Әскери тәрбиені ұйымдастыру бойынша рота командирінің тәрбие және идеологиялық жұмыстары жөніндегі орынбасарының жұмыс әдістемесі. Тәрбие жұмысын жоспарлаудың сәттілігінің маңызды шарты командирлер мен олардың тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасарларының тәрбие жұмысының нақты міндеттерін әртүрлі мерзімге айқындайтын тиісті тәрбие жоспарлары мен бағдарламаларын жасау және қолдану әдістемесін меңгеруі болып табылады.
Әскери жұмыстың әр түрлерінің тәрбиелік мүмкіндіктерін пайдалану процесін күнделікті басқару барысында жоспарлаумен қатар жеке құрамға тәрбиелік ықпал етуді ұйымдастыру процесі маңызды орын алады. Әскери қызметшілерді әскери еңбектің әр түрлерінде тәрбиелеуді ұйымдастыру - бұл перспективалық және ағымдағы жоспарларда белгіленген іс-шараларды толық іске асыруға ықпал етуді білдіреді.
Тек бірыңғай әдістемелік жүйені құру және қолдану арқылы командирлер жауынгерлердің қажетті қасиеттерін қалыптастыруда оң нәтижелерге қол жеткізе алады.
Әдістемелік жүйенің ерекшелігі: 1) Нақты қызметтік міндетті орындау алдында, мысалы, жауынгерлік кезекшілікке, нарядқа түсер алдында түсіндіру-жұмылдыру іс-шараларын жүргізу (жалпы жиналыстар, нұсқамалар, әңгімелесулер, тәжірибе алмасу және т. б.).);
2) жеке құрам қызметтік міндеттерді тікелей орындаған кезде жұмылдыру тәсілдері мен құралдарын пайдалануға құқығы бар.
-бұл командир мен оның тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары тарапынан көмек көрсету және қолдау көрсету, жеке әңгімелесулер өткізу, қабырға газеттері мен жауынгерлік парақтарда озық тәжірибені насихаттау, қойылған міндетті орындауда бастықтың жеке үлгісі, бастықтар тарапынан үнемі талап қою, барлық әскери қызметшілердің іс-әрекеттерін жүйелі бақылау;
-әскери қызметшілерді психологиялық даярлау тәсілдерін белсенді қолдану (қарсыластың бекетке шабуыл жасауына ұқсату, "қарумен" команданы пысықтау және т. б.), осы міндеттерді пысықтауға кететін уақытты дәйекті қысқарту, шиеленіскен жағдайларды жасаудың басқа да тәсілдерін пайдалану;
-жеке құрамның тәртіптілік, шыдамдылық, жауапкершілік, анықтық және т. б. сияқты қасиеттерді дамытуға ықпал ететін жағдайлар жасау.
Бұл қасиеттер бастықтардың жоғары талаптар қою жағдайында, Жарғылармен қатаң сәйкестікте, нақты физикалық және психологиялық стресс жағдайында қызмет ету кезінде тәрбиеленеді;
-бағалау - түзету әдістері мен құралдарын ойластырып пайдалану (қорытынды шығару, жауынгерлік кезекшілік барысында жауынгерлер мінез-құлқының үздік үлгілерін насихаттау, жекелеген жауынгерлер мен бүкіл ұжымның іс-әрекеттеріндегі сәттіліктер мен жаңсақтықтарды талдау, көзге түскендерді марапаттау, кемшіліктерді жою жолдарын көрсету).
Әскери қызметшінің атқаратын жұмысының түрі, әлеуметтік маңыздылығы оның іс-әрекеттеріне әсер етеді, тұрақты көзқарастар, сенімдер, мінез-құлық әдеттерін дамытуға мүмкіндік береді. Бөлім командирлері бұл әлеуметтік-педагогикалық тәуелділікті әскери жұмыстың барлық түрлерінде қолдануға бай мүмкіндіктерге ие. Бұл қоғамдық-саяси қызметте, күнделікті өмірде, демалыста айқын көрінеді.
Зерттеулер көрсеткендей, алдыңғы қатарлы командирлер әскери еңбек процесінде әскери қызметшілерді тәрбиелеуді әдістемелік тұрғыдан дұрыс ұйымдастыру нәтижесінде жауынгерлерде қажетті қасиеттерді қалыптастыруда айтарлықтай жетістіктерге жетеді.
Олар әртүрлі жолдармен жақсы нәтижелерге қол жеткізеді: 1. Әскери қызметтің нақты түрлерінде әскери қызметшілерді тәрбиелеу ерекшеліктерін жүйелі талдау, зерделеу және есепке алу. Жауынгерлердің оқу, қызметтік, қоғамдық және басқа да сипаттағы міндеттерді орындауы кезінде оларға тәрбиелік ықпал ету резервтерін үнемі іздеумен және шебер пайдаланумен қамтамасыз етіледі.
2. Жауынгерлік жұмыстың барлық түрлерінде жауынгерлерді оқытуды жоспарлау, ол тиісті құжаттар мен материалдарды қолдануға негізделген: перспективалық және ағымдағы жоспарлар, әлеуметтік-педагогикалық портрет, педагогикалық күнделіктер және т.б. әскери қызметшінің әр учаскесіндегі бірінші кезектегі тәрбие шаралары мен талаптарын анықтау, тәрбиешінің олардың орындалуын қатаң бақылауы.