1. ПӘн туралы жалпы мәліметтер: Пән оқытушысы
МЕЖЕЛІК ЖӘНЕ АРАЛЫҚ БАҚЫЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ МЕН СҰРАҚТАРЫ
жүктеу/скачать 0,86 Mb.
|
Тарих, Педагогика Филфак Силлабус-2020-Руханият (1)
| 10. МЕЖЕЛІК ЖӘНЕ АРАЛЫҚ БАҚЫЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ МЕН СҰРАҚТАРЫ
Сен иелемек болған кәсіп сені қоғамның толыққанды мүшесі болуына қаншалықты байланыстылығы бар? Белсенді азамат деп қандай адамдарды атаймыз? Ақылды адамдар, дегенде кімдерді түсінесің? Мемлекет пен қоғамның бекемдігі үшін қандай факторлар қажет депесептейсің? Ғылымның дамуы қоғам жақсаруына қандай әсер етеді? Өзіңді жақсы пікірлейтін адам ретінде бағалайсың ба? Қоғам дамуында адам ойлауының орны қандай? Не үшін мемлекетімізде руханиятқа үлкен мәнберілуде? Қоғам өмірін, рухани жаңаруын анық өмірлікмысалдармен негіздеп бер. Mатериалды және рухани өмір дегенде ненітүсінесің? «Рухани өмір», «материалды азық», «адаладам» түсініктемелерін салыстырып ұқсас ерекшеліктерін айт. Егер адам бай болса, білімі, пайдалы кәсібі болмаса, жинаған үлкен байлығы қаншаға жетуімүмкін? Бір адам әрі бай, әрі ақылды, әрі дана, әрі жомарт бола алады ма? Біздің жауапкершілігіміз нелерден тұрады? Рухани қауіпсіздік анықтамасына сипаттамабер. Тілі, мәдениетін бекем иелеген адамға руханиқауіптер әсер ете алады ма? Не үшін жастар сыртқы ортаның әсеріне тез түсіп қалуы мүмкін? Не себептен интернет жастардың өмір сүру мекеніне айналған? Бүгінгі күнде рухани қауіпсіздікті қамтамасызету барысында елімізде қандай реформалар жүзеге асырылуда? Сен өзіңді рухани қауіп-қатерден жырақтағыадам деп бағалайсың ба? Пікіріңді негіздеп бер. Берік жігер ұғымына түсінік бер. Берік жігер мен сенімге ие болу үшін адамдақандай қасиеттер топтастырған болуы керек деп ойлайсың? Қандай адамдар берік жігерлі адамдар делінеді?Адам жігерлі болуы үшін не істеу керек? Сеніңазаматтықборышыңнелердентұрады? Сабырсияқтыұғымдардыңжігерменқандайбайланыстылығыбар? Кемеладамқандайсапаларғаиеболуыкерек? Жауабыңдынегіздепбер. Немқұрайдылық, еріншектік, жауапкершіліктісезінбейтін, біреудіңақысынанқорықпау, өтірікшілсияқтыіндеттерадамдардыңболшағынақандайәсеретеді? Өлкемізойшылдарыныңбілімалутуралыбілдіргенпікірлерінтоптастыржәнеолардыңмазмұнынайтыпберугеәрекетжаса. Қандайадамдардыжоғарымәдениеттіадамдардейміз? Руханиятпенағартуұғымдарынбір-бірінебайланыстырыптүсіндір. Бізқандайадамдыкөңілісұлуадамдепатаймыз? Егер адам өте бай, әдемі, көркемболса, ол адамды шынайы, дана деп aтауға боладыма? Жауабыңды дәлелдеп бер. Адамның білімді болу ілімі неде? Тек өнерді иелеп, ілім иелемеген адам білімді бола алады ма? Тұлға имиджі, ұйым имиджі, оқушы имиджі дегенде нені түсінесің? Қандай сыртқы бейнелеркөз алдыңа келеді? Бабалар мұрасын күтіп ұстау қандай қасиеттер қатарына кіреді? Ұлттық