1 Зертханалық жұмыс Жұмыстың тақырыбы



бет4/5
Дата19.09.2023
өлшемі143,67 Kb.
#181605
1   2   3   4   5
Байланысты:
Документ Microsoft Word

Санау жүйелері

Негізі

Алфавит

Екілік







Сегіздік







Ондық







Он алтылық









3-тапсырма. Кестені есептеп толтырыңыз:

2

8

10

16

20 =

80 =

100 =

160 =

21 =

81 =

101 =

161 =

22 =

82 =

102 =

162 =

23 =

83 =

103 =

163 =

24 =

84 =

104 =

164 =

25 =

85 =

105 =

165 =

26 =

86 =

106 =

166 =

27 =

87 =

107 =

167 =

28 =

88 =

108 =

168 =

29 =

89 =

109 =

169 =

210 =

810 =

1010 =

1610 =

211 =

811 =

1011 =

1611 =

212 =

812 =

1012 =

1612 =

213 =

813 =

1013 =

1613 =

214 =

814 =

1014 =

1614 =

215 =

815 =

1015 =

1615 =



4-тапсырма. Екiлiк санау жүйесiндегi сандарды ондық санау жүйесіне ауыстырып жазыңыздар:



1. 111110112=
2. 1111110012=
3. 1001110112=
4. 1011110112=
5. 1010101012=
6. 1000000012=
7. 1011000012=
8. 1111000012=
9. 1011111012=
10. 111111102=
11. 1011111,112=
12. 1111011,1012=
13. 11110101,1112=
14. 111101,10012=
15. 100110101,1012=
16. 11101111,1112=
17. 1000001,1112=
18. 1111111,10012=
19. 1111011,112=
20. 10101011,101=



1-мысал. 110100012=1* 27+1*26+0*25+1*24+0*23+0*22+0*21+1*20 = =128+64+16+1=20910.
Жауабы: 110100012 =20910.
2-мысал. 11101,1012=1*24+1*23+1*22+0*21+1*20+1*2-1+0*2-2+ +1*2-3=16+8+4+0+1+0,5+0+0,125=29,62510.
Жауабы: 11101,1012 =29,62510.


5-тапсырма. Санды ондық санау жүйесінен екілік санау жүйесіне алмастырыңзыдар:



1. 25610=
2. 51510=
3. 95610=
4. 78510=
5. 99910 =
6. 98810=
7. 75210=
8. 84510=
9. 95010=
10. 89710=
11. 952,3610 =
12. 741,7910 =
13. 852,5610 =
14. 951,3210 =
15. 753,2510 =
16. 963,4510 =
17. 852,3810 =
18. 987,5610 =
19. 986,8710 =
20. 759,8110=



3-мысал. 25 санын 2-ге бөлеміз, шыққан бөліндіні тағы 2-ге бөлеміз т.с.с бөлінді 2-ден кіші болғанда бөлуді тоқтатып, нәтижеде ақырғы бөлiндiнi және барлық қалдықтарды соңғысынан бастап бiрiнен соң бiрiн жазамыз.


Жауабы: 12510=11111012.




4-мысал. 206,35 санын ондық санау жүйесінен екілік санау жүйесіне ауыстыр.
206 санын әдеттегі тәсілмен екілік санау жүйесіне алмастырамыз:






206

2



















206


103


2






















102


51


2



















50


25


2



















24


12


2



















112

6


2



















6

3

2



















32




















































0

1

1

1

0

1

0

1



Бүтін бөлік 20610=110011102 болды, үтірден кейінгі бөлшек бөлімін негіз 2-ге көбейтеміз:
0,35• 2 = 1,4 - бүтін бөлігі 1-ге тең;
0,4 • 2 = 0,8 - бүтін бөлігі 0-ге тең;
0,8 • 2 = 1,6 - бүтін бөлігі 1-ге тең;
0,6 • 2 = 1,2 - бүтін бөлігі 1-ге тең;
0,2 • 2 = 0,4 - бүтін бөлігі 0-ге тең;
0,4 • 2 = 0,8 - бүтін бөлігі 0-ге тең.
Соңғы көбейтінді екінші рет қайталанып тұр, яғни ауыстыру аякталды.
Жауабы: 206,3510 = 11001110,1011002.


