1-Сабақ Көптік жалғаулар 6


Қазақстанның экономикалық мүмкіндіктері



бет2/74
Дата01.08.2022
өлшемі1,08 Mb.
#147906
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   74
Байланысты:
5 Metodichka dla izychenia kazahckogo iazika

Қазақстанның экономикалық мүмкіндіктері.


11-сабақ Бұрынғы өткен шақ 38
(давнопрошедшее время)

Қазақстандағы экономикалық ұйым.


12-сабақ Болжалды келер шақ 41
(будущее время глагола)
Мини-конференция: Е.А.Букетов
13-сабақ Мақсатты келер шақ 45
(будущее время намерения)
Мини-конференция: Қ.Сәтбаев
14-сабақ Туынды зат есімдер 49
(Образование имен существительных)
Мини-конференция: Сагинов
15-сабақ Сын есім 53
(имя прилагательное)
Алтын, алюминий.
16-сабақ Сын есім шырайлары 57
(степени сравнения прилагательных)
Болат , мыс.
17-сабақ Көмекші сөздер 60
(служебные слова)
Ванадий, Вольфрам.
18-сабақ Сан есім 64
(имя числительное)
Металл, қорғасын.
19-сабақ Есімдік (местоимения) 70
Қазақстанның металлургия тарихынан.
20-сабақ Туынды етістіктер 73
(производные глаголы)
Қазақстанның қатты отын қорлары.
21-сабақ Етіс категориялары 79
(категория залога)
Электр станса түрлері.
22-сабақ Етістіктің райлары 82
(категория наклонения)
Агломерация және домна.
23-сабақ Үстеу 86
(наречие)
Сортты прокат.
24-сабақ Модаль сөздер 89
(модальные слова)
Коксохим
25-сабақ Сөйлем мүшелері 92
(члены предоложения)
Автомобиль тарихы. Отандық автомобиль өндірісі.
Жол-тарнспорт оқиғалары.
26-сабақ Салалас құрмалас сөйлем 98
(сложносочиненные предложения)
Автомобильдер классификациясы, Автомобильдің құрылысы.
27-сабақ Сложноподчиненные предложения 102
(сабақтас құрмалас сөйлемдер).
Университет кафедралары.

Қолданылған әдебиеттер 112


1-Сабақ

КӨптік жалғаулар


(Множественное число существительных)

1.Множественное число существительных в казахсом языке образуется при помощи окончаний –лар/-лер; -дар/-дер; -тар/-тер. Например: бала-лар – дети, қалам-дар –ручки, жігіт-тер – джигиты.


2.Чередование гласных в окончаниях определяется правилами сингармонизма: если последний слог слова – твердый, то прибавляются суффиксы –лар, -дар, -тар. Например: ана-лар, қыз-дар, жас-тар. Если последний слог слова – мягкий, то прибавляются суффиксы –лер, -дер, -тер. Например: әке-лер, тіл-дер, жігіт-тер.
3.Чередование согласных в суффиксах множественного числа определяется законами прогрессивной ассимиляции. См.таблицу.

1 .После гласных


-лар/-лер

2.После сонорных р, й, у



1.бала «ребенок», әке «отец», сай «овраг», дәптер «тетрадь», тау «гора» .

Бала-лар «дети», әке-лер «отцы», сай-лар «овраги», дәптер-лер «тетради», тау-лар «горы».



  1. П осле сонорных л, м, н, ң

-дар/-дер

  1. После звонких з, ж




1. мал «скот», қалам «ручка», сан «число», аң «зверь».

мал-дар «скоты», қаламдар «ручки», сан-дар «числа», аң-дар «звери», қаз-дар «гуси», қабат-тар «этажи».

  1. П осле глухих согласных

-тар/-тер

  1. После б, в, г, д




  1. қазақ «казах», орыс «русский», мектеп «школа».

  2. клуб «клуб», устав «устав».

қазақ –тар «казахи», орыс-тар «русские», мектеп-тер «школы»

клуб-тар «клубы», устав-тар «уставы».



1-тапсырма. Мәтінді оқып, орыс тіліне аударыңыз.

Қазақстанның тәуелсіздігі


1991 ж. 16 желтоқсанда Қазақстан Республикасының мемлекеттік саяси тәуелсіздігі туралы конституциялық заң қабылданды. Заңда: "Қазақстан тәуелсіз мемлекет ретінде күллі аумақта бүкіл үкімет билігіне ие болады, өзінің ішкі және сыртқы саясатын дербес анықтап, оны жүзеге асырады. Дербес мемлекет ретінде ҚР халықаралық деңгейге шығады, өзінің басқа мемлекеттермен қарым-қатынасын халықаралық құқық нормалары негізінде құрады", - деп жазылған.


Тәуелсіздік жарияланғаннан соң, бұрынғы Қазақ Республикасының аумағы тәуелсіз жаңа мемлекеттің аумағы деп танылды. Бұл аумақ бөлінбейді және оған ешкім қол сұға алмайды. Қазақстанды мекендейтін барлық ұлттың азаматтары біртұтас Қазақстан халқы болып табылады. Барлық азаматтар ұлтына, шыққан тегіне, қызметіне, мекеніне қарамастан тең құқықтар мен бостандықтарға ие болды.
1993 ж. 28 ақпанда тәуелсіз ҚР Конституциясы қабылданды. 1995 ж. 30 тамызда Конституция уақыт талабына сай қайта қаралып, оның жаңа нұсқасы қабылданды. Конституцияның бірінші бабында: "Қазақстан Республикасы өзін демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде орнықтырады. Оның ең қымбат қазынасы — адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары",- деп жазылған.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   74




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет