1-вариант биология

A) Топырақ тыѓыз болѓаны.

B) Қоректiк зат жетiспегені.

C) Т±қым терењ егiлгені.

D) Ауа, су жетiспегені.

E) Топыраѓы тыѓыз, ауа, су, қоректiк зат жетiспегені.

A) Жануарлар, сањырауқ±лақтар, ауа, адамдар

B) ¤сімдіктер, жануарлар, сањырауқ±лақтар, бактериялар, адамдар

C) ¤сімдіктер, топырақ, тау жынысы, адамдар

D) Жорѓалаушылар, жануарлар, µсімдіктер, су

E) Адамдар, бактериялар, µсімдіктер, қ±м, балықтар

A) Аталық.

B) Тозаңқап.

C) Гүлсерік.

D) Гүлсағақ.

E) Аналық.

A) Бидай

C) Қазтабан

D) Жоњышқа

E) Ж‰гері

A) Жапырақ алақаны.

B) Жасыл жасушалар қабаты.

C) Фотосинтездеуші жасушалар.

D) Жабын ұлпадан тұратын қабықша.

E) Сүзгілі түтіктер.

A) Шаңжапырақтар.

B) Саңырауқұлақтар.

C) Балдырлар.

D) Плаундар.

E) Қыналар.

A) Дәрумендер

B) Тер

C) Сілекей

E) Фермент

A) Қайшылықпен өтетін күрес.

B) Жеке түрлер арасындағы күрес.

C) Қоршаған ортамен күрес.

D) Жеке даралар арасындағы бәсекелестік.

E) Бір түрдің арасындағы күрес.

A) туберкулез

B) силикоз

C) гайморит

D) трахеит

E) ларингит

A) жалған аяқтарымен

B) ас қорыту вакуолі арқылы

C) кірпікшелерімен

D) талшықпен

E) жиырылғыш вакуольмен

A) Керең болады.

B) Дыбыс тербелістерін өткізу бұзылады.

C) Дабыл жарғағы зақымданады.

D) Есту сүйектерінің қозғалғыштығы жойылады.

E) Ұлулы дене зақымданады.

A) Пластидтер.

B) Митохондрия.

C) Гольджи комплексі.

D) Рибосома.

E) Лизосома.

A) Аксон.

B) Нейрон.

C) Түйіндер.

D) Дендрит.

E) Денесі.

A) қанайналым жүйесі

B) желбезек саңылауы

C) жүйке түтігі

D) ішек

E) бассүйек

A) 6

C) 3

E) 2

A) 4.

C) 8.

E) 10.

A) Буын

B) Сіңір

C) Бұлшықет шоғы

D) Шеміршек

E) Эпителий

A) Бауыр мен ұйқы безінде.

B) Жүрек пен өкпелерде.

C) Тері мен өкпелерде.

D) Бауыр мен бұлшықеттерде.

E) Бұлшықет пен жүректе.

A) Физиологиялық критерий.

B) Географиялық критерий.

C) Генетикалық критерий.

D) Морфологиялық критерий.

E) Экологиялық критерий.

A) жоқ.

C) тұйық.

D) ашық.

E) аралас.

A) Атпа жасушаларында.

B) Ішкі қуысында және ішкі қабат жасушаларында.

C) Қармалауыштарында.

D) Ауызында.

E) Сыртқы қабатында.

A) өсімдікті азайтады.

B) оттегін азайтады.

C) қара дауыл соғады.

D) топырақты тоздырады.

E) қуаңшылыққа әкеледі.

A) Урацил және рибоза.

B) Тимин және рибоза.

C) Дезоксирибоза және урацил.

D) Дезоксирибоза және тимин.

E) Дезоксирибоза және цитозин.

A) Көк бауыр.

B) Бауыр.

C) Кемік , жілік майы.

D) Өкпе.

E) Жүрек.

A) Модификация.

B) Реакция нормасы.

C) Кроссинговер.

D) Мутация.

E) Өзгергіштік.

A) Жәндіктер.

B) Шаянтектестер.

C) Өрмекшілер.

D) Ішекқуыстылар.

E) Құрттар.

A) B

C) K

E) C

A) сыртқы және ішкі температураға

B) ауа райының барлық жиынтығына

C) айналадағы орта жиынтығына

D) ішкі температура мен ылғалдылыққа

E) сыртқы температураға, ылғалдыққа

A) Шөгінді массалар түрінде.

B) Көмірқышқыл газы түрінде.

C) Көмір түрінде.

D) Кальций карбонаты түрінде.

E) Органикалық қосылыстар түрінде.

A) Соқыр ішек өскіні.

B) Құлақ қалқаны.

C) Үшінші қабақ.

D) Адам қаңқасындағы құйымшақ.

E) Қалың түктілігі.

A) Астық

B) Раушанг‰л

C) Лалаг‰л

D) Алабота

E) Б±ршақ

A) Т‰тікшелер.

B) Б‰йрек, қуық, несепаѓар.

C) Мальпигий тамырлары.

D) Сыртқа шыѓару сифоны.

E) Аналь тесігі.

A) Терек.

B) Қызғалдақ.

C) Шие.

E) Раушан.

A) Ауа тамыр.

B) Емізік тамыр.

C) Түйнек тамыр.

D) Тіреу тамыр.

E) Жем тамыр.

A) Тік ішекте.

B) Қарында.

C) Тоқ ішекте.

D) Аш ішекте.

E) Сілекей безінде.

A) Бүйрек үсті безі

B) Гипофиз

C) Ұйқы безі

D) Бауыр

E) Қалқанша без

A) Дыбыс тербелістерін өткізу бұзылады.

B) Есту сүйектерінің қозғалғыштығы жойылады.

C) Ұлулы дене зақымданады.

D) Керең болады.

E) Дабыл жарғағы зақымданады.

A) 3

C) 4

E) 5

A) дамуы

C) көбеюі

D) тітіркенгіштігі

E) өзгергіштігі

A) жүйке

C) дәнекер

D) эпителий

E) көлденең жолақты бұлшықет

A) Қуыршақ.

B) Имаго.

C) Нимфа.

D) Жұлдызқұрт.

E) Личинка.

A) Биосфера.

B) Ноосфера.

C) Атмосфера.

D) Литосфера.

E) Гидросфера.

A) ортаңғы ми

B) аралық ми

C) сопақша ми

D) ми көпіршесі

E) үлкен ми сыңарлары

A) Құлақша.

B) Эпикард.

C) Қарынша.

D) Миокард.

E) Эндокард.

A) Өсінді.

B) Кірпікшелер, талшықтар.

C) Тарақша.

D) Түйіршікті эндоплазмалық тор.

E) Денешік.

A) кесірткеде

B) көбелекте

C) арада

E) шаянда

A) Тіршілік үшін күрес.

B) Ағзалардың ең бір жоғары сатыға көтеріле дами түсуі, жаттығуға байланысты.

C) Оқшауланып күресу.

D) Тұқымқуалайтын өзгергіштік.

E) Популяциялардың сан мөлшерінің ауытқуы, сыртқы ортаға байланысты.

A) Құрғақ ортада.

B) Шалғында.

C) Шөлде.

D) Дымқыл, сулы ортада.

E) Далада.

A) Інжугүл

B) Шегіргүл

C) Үрмебұршақ

D) Қызғалдақ

E) Бидай

A) 2

C) 4

E) 6

A) майға

C) көмірсуға

D) АТФ-ға

E) ДНҚ-ға

A) Асқазанында.

B) Ішегінде.

C) Қуыста.

D) Атпа жасушасында

E) Ішкі қабатта және қуыста.

A) Көз жақсы көреді.

B) Бауыр зақымданбайды.

C) Қаны толады.

D) Бауыр зақымданады.

E) Көз көрмей қалады.

A) Биологиялық регресс.

B) Идиоадаптация.

C) Конвергенция.

D) Дивергенция.

E) Биологиялық прогресс.

A) Австралопитек.

B) Синантроп.

C) Кроманьон.

D) Питекантроп.

E) Неандерталь.

A) күндізгі және түнгі

B) тәуліктік және маусымдық

C) тәуліктік және жылдық

D) маусымдық және жылдық

E) жылдық және тәуліктік

A) майлардың

B) тұздардың

C) ферменттердің

D) көмірсулардың

E) гормондардың

A) тұқым бастамасында

B) аталықта

C) тостағаншада

D) аналықтың аузында

E) аналық жатынында

A) Денесі буылтықтан құралуы.

B) Тыныс алу жүйесі.

C) Қанайналым жүйесі.

D) Желбезектің болуы.

E) Бақалшақтың болуы.

A) болмайды.

B) түссіз, өскінге еніп, дәнекті улы мүйіз тәрізді қара өсіндіге айналдырады.

C) түссіз, көп ядролы, тарамдалған клетка.

D) тез өсіп тарамдалып қара споралар түзеді.

E) тарамдалған, арасындағы перделері арқылы жеке клеткаларға бөлінген.

A) Бидайда

B) Қара мењдуанада

C) С±лыда

D) Асб±ршақта

E) Тарыда

A) Тостаѓан жапырақша

B) Тозањқап және аталық жіпше

C) К‰лте жапырақша

D) Аталық және аналық

E) Г‰лтабан және аналық

A) Жорѓалаушылар, жануарлар, µсімдіктер, су

B) ¤сімдіктер, топырақ, тау жынысы, адамдар

C) Жануарлар, сањырауқ±лақтар, ауа, адамдар

D) Адамдар, бактериялар, µсімдіктер, қ±м, балықтар

E) ¤сімдіктер, жануарлар, сањырауқ±лақтар, бактериялар, адамдар

A) Ауа, су жетiспегені.

B) Топыраѓы тыѓыз, ауа, су, қоректiк зат жетiспегені.

C) Топырақ тыѓыз болѓаны.

D) Т±қым терењ егiлгені.

E) Қоректiк зат жетiспегені.

A) Құс саңғырығы.

B) Шымтезек.

C) Суперфосфат.

D) Қарашірік.

E) Өсімдік қалдығы.

A) қозғалысты.

B) ішкі секреция бездерінің жұмысын.

C) сезім мүшелерінің жұмысын.

D) бұлшық еттердің жұмысын.

E) ішкі мүшелермен байланысты.

A) Ноосфера.

B) Атмосфера.

C) Гидросфера.

D) Литосфера.

E) Биосфера.

A) Арышқұлақ.

B) Түлкіжем.

C) Майқұлақ.

D) Жалған түбіртек.

E) Ақ саңырауқұлақ.

A) күйдіретін ащыны

B) тәттіні

C) тұздылықты

D) ащыны

E) қышқылды

A) Қабырғааралық бұлшықет.

B) Сіңірлер.

C) Көкет.

D) Тегіс бұлшықет.

E) Асқазан, көлденең жолақты бұлшықет.

A) Саңырауқұлақтар.

B) Құрттар.

C) Вирустар.

D) Шаң-тозаңдар.

E) Бактериялар.

A) қарынға

B) жемсауға

C) жұтқыншаққа

D) он екі елі ішекке

E) ішекке

A) Эритроциттер арқылы.

B) Ішектер арқылы.

C) Адам өкпесі арқылы.

D) Тері арқылы.

E) Бауыр арқылы.

A) Лизосома.

B) Рибосома.

C) Гольджи комплексі.

D) Пластидтер.

E) Митохондрия.

A) кальций тұздары

B) тромбоциттер

C) қан пластинкаларының бұзылуы

D) фибриноген белогы (нәруызы)

E) эритроциттер

A) буын қалтасы зақымдалса

B) сүйек зақымдалмай , сүйектің ойысы зақымдалса

C) қабығы зақымданғанда

D) сіңір созылғанда

E) буын сүйектері орнынан тайғанда

A) Түраралық күрес.

B) Тіршілік үшін күрес.

C) Қолдан сұрыптау.

D) Көбею қарқындылығы.

E) Табиғи сұрыпталу.

A) аузы.

C) атқыш жасушалары.

D) аралық жасушалары.

E) қармалауыштары.

A) Ішкі қабат.

B) Шел қабаты.

C) Рецепторлар.

D) Сыртқы қабат.

E) Түк ұясы.

A) нереида

B) бауырсорғыш

C) желпуішқұрт

D) аскарида

E) шұбалшаң

A) ашық.

C) екі шеңберден тұрады.

D) тұйық.

E) аралас.

A) 12.

C) 4.

E) 10.

A) Дезоксирибоза және цитозин.

B) Тимин және рибоза.

C) Дезоксирибоза және тимин.

D) Дезоксирибоза және урацил.

E) Урацил және рибоза.

A) Тамырда.

B) Ризоидта.

C) Жемісте.

D) Қауашақта.

E) Жапырақтың астында.

A) жыныс жасушалары

B) эмбриондық ұлпалар

C) қуық бұлшық еті, эпителий ұлпасы

D) прокариоттар

E) зақымдалған ұлпалар

A) 8

C) 2

E) 1

A) Биоценоз.

B) Қоректену торы.

C) Экологиялық пирамида.

D) Қоректік.

E) Заттардың айналымы.

A) миға

B) жүйкенің шеткі бөлімдеріне

C) сезгіш жүйкеге

D) қимыл жүйкеге

E) жұлынға

A) Құлақ қалқаны.

B) Шонданай сүйегі.

C) Соқырішегі.

D) Көздегі үшінші қабақ.

E) Көп емшектілік.

A) Дивергенция.

B) Идиоадаптация.

C) Жалпы дегенерация.

D) Ароморфоз.

E) Конвергенция.

A) Қ±рлықта және іштей.

