағауияға.
B) Әбдірахманға.
C) Құнанбайға.
D) Оспанға.
E) Ақылбайға.
11. Шәкәрімнің музыка зерттеушісі А.В.Затаевич нотаға түсіріп алған әнін табыңыз.
A) «Жастарға».
B) «Бостандық туы жарқырап».
C) «Бұл ән бұрынғы әннен өзгерек».
D) «Ақындарға».
E) «Дүние мен өмір».
12. Міржақып Дулатов Түркістан республикасының «Ақ жол» газетіне қай жылдары қызметте болғанын белгілеңіз.
A) 1925 ж.
B) 1927 ж.
C) 1926 ж.
D) 1930 ж.
E) 1920 ж.
13. Сюжеттің анықтамасын белгілеңіз.
A) Оқиғалар арасындағы байланыс.
B) Адамның сырт бітімін суреттеу.
C) Бір адамның ұзақ сөзі.
D) Оқиғаның мезгілін, орнын көрсету.
E) Оқиға не оқиғалар жиынтығы.
14. XІX ғасырдың ІІ жартысында және ХХ ғасырдың басында қазақ халқымен тығыз әдеби байланыста болған туысқан халықтарды белгілеңіз.
A) Орыс, қарашай.
B) Ұйғыр, тәжік, чуваш.
C) Татар, қырғыз, өзбек.
D) Түрік, құмық.
E) Қарақалпақ, араб.
15. Орхон-Енисей өзендері аңғарынан табылған тастағы дастандарды белгілеңіз.
A) «Оғыз-наме».
B) «Диуани лұғат ат-түрік».
C) «Диуани хикмет».
D) «Құдатғу біліг».
E) «Күлтегін», «Тоныкөк».
16. ’’Алдар Көсе’’ аңызында майдың орнына қандай зат салынатынын анықтаңыз.
A) Сүйек.
B) Тулақ.
C) Ет.
D) Тезек.
E) Құрт.
17. Қазақ халқының ауыз әдебиетін зерттеген қай батыр жазушы екенін белгілеңіз.
21. Қазақ поэмасына психологиялық талдау нақтылығын әкелген, оқиғалар тізбегіне баяндауды суреттеумен үйлестіруді жүзеге асырған І.Жансүгіровтің шығармасының атын табыңыз.
A) ’’Қырманда’’.
B) ’’Егінші’’.
C) ’’Көкшетау’’
D) ’’Тоғысу’’.
E) ’’Күйші’’.
22. Оқиғаның болатын орны, мерзімі қалай аталатынын анықтаңыз.
A) Экспозиция.
B) Пролог.
C) Шешім.
D) Кульминация.
E) Эпилог.
23. ²Өз басым өзге елге сапарға шыққанда өзіммен бірге алып жүрер екі түрлі ұлттық асылым бар: бірі - ²Манас², бірі - М.Әуезовтің ²Абай жолы², - деген пікірдің авторын көрсетіңіз.
A) Қазақ даласына келген сауданы айыптау, елдің ақшаға құнығуын сынау.
B) Дінді сынау.
C) Оқу-білімге үндеу.
D) Кедейлерді күреске шақыру.
E) Орысша оқуға шақыру.
21. Ахмет Байтұрсыновтың туған жерін анықтаңыз.
A) Ақмола.
B) Семей.
C) Көкшетау.
D) Кереку.
E) Қостанай.
22. «Егер Ғайшажанды айттыра келген болса, он құлынды бие сұрасам ба екен, болмаса таза мың теңге ақша сұрасам ба екен » деген үзінді қай шығармадан алынғандығын табыңыз.
A) «Көкшетау».
B) «Кім жазықты».
C) «Дала».
D) «Қалың мал».
E) «Қамар сұлу».
23. «Кім жазықты» романының авторын табыңыз.
A) Ж.Аймауытов.
B) М.Сералин.
C) Т.Жомартбаев.
D) С.Торайғыров.
E) С.Көбеев.
24. Параллелизм деген ұғымның мәнін табыңыз.
A) Қайта айту деген мағынаны білдіреді.
B) Екі нәрсені қатарластыра алып бейнелеу тәсілі.
C) Керексіз, орынсыз, басы артық сөз.
D) Қарама-қарсы ұғымдарды жақындату.
E) Басқа біреудің әдеби шығармасын иемдену.
25. Сарай қаласынан шыққан Құтб ақын қай кезде өмір сүргенін белгілеңіз.
A) XV ғ.
B) XІІ ғ.
