12. Білек аймағының топографиялық анатомиясы (алдыңғы және артқы аймақтар). Қанмен қамтамасыз етілуі және иннервациясы. Пироговтың талшықты кеңістігі. Білектің алдыңғы аймағы Шекарасы

Жоғарғы жақтың тамырлы-жүйке түзілімдерінің проекциялық сызықтары

жүктеу/скачать 3,62 Mb. бет 4/37 Дата 12.09.2022 өлшемі 3,62 Mb. #149296

Бұл бет үшін навигация:

• Қолдың ірі артерияларының нысаналық және проекциалық анатомиясы 15. Жоғарғы жақты іріңді процестер кезінде кесу.

14. Жоғарғы жақтың тамырлы-жүйке түзілімдерінің проекциялық сызықтары. А – a.subclavia Б – a.brachialis et n.medianus В – n.ulnaris А – a.subclavia Б – a.brachialis et n.medianus В – n.ulnaris А – a.subclavia Б – a.brachialis et n.medianus В – n.ulnaris A.subclavia – бұғана сүйегінің ортасында немесе sulcus deltoidepectoralis деңгейінде проекцияланады. A.brachialis – қолтықасты артериясы проекциялық сызығы мен шынтақ шұңғырының ортасын қосатын сызық бойында проекцияланады. Бұл sulcus bicipitalis medialis-rа сәйкес келеді. A.ulnaris – білектің жоғарғы 1/3-інде шыңтақ шұңқыры ортасынан шынтақ нервісінің( epicondylis medialis-тен бұршақ тәрізді сүйектің медиалды жиегіне жүргізілген сызық) жоғарғы және ортаңғы 1/3 ортасына барып, шынтақ нервімен бірге жүреді. A.аxillaris – қолтық шұңқырының алдыңғы және ортаңғы үштен бір бөліктері арасында проекцияланады. Н.И.Пирогов бойынша бұл қолтық түктерінің алдыңғы жиегіне сәйкес келеді. А.radialis – шынтақ шұңқыры ортасынан processus styloideus ossis radii-ге жүргізілген шартты сызықта проекцияланады. Бұл sulcus radialis-ке сәйкес келеді. Arcus palmaris superficialis-тің ұшы бұршақ тәрізді сүйектен басталып, сұқ саусақтың саусақ-алақан қатпарының медиалды жиегіне жүргізілген шартты сызықта проекцияланады. Arcus palmaris profundus – беткей алақан доғасынан 1,5 см проксималды орналасады. Қолдың ірі артерияларының нысаналық және проекциалық анатомиясы 15. Жоғарғы жақты іріңді процестер кезінде кесу. Күбірткеге операциялық ем жасау «Күбіртке» дегеніміз саусақтардың спецификалық емес іріңді қабыну ауруларының жиынтығы. Анатомиялық орналасуына байланысты бес топқа бөлінеді: 1. Терілік, 2. тері асты, 3. Сүйектік, 4. Буындық, 5. Сіңірлік. Орналасуына сипатына қарай оперативтік әр түрлі болады. 1. Терілік күбіртке. Терінің қалыңдығында қабыну процесі орналасады. Эпидермисте ірің көпіршік түрінде сыпырылып түседі. Операциялық әдісті Куперов қайшысы арқылы көпіршікті кесумен және эпидермисті сыпырумен аяқтайды. Ары қарай емдеу жалпы ереже бойынша жүреді. 2. Тері асты күбіртке. Процесс тері асты клетчаткасында орналасады. Қол басының алақан бетінде және өкшеде дененің басқа жерлеріне қарағанда ерекше құрылысымен ерекшеленеді. Бұл іріңді процестердің ағымына әсер етеді, сонымен қатар операциялық әдістердің тәсіліне де әсер етеді. Алақанның терісі қалың. Тері асты клетчаткасының тығызы болғандығынан теріні қатпарға жинау қиын, ол stratum reticulare corii-ден тығыз дәнекер тканьді бөлгіштер алақан апоневрозымен байланысады және сіңірлі қынаптың қабырғаларына дейінгі тереңдікке өтеді. Бөлгіштердің арасында майлы бөлшектер болады. Негізгі артерияларды /nn. medianus және ulnaris және жүйкелі/ алақанның волярлы бетінде алақандық апоневроздың астында жатады. Операция әдісі. 1. Операцияны жалпы жансыздандырылумен жүргізеді. 2. Түймелі зонд арқылы сипау жолымен некроздың көлемін анықтайды. 3. Алынған мәліметтің негізінде кесудің көлемінен бағытын анықтайды. 4. Жгут салады. 5. Жүйке мен тамырды сақтау арқылы тілік жасайды. Некроз ошағын толық және кең түрде ашады. А. Клапп бойынша тілу. Тері асты күбірткесінде тырнақ бақайшығының жұмсақ тканьін тырнаққа қатар етіп доға тәрізді кеседі. Оны тырнақтан 3 см төмен жүргізу керек. Екі кесінді алдыңғы және артқы пайда болады. Кесу арқылы кең жолмен іріңді шығарады. І және ІІ бақайшықтардың тері асты күбірткелерінде қол басының алақан және сыртқы бетіне өтетін тілік қолданылады. Кесіндінің ұзындығы іріңді жолдың көлеміне байланысты болады. Б. Тырнақ аймағындағы күбірткелерді Каневэл бойынша кесу. 1. Жгутті саусақтың негізіне салып, Оберст бойынша шеңберлі новокаинмен анестезия жасайды. 2. тілік негізі проксимальды болатын тік бұрышты кесінді пайда болады. 3. Теріні жоғары қайтарып қояды. 4. Тырнақтың зақымдалған бөлігін алып тастайды. 5. Тырнақтың арнасын өткір қасықпен тазалайды. Айтылған тілікті әдістер тері асты күбірткелерінің алғашқы кезеңдеріне ғана қолданылады. Күбірткенің кезеңдері өтіп кетсе жиі байшықтардың осьімен /сүйекті күбіртке/ немесе іріңді артритпен –буынды күбірткемен ашады. Бірінші жағдайда бақайшықтың толық немесе жартылай алып тасталуы керек, екінші жағдайда жаңа пайда болған жағдайда буынды алып тастау керек, ал өтіп кеткен кезеңде саусаққа ампутация жасайды. Тері асты күбірткесінің жиі асқынулары сіңірлі қынаптың іріңді қабынулары /сіңірлі күбіртке/- tendovaginalis болып табылады. Флегмона деп май клечаткасының жедел іріңді түрде қабынуын айтады. Абсцесспен салыстырғанда айқын шекаралары болмайды. Қол ұшының флегмоналары келесідей жіктеледі: 1. бірінші саусақ дөңесінің (тенардың) флегмонасы; 2. бесінші саусақ дөңесінің (гипотенардың) флегмонасы; 3. алақан орталығындағы кеңістіктің флегмонасы