1 ОЌу жўмысы баєдарламасы

жүктеу/скачать 1,45 Mb.

бет	4/4
Дата	16.04.2022
өлшемі	1,45 Mb.
	#139638
түрі	Нұсқаулар

1 2 3 4

Байланысты:
лаб. мет. .каз (1)

Стьюдент коэффициенті

n = d \ d₁; (1)
d₁ = mS + (К₂–К₁)Z;
n – пластинаның сыну көрсетніші ;
d₁ – пластинаның сынақ кезіндегі қалыңдағы ;
m – микрометрлік винттің толық айналым саны ;
Z – микрометрлік винтің құны , Z=S/N;
S – микрометрлік винттің қадамы, S = 0,5 mm;
N − бөлулердің сына бұрандада, N = 100;
K₁ – начальное положение винта;
K₂ – конечное положение винта;

№	d, мм	m	K₁	K₂	d₁, мм	n	n_ср	S_n	n	n=n_ср±n
1	2	2	0	84
2		2	0	45
3		2	0	45
4		2	0	54
5		2	0	65
6		2	0	46
7		2	0	57
8		2	0	53
9		2	0	61
10		2	0	48

Бақылау сұрақтары:

Изотропиялық мөлдір ортаның қасиеті қандай?
Сәуленің түсу және шағылу бұрыштары.
Жарықтын шағылу заңдары.
Сәуленің түсу және сыну бұрыштары.
Жарықтын сыну заңдары.
Ортаның салыстырмалы сыну көрсеткіші.
Ортаның абсолют сыну көрсеткіші.
Ортаның салыстырмалы сыну көрсеткіші мен сол ортадағы жарықтың таралу жылдамдығы арасындағы байланыс.
Ортаның жарық өткізу коэффициенті мен оптикалық тығыздығы арасындағы байланыс.
Сәуленің оптикалық тығыздығы жоғары ортадан оптикалық тығыздығы төмен ортаға өтуіндегі түсу және сыну бұрыштары.
Сәуленің толық ішкі шағылуы.
Тәжірибедегі шынының сыну көрсеткішін анықтайтын өрнекті қорытып шығару.
Шыны пластинканың жорамал қалындығын есептеу.
Микроскоптың құрылысы және дененің кескінін ұлғайтып көрсетуінің геометриясын түсіру түсіндір.
Толық ішкі шағылу құбылысы. Оынң табиғатта көріністері қандай?
Шынының сыну көрсеткішін анықтауда микроскопты қолдану әдісін түсіндір.

Пайдаланған әдебиеттер

Абдулаев Ж. Жалпы физика курсы, Алматы: Ана тілі, 1991
Трофимова Т.И. Курс физики, М.: Высш.шк.1985.
Физический практикум /Под ред.проф.Ивероновой В.И. М.: 1953/

Стьюдент коэффициенті Р=0,95 ықтималдық жағдайда
n өлшем саны	Стьюдент коэффициенті t p.n.
2	12,71
3	4,30
4	3,18
5	2,78
6	2,57
7	2,45
8	2,36
9	2,31
10	2,26

№ 72 зертханалық жұмыс

Жарық дифракциясы құбылысын зерделеу.

Т әжірибе жұмысы

Жұмыстың мақсаты:

Дифракция торының көмегімен жарық толқын ұзындықтарын анықтау.
1. Дифракциялық тор мен жарық көзінің арасын « » қашықтыққа орналастырамыз.
2. «Ноль» максимумының екі жағындағы симметриялы k=1,2,3 – ретті дифракциялық спектрлерді табу керек.
3. Күлгін, жасыл және қызыл сәулелер үшін толқындарының «ноль» максимумы мен оның оң жағындағы бірінші ретті максимум арақашықтығын x₁ және оның сол жағындағы бірінші ретті максимум мен арақашықтығын x₂ сызғышпен өлшеу керек. Одан кейін мына өрнектер бойынша:

есептеу керек. Әрбір толқын ұзындығын есептегенде “ ”-тің шамасын үш рет өзгертіп отырады.
4. Дифракциялық тор тұрақтысы d=0,01 мм болғанда, мәндері бойынша әрбір толқын ұзындығы мына өрнектермен анықталады

;
Мунда модуль бойынша k алынады.

Сенім ықтималдығының таңдап алынған мәні бойынша күлгін, жасыл, қызыл түсті сәулелердің табылған толқын ұзындықтарының сенімділік шекарасын Δλ есептейміз.

;

Кесте

Түсі	у, мм	k	X₁,cм	X₂,cм	,cм	,нм	, нм	,нм
қызыл	150	1 1	1	1,4
	150	2	2	2,2
	200	1	1,7	1,3
	200	2	2,9	2,7
	300	1	2,2	2
	300	2	4,1	4

жасыл	150	1	0,7	1
	150	2	1,6	1,7
	200	1	0,9	1,3
	200	2	1,4	2,2
	300	1	1,7	1,9
	300	2	3,1	3,3
1
Күлгін	150	1	0,8	0,3
	150	2	1,5	1,3
	200	1	1	0,9
	200	2	2	1,9
	300	1	0,8	1,3
	300	2	0,9	1,2

Бақылау сұрақтары

Дифракция құбылысы дегеніміз не? Оған қалай көз жеткізуге болады.
Гюйгенс-Френель принципі қандай?
Бір саңылаудағы дифракцияны түсіндір.
Дифракциялық тор, оны пайдалану жолдары.
Қатты заттың кристалдық торындағы дифракция, Вульф-Брэггтер өрнегі.
Оптикалық аспаптардың ажырата алу қаблеті.
Голография туралы түсінік және оның пайдаланылуы.

Пайдаланған әдебиеттер

Ландсберг Г.С. Оптика, М.: Наука, 1976.
Трофимова Т.И. Курс физики, М.: Высш. шк. 1985.
Савельев В.С. Курс общей физики. Т.З.

Стьюдент коэффициенті Р=0,95 ықтималдық жағдайда
n өлшем саны	Стьюдент коэффициенті t p.n.
2	12,71
3	4,30
4	3,18
5	2,78
6	2,57
7	2,45
8	2,36
9	2,31
10	2,26

№ 102 зертханалық жұмыс
Стефан-Больцман тұрақтысын анықтау

Жылулық сәулешығарғыштық
Жұмыстың мақсаты:
Абсолют қара емес денелердің жарық шығарғыштығын зерттеу арқылы Стефан-Больцман тұрақтысын анықтау. Абсолют қара емес денеге электр шамының вольфрам қыл алынған.
Электр шамының вольфрам қылынан /2/ шыққан жарық фильтр /3/ арқылы линзаға /4/ түсіп, одан әрі параллель сәулелер түрінде екінші объектив, линза /5/ арқылы фотоэлектрлік пирометрге ФЭП-4 түседі. Пирометрден /6/ өткен ток күші вольфрам қылының қызу дәрежесіне тәуелді.
Сондықтан пирометрге жалғанған гальвонометрдің шкаласы Цельсии шкаласына ауыстырылғандықтан, гальвонометр ток күшін емес вольфрам қылының қызу температурасын /T/ көрсетеді. Вольфрам қылдан өтетін ток күші /A/ амперметрмен, оның кернеуі /U/ вольтметрмен өлшенеді. Элетр шамы ЛАТР /7/ арқылы ток көзіне /220 В/ жалғанған. Пирометрге тұрақты ток көзі қажет болғандықтан, оны айналмалы токты түзеткіш /выпрямитель/ /8/ арқылы ЛАТР-ға жалғауға болады немесе жеке тұрақты ток көзіне жалғайды.
Егер қыздырылған вольфрам қылының температурасы T₁ электр тогының қуаты арқылы үнемі толтырылып отырылса /P=IU/, онда қылдың сыртқы ортаға тарататын энергиясы жылулық сәулешығару энергиясына айналады деп тұжырымдауға болады. Өйткені жылу өткізгіштік және конвекция арқылы жоғалатын энергиясының шамасы өте аз болады. Егер ортаның немесе вольфрам қылының алғашқы температурасы /қыздырмай тұрғандығы/ T₂ болса, онда осы сәулешығару үшін энергияның сақталу заңын жазамыз: қыздырылған қылдың шығарған сәулесінің энергиясы J₂=α₁δT₁⁴S электр тогының қуаты /P=IU/ мен қыздырылғанға дейінгі қылдың энергиясының қосындысына тең:

J₂=P+J₁;

α₁ δ T₁⁴S=IU+ α₁ δ T₂⁴S=> α₁ δ S(T₁⁴-T₂⁴)=IU=>

δ=IU/ α₁S (T₁⁴-T₂⁴) (BT/M²K⁴).

Тәжірибені орындау тәртібі:

Фотоэлектрлік термометрдің қақпағы ашылып ЛАТР-дың тұтқасы “0” көөрсеткішке қойылады.
Аспапты тумблер арқылы ток көзіне қосамыз, бұдан кейін сигнал шамы жанады.
ЛАТР-дың тұтқасын асықпай айналдырып приборға 110 Вольттан бастап 10 вольт сайын, 200 вольтқа /мыс:110,120,130,.../ әртүрлі кернеу береміз және сол кернеулерге сәйкес токты және температураны жазып аламыз.
Жазып алынған шамалар бойынша және өрнекті пайдаланып 1-кестені толтырамыз.
Больцман тұрақтысының σ сенім интервалын Δσ анықтаймыз:

Константы
=0,45	Вольфрамның жүту қабілеттілігі
S=2,2·10^-4м²	Сүр дененің ауданы
Т₂=293К	Қоршаған ортаның температурасы

Анықталған мәндерді 1-кестеге жазамыз.

1-кесте

№	U, В	I, A	T₁, K	T₂, K
1	130	0,184	1166	293
2	140	0,194	1226	293
3	150	0,196	1254	293
4	170	0,208	1312	293
5	180	0,212	1347	293
6	190	0,220	1381	293
7	200	0,228	1401	293
8	210	0,232	1418	293
9	220	0,236	1453	293
10	230	0,24	1466	293

Бақылау сұрақтары:
1. Жылулық сәуле шығарғыштық дегеніміз не?
2. Дененің сәуле шығарғыштық қабілеті дегеніміз не?
3. Дененің жұту және шығылдыру қабілеті дегеніміз не?
4. Сәулешығару қабілетінің дененің теапературасы мен толқын ұзындығына тәуелділігі қандай?
5. Абсолют қара денеге қандай денелер жатады?
6. Кирхгоф. Стефан-Больцман, Вин I, II заңдарын түсіндіріңдер.

Стефан-Больцман, Вин тұрақты сандарының физикалық мәнін айтындар.
Жылулық сәуле шығарудың негізгі сипаттары.
Оптикалық пирометрия және олардың түрлері.
Релей-Джинс және Планктың қара денелердің энергиялық жарқырауының спектрлік тығыздығын анықтау өрнектерінің ерекшеліктері.

Пайдаланған әдебиеттер:

Абдулаев Ж. Физика курсы, Алматы: Білім, 1994. 251-257- б.
Зисман Г.А. Тодес С.М. Курс общей физики. Т.З. М.: Наука, 1972. 302-
Трофимова Т.И. Курс физики, М.: Высш. шк. 1985. 292-295- б.

Стьюдент коэффициенті Р=0,95 ықтималдық жағдайда
n өлшем саны	Стьюдент коэффициенті t p.n.
2	12,71
3	4,30
4	3,18
5	2,78
6	2,57
7	2,45
8	2,36
9	2,31
10	2,26

жүктеу/скачать 1,45 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4

1 ОЌу жўмысы баєдарламасы

Стьюдент коэффициенті

Стьюдент коэффициенті

Стьюдент коэффициенті