C) XІ ғ.
D) XІV ғ.
E) X ғ.
26. Дулат ақынның дүниеге келген жылын көрсетіңіз.
A) 1802 ж.
B) 1810 ж.
C) 1683 ж.
D) 1847 ж.
E) 1728 ж.
27. «Ақындарға» өлеңінің авторын табыңыз.
A) Абай Құнанбаев.
B) Сәкен Сейфуллин.
C) Ілияс Жансүгіров.
D) Міржақып Дулатов.
E) Шәкәрім Құдайбердіұлы.
28. ’’Лермонтов болмағанмен біздің Ақан,
Кісі ме еді ақындықтан құр алақан?
Ортасын олқы көрген бұл да дара,
Имеген иттерге бас сері, дарқан,’’- деп, Ақан сері туралы айтқан ақынды белгілеңіз.
A) Олжас Сүлейменов.
B) Ілияс Жансүгіров.
C) Абай Құнанбаев.
D) Мұхтар Әуезов.
E) Мағжан Жұмабаев.
29. Баубек Бұлқышевтың «Өмір сүргім келеді» деген әңгіме-хатты жазғанда неше жаста екенін табыңыз.
A) Жиырма бірде.
B) Он тоғызда.
C) Жиырма үште.
D) Жиырмада.
E) Жиырма екіде.
30. Қ.Жұмаділовтің «Қаздар қайтып барады» әңгімесінде Байтас шалдың шекарадан жалғыз өту себебін белгілеңіз.
Аса кеш те, қоя бер,’’- деген өлеңінде не туралы айтылғанын анықтаңыз.
A) Дәстүр, салт мәселесі.
B) Жер мәселесі.
C) Кешірімділік.
D) Достық.
E) Қамқорлық.
8. 19-ғасырда Орыс жағрафиялық қоғамының толық мүшесі болған қазақты анықтаңыз.
A) Ы. Алтынсарин.
B) А. Байтұрсынов.
C) М. Тынышбаев.
D) Ш. Уәлиханов.
E) Х. Досмұхамедов.
9. Ы. Алтынсарин ұйымдастырған тұңғыш мектеп қай жылы, қай қалада ашылғанын белгілеңіз.
A) 1865 ж. Қостанайда.
B) 1864 ж. Торғайда.
C) 1865 ж. Орынборда.
D) 1863 ж. Ырғызда.
E) 1866 ж. Омбыда.
10. Абайдың бес асыл іс пен бес дұшпанды саралаған өлеңін табыңыз.
A) «Интернатта оқып жүр».
B) «Қалың елім, қазағым...»
C) «Әсемпаз болма әрнеге».
D) «Жасымда ғылым бар деп...»
E) «Ғылым таппай мақтанба».
11. Шәкәрім шығармасын табыңыз.
A) "Ақбілек".
B) "Батыр Баян".
C) "Қалқаман-Мамыр".
D) "Оянған өлке".
E) "Абай жолы".
12. «Шоқпыттың шаруасы» өлеңінің авторын табыңыз.
A) Б.Майлин.
B) С.Сейфуллин.
C) І.Жансүгіров.
D) Ж.Жабаев.
E) С.Мұқанов.
13. Ғ. Мүсіреповтің «Ер ана» әңгімесіндегі кейіпкерді табыңыз.
A) Нағима.
B) Ақлима.
C) Мәрзия.
D) Қапия.
E) Наталья.
14. Қарақалпақ жерінде туған қазақ ақынын табыңыз.
A) Т.Айбергенов.
B) Т.Молдағалиев.
C) Қ.Мырзалиев.
D) М.Шаханов.
E) А.Бақтыгереева.
15. Тасқа жазылған көне дастандарды табыңыз.
A) ’’Диуани лұғат ат-түрік’’.
B) ’’Құдатғу біліг’’.
C) ”Күлтегін”, ’’Тоныкөк’’.
D) ’’Мұхаббат-наме’’.
E) Қорқыт ата.
16. Желаяқ, Таусоғар, Саққұлақ атты кейіпкерлер қандай ертегіде кездесетінін анықтаңыз.
A) "Ұшқыш кілем".
B) "Адам жеңбес Айыртөс батыр".
C) "Ер Төстік".
D) "Керқұла атты Кендебай".
E) "Аяз би".
17. Айтысқа түсетін ақынның бірден бастырмалатып, қарсыласының апшысын қуыра, сескендіре сөйлейтінінің себебін көрсетіңіз.