B) Суда.

C) Суда және іштей.

D) Жер астында.

E) Қ±рлықта.

A) Тары, к‰ріш, асб±ршақ

B) Қазтабан, шымтезек м‰гі

C) Асқабақ, бидай, ж‰гері

D) Алма, тењгежапырақ, итм±рын

E) Орамжапырақ, шомыр, беде

A) ¤сімдіктердіњ тамырларын ±ластыру

B) Қалемшелер арқылы кµбейту

C) ¤сімдіктерді т±қымнан кµбейту

D) Тамыр арқылы кµбейту

E) Бір µсімдік бµлігін екінші µсімдік бµлігіне ±ластыру

A) Қызан.

B) Грек жаңғағы.

C) Бидай.

D) Тұшала.

E) Көкнәр.

A) Қорытылмаѓан заттарды қорыту, суды қанѓа µткізу.

B) М‰шелердіњ тіршілігінен пайда болѓан аѓзадаѓы улы заттарды залалсыздандыру.

C) Ферменттердіњ әсерімен ақуыздарды ыдырату.

D) Ферменттердіњ әсерінен кµмірсуларды ыдырату.

E) М‰шелердiњ ж±мысын реттейтiн гормондар бµлу.

A) Қатты заттардан тұрады.

B) Сұйық заттардан тұрады.

C) Газ тектес заттардан тұрады.

D) Тірі организмдерден тұрады.

E) Топырақтан тұрады.

A) тамақ

C) иесінің дауысы

D) қоңырау сылдыры

E) жарық

A) Бейімділік.

B) Будандастыру.

C) Іріктеу, сұрыптау.

D) Қолға үйрету.

E) Өзгерту.

A) су.

C) кебу топырақ.

D) қарашірігі мол ылғалды топырақ.

E) құс саңғырығының іші.

A) Сілекей.

B) Бүйрек үсті.

C) Ұйқы.

E) Бауыр.

A) 10 жұп

B) 11 жұп

C) 9 жұп

E) 12 жұп

A) Төрт.

C) Алты.

E) Бес.

A) Пентоза

B) Сахароза

C) Глюкоза

D) Галактоза

E) Рибоза

A) 20-25 см.

B) 10-15 см.

C) 40-50 см.

D) 15-20 см.

E) 33-35 см.

A) Ж.Б.Ламарк.

B) К.Линней.

C) Т.Шванн.

D) Ч.Дарвин.

E) Н.И.Вавилов.

A) 3500 см³

B) 500 см³

C) 1500 см³

D) 3000 см³

E) 2000 см³

A) Цистаға айналу.

B) Ісіну.

C) Бөліну.

D) Бүршіктену.

E) Регенерацияға ұшырау.

A) 250-300 жыл.

B) 350-400 жыл.

C) 100-150 жыл.

D) 150-200 жыл.

E) 200-250 жыл.

A) Бұлшық ет сезім мүшесі.

B) Сипап-сезу, көру, тепе-теңдік мүшелері.

C) Иіс сезу мүшесі.

D) Дәм сезу мүшесі.

E) Тепе-теңдік мүшесі.

A) 16,8 кДж

B) 17,0 кДж

C) 17,6 кДж

D) 17,2 кДж

E) 16,0 кДж

A) 48

C) 32

E) 24

A) Азия.

C) Оңтүстік Африка.

D) Ява аралы.

E) Европа

A) Хемосинтез.

B) Ассимиляция.

C) Фотосинтез.

D) Гликолиз.

E) Диссимиляция.

A) Тұзды теңіз сулары.

B) Арктикалық көлдер.

C) Жануарларда паразиттік тіршілік етуі.

D) Теңіз бен мұхиттар.

E) Суқоймалары.

A) Тұқым қабығы арқылы.

B) Тамырша арқылы.

C) Бүршікше арқылы.

D) Сабақша арқылы.

E) Тұқымжарнақ арқылы.

A) Қабыршақтар

B) Тікенектер

C) Орама жапырақтар

D) Мұртшалар

E) Шырынды жапырақтар

A) сезім мүшелері

B) орталық жүйке жүйесі

C) вегетативті жүйке жүйесі

D) қанайналым жүйесі

E) шеткі жүйке жүйесі

A) Селбесу (симбиоз).

B) Түрішілік күрес.

C) Жыртқыштық.

D) Паразиттік.

E) Түраралық күрес.

A) АВ

C) АА, Вв

D) Аав

E) АВ, Ав

A) Бес жұп.

B) Үш жұп.

C) Жұтқыншақ асты.

D) Екі жұп.

E) Жұтқыншақ үсті.