дәстүрлер дегенде нені түсінесің? Немқұрайдылық,ысырапшылық,мақтаншақтық, дөрекілік сөздерін қалай түсінесіз? «Үлкендергеқұрмет және кішіге ізет» нені білдіреді? Жанұялық жасампаздық ұғымына сипаттама бер. Тәрбие кеңістігіндегі ұлттық руханиятты зерттеудің ғылыми негіздері «Руханият», «ұлттық руханият» ұғымдарының тәрбие кеңістігіндегі мәні. Жаһандану дәуірінің ұлттық руханияттың дамуына әсері. Ұлттық руханияттың қоғам дамуымен байланысы мен сабақтастығы. Адам капиталын құрудағы тарихи-қоғамдық, әлеуметтік-педагогикалық, ұлттық сана. Халықтық педагогикалық мәдениет туралы түсінік. Ұлттық руханият мәселесін зерттеудің ғылыми-әдіснамалық негіздері. Тұлға әлеуметтенуіндегі ұлттық руханияттың мәні туралы философиялық ойлардың бастаулары. Ғылыми көзқарастар мен зерттеулер тарихы, бүгіні және перспективасы. Этнопедагогикалық, этнопсихологиялық, этномәдени зерттеулер. Түркі әлеміне ортақ тарихи санадағы руханият. Ұлттық руханият бастаулары. Дәстүрлі педагогикалық мәдениеттің қалыптасып, дамуы, алғашқы кезеңдері (ежелгі қазақ жеріндегі тәрбие, көне түркі мәдениетіндегі тағылымдық ойлар бастаулары, орта ғасыр ойшылдарының тәлімгерлік ой-пікірлері). Қазақ хандығы кезіндегі дәстүрлі тәрбиенің ұлттық руханияттағы орны (жыршы-жыраулар, ақындар, батырлар шығармашылығындағы тағылымдық ойлар). Ұлттық тәрбиенің қалыптасып, дамуына Ресей және Батыс Еуропа мәдениетінің ықпалы 16. ХVIII-ХХ ғ.ғ. Қазақстанның Ресейге қосылу кезіндегі ұлт-азаттық қозғалысы мен ағартушылық-демократиялық бағыттағы тәлім-тәрбие. Кеңестік дәуірдегі ғылыми-педагогиканың дамуы. Тәуелсіз Қазақстандағы ұлттық тәлім-тәрбие. Этнопедагогика, этнопсихология ғылым салаларының қалыптасып, дамуы (Қ.Жарықбаев, С.Қалиев, С.Ғаббасов, С.Ұзақбаева, К.Қожахметова, т.б.). Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» мақаласының мәні мен маңызы. Ел руханиятын молайтуға үлес қосқан танымал тұлғалар. Кемел адам – халықтық тәрбиенің мақсаты. Кемел адам туралы ой-пікірлердің қалыптасып, дамуы (ежелгі заман философтарының, орта ғасыр ойшылдарының, демократиялық-ағартушылық бағыттағы ақын-жазушылар еңбектеріндегі кемел адам мәселесі). Кемел адамның этникалық келбеті. Кемел адам қасиеттерінің жалпыадамзаттық сипаттамасы мен тәрбиелеу жолдары. «Дәстүрлі тәрбие» түсінігінің мәні мен мазмұны. 2. Қазақтардың дәстүрлі тәрбие мәдениеті және оның ерекшеліктері. Қазақ ойшылдарының дәстүрлі тәрбие мәдениетінің дамуына қосқан үлесі. Дәстүрлі тәрбие мәдениетінің қайнар көздері: салт-дәстүр, әдебиеті үлгілері, өнер, дін. Қазақтың дәстүрі мен әдет-ғұрпының тұлғаның рухани мәдениетін қалыптастыру рөлі. Дәстүр, әдет-ғұрып пен ырымдардың тәрбиелік маңызы. Жастарды оқыту мен тәрбиелеуде қазақ халқының озық дәстүрлерін пайдалану. Дәстүрлі тәрбие мәдениетіндегі отбасының орны. Қазақ отбасындағы тәрбие қағидалары мен дәстүрлері. Қазақ отбасы тәрбиесінің дамуына жаһандану үдерісінің ықпалы. «Көпмәдениетті тұлға» туралы түсінік. Көпмәдениеттілік және көптілділік. Көптілді білім беру жағдайында көпмәдениетті тұлға қалыптастыру жолдары. Көптілділік – қазіргі жастардың көпмәдениеттілігін дамыту жолдары. Қазіргі Қазақстан жағдайындағы үштұғырлы тіл моделі. Көпмәдениетті тұлғаны тәрбиелеу туралықоғамдық және ғылыми көзқарастар. Көпмәдениетті тұлғаны тәрбиелеудегі отбасының ролі. Көпмәдениетті тұлғаны тәрбиелеудегі мектептің ролі. Білім беру ұйымдарында көпмәдениетті орта құрудың алғышарттары. Этномәдени білім беру – қазіргі заман талабы. Этникалық мәдениет заңдары. Этномәдени білім берудің әдіснамалық және теориялық тұжырымдары мен қағидалары. Этномәдени білім беру категориясы. Этникалық ой-толғамдарды қалыптастыру тарихындағы ғұламалар идеялары. 89. Қазақстан халқының этномәдени қызығушылықтарын арттыру. Әртүрлі халықтар мәдениетіндегі ерекшеліктер. 90.Фольклордың танымдық, эстетикалық және утилитарлық (қолданбалы) қызметі. Қазақ фольклорының поэтикасы мен тарихилық сипаты. Орхон-Енисей ескерткіштеріндегі эпикалық дәстүр. Жырға арқау болған негізгі мәселелер - елдің тәуелсіздігі, береке-бірлігі. Әбу-Насыр әл Фарабидің «Риторика» трактатында айтылған ой-тұжырымдардың құндылығы. Жүсіп Баласағұнның «Құтты біліг» жинағындағы шешендік шеберлік. Махмұт Қашқаридің «Диуани лұғат ат-түрік» жинағындағы даналыққа құрылған қазына. Қожа Ахмет Яссауидің ғибратқа толы толғаулары. Ахмет Югнакиде дала табиғатына лайық ой-пікірлері. Жыраулар поэзиясындағы дидактикалық толғамдар. ХІХ ғасыр әдебиетінің саяси-әлеуметтік, көркемдік негіздері. Шернияз, Шортанбай, Махамбет, Дулаттардың ақындық мектебінің басты идеялық нысанасы. Қазақтың ағартушы, демократ ақын-жазушыларының шығармаларына өзек болған мәселелер: қазақ елінің тұрмысы, әлемдік өркениет жаңалықтары. Абай поэзиясының жанрлық қырлары, өлең құрылысы, сөз өрнегі. Абайдың қара сөздері. Абайдағы дін, дүниетаным мәселелері. А. Байтұрсынұлы – қазақ жазуының реформаторы. Ә.Бөкейхановтың публицистикаларындағы ұлттық руханият мәселесі. «Алаш» зиялыларының тәлім-тәрбиелік идеялары. Шәкәрім Құдайбердиевтің «Үш анық» атты еңбегіндегі «ар ілімі» идеясы. Қ.Жұбановтың өмірі мен қызметі. Профессор Қ.Жұбанов – сан қырлы талант иесі. Жұбановтану мұрасының зерттелуі мен зерделенуі. Жұбановтар әулеті. М.Әуезовтің шығармашылық өнегесі мен адамдық бейнесі. М.Әуезовтің «Абай жолы» эпопеясындағы Абайдың ақындық-даналық тұлғасы. Мұхтар Әуезов шығармаларындағы жалпыадамзаттық құндылықтар. Қазақ фольклорындағы Ақтөбе топырағы ізі. Ақтөбе аймағындағы ақын-жырау поэзиясы үлгілері (ХY-ХІХ ғғ). ХХ ғасырдағы Ақтөбе аймағының қаламгерлері. жүктеу/скачать 0,86 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|