A) Елдің көңілін аудару амалы.
B) Айтыстың бір шарты.
C) Шабыт шақыру мақсаты.
D) Қарсыласын жеңіп кетудің амалы.
E) Асқақ ақын екенін дәріптеу жолы.
18. Жиембет жырау қай ханның тұсында өмір сүргенін белгілеңіз.
A) Абылай хан.
B) Жәңгір хан.
C) Қасым хан.
D) Тәуке хан.
E) Есім хан.
19. ’’Ар жақта Арғынғазы дүмбірлеген,
Байеке, елің бар ма бүлдірмеген’’, - деп Баймағамбет төренің озбырлығын бетке айтатын ақынды анықтаңыз.
A) Махамбет.
B) Мұрат.
C) Шернияз.
D) Жанкісі.
E) Шортанбай.
20. «Ұзын бойлы, мес қарын, түксиген қалың қабақты, жалпақ мұрын, қарсы келген адам қаймыққандай, елге зәбірлі, көршілерге мазақ, қатты мінезді адам»- деген сипаттама «Қалың малдағы» (С.Көбеев) қай кейіпкерге лайық екенін көрсетіңіз.
A) Байғазы.
B) Құрымбай.
C) Итбай.
D) Тұрлығұл.
E) Амантай.
21. М.Әуезовтің «Көксерек» әңгімесін жазуға себеп болған оқиғаны көрсетіңіз.
A) Естіген хикаясы себеп болған.
B) Жазушы қиялынан туған.
C) Өз басынан өткен.
D) Жұбайы Валентина Әуезова сатып әкелген күнтізбе әсер еткен.
E) Қысқы ауыл суреті әсер еткен.
22. Монолог дегеніміздің не екенін анықтаңыз.
A) Қалыпты жағдайдан әсірелеп суреттеу.
B) Шығарма кейіпкерлерінің өзара кезектесе сөйлесуі.
C) Әдеби шығармадағы оқиға желісі.
D) Бір адамның ұзақ сөзі.
E) Табиғат көркін суреттеу.
23. Шығарманың тақырыбы деген ұғымға сәйкес келетін жауапты көрсетіңіз.
A) Оқиғалардың мазмұндық байланысы.
B) Жазушының көркем шығармасына негіз, арқау еткен өмір
құбылыстарының түйіні.
C) Жазушының үндейтін белгілі бір пікірі, айтқысы келетін
ойы.
D) Оқиға өтетін орынмен таныстыру.
E) Қаламгердің өмір құбылысына берген бағасы.
24. О.Бөкейдің «Тортай мінер ақ боз ат…» шығармасы прозаның қай түріне жататынын табыңыз.
A) Эпопея.
B) Әңгіме.
C) Повесть.
D) Эссе.
E) Роман.
25. ’’Мұхаббат-наме’’ дастаны қай кезең әдебиетіне жататынын анықтаңыз.
A) Оғыз дәуіріндегі әдебиет.
B) Ислам дәуіріндегі әдебиет.
C) Түркі қағанаты дәуіріне.
D) Алтын Орда дәуіріндегі әдебиет.
E) Кеңес дәуіріндегі әдебиет.
26. Ай астына аспанға
Құрды бақан қақтырып,
Алтын теңге аттырып,
Теңгені атып түсірген ... – батыр қай сұлуды алады, табыңыз.
A) Құртқаны сұлу сол алар
B) Назымды сұлу сол алар
C) Гүлбаршынды сұлу сол алар
D) Баянды сұлу сол алар
E) Ақжүністі сұлу сол алар
27. «Қыз Жібек» жырындағы жастардың арман, тілегіне қарсы топты атаңыз.
A) Қалмақтар тобы.
B) Базарбай тобы.
C) Қарабай тобы.
D) Сарыбай тобы.
E) Қодар тобы.
28. «Сөз – жібек жіп, жыр – кесте…» деген тармақ кімдікі екендігін табыңыз.
A) Дулат.
B) Шортанбай.
C) Бұқар.
D) Асан қайғы.
E) Шернияз.
29. Самаурын мен шайдың өзін қазақтың дәстүрлі салтын бұзатын жағымсыз құбылыс көрген ақындарды табыңыз.
A) Абай дәстүрін жалғастырушылар.
B) Ондайлар болған емес.
C) Зар заман ақындары.
D) Демократтық бағыттағы ақындар.
E) Романтик ақындар.
30. Ш.Айтматовтың «Боранды бекет» романындағы мазар орналасқан жерді атаңыз.