6-тапсырма. Ондық санау жүйесіндегі сандарды сегіздік санау жүйесіне алмастырыңыз:



1. 215610=
2. 121510=
3. 135610=
4. 178510=
5. 297410 =
6. 198810=
7. 275210=
8. 184510=
9. 195010=
10. 229710=
11. 159610 =
12. 256110 =
13. 123410 =
14. 134510 =
15. 156810 =
16. 234510 =
17. 299910 =
18. 288810 =
19. 272710 =
20. 252510 =



5-мысал. 815 ондық санын сегіздік санау жүйесіне алмастыру қажет.
Ондық жүйеде берiлген 815 бүтiн оң санды сегiздiк жүйеде жазу үшiн бұл санды 8-ге бөлемiз, келiп шыққан бөлiндiнi тағы 8-ге бөлемiз және т.с.с. бөлудi ақырында 8-ден кiшi болып қалғанға дейiн жалғастырамыз. Нәтижеде ақырғы бөлiндiнi және барлық қалдықтарды соңғысынан бастап бiрiнен соң бiрiн жазамыз.



815

8







808


101


8





7



96

12


8


5



8


1







4






Жауабы: 81510 = 14578


7-тапсырма. Сегіздік санау жүйесіндегі санды ондық санау жүйесіне ауыстырыңыздар:



1. 12538=
2. 24158 =
3. 16178 =
4. 17418 =
5. 17718 =
6. 21458 =
7. 41358 =
8. 14728 =
9. 12678 =
10. 41578 =



  1. 54128 =

  2. 45458 =

  3. 65568 =

  4. 74418 =

  5. 55668 =

  6. 66778 =

  7. 35628 =

  8. 66668 =

  9. 73258 =

  10. 55558 =

6-мысал. 1572 санын сегіздік санау жүйесінен ондық санау жүйесіне ауыстыру керек. 1572 сегіздік санау жүйесіндегі санын ондық санау жүйесіне алмастыру үшін сегіздік жүйедегі санды цифрлік коэффициенттерімен 8-ң дәрежелерінің қосындысы түрінде жазып, осы қосындыны есептек керек.

15728 = 1* 83+5*82+7*81+2*80 = 512+320+56+2 = 89010.


8-тапсырма. Ондық санау жүйесінен он алтылық санау жүйесіне ауыстырыңыздар:

1. 1589610=
2. 1442010 =
3. 1617510 =
4. 1452310 =
5. 1552310 =
6. 1589610 =
7. 1985610 =
8. 1896310=
9. 1578910 =
10. 1789610 =
11. 1442510 =
12. 1488810 =
13. 1933310 =
14. 1478110 =
15. 1788110 =
16. 1852810 =
17. 1977310 =
18. 1393910 =
19. 1977710 =
20. 2012510 =



7-мысал. 1598 ондық санын оналтылық санау жүйесіне ауыстыру қажет. Ондық жүйеде берiлген бүтiн оң санды оналтылық жуйеде жазу үшiн бул санды 16-ға бөлемiз, келiп шыққан бөлiндiнi тағы 16-ға бөлемiз және т.с.с. бөлудi ақырында 16-дан кiшi болып қалғанға дейiн жалғастырамыз. Нәтижеде ақырғы бөлiндiнi және барлық қалдықтарды соңғысынан бастап бiрiнен соң бiрiн жазамыз.

1598


16




















1584


99


16


















144



96


6



















3





























































Мұнда E=14 ескерсек, есептің жауабы 159810 = 63Е16.


9-тапсырма. Он алтылық санау жүйесінен ондық санау жүйесіне алмастырыңыздар:

1. A2B616=
2. F2BC16 =
3. CD3A16 =
4. 14AD16 =
6. 2FD616 =
7. 2E7C16 =
8. 3DEF16 =
9. 9ACD16 =
10. ADCF16 =



1. A3С616=
2. FАBC16 =
3. C53A16 =
4. 14AҒА16 =
6. 2F2А616 =
7. 2EҒ7А16 =
8. 3ҒDEF16 =
9. 9ЕC2D16 =
10. 1A2CЕ16 =



8-мысал. 2ACB он алтылық санын ондық санау жүйесіне алмастру қажет.
Мұнда A=10, B=11, C=12, D=13, E=14, F=15 ескерсек:


2ACB16=2*163+10*162+12*161+11*160=2*4096+10*256+192+11=
=1095510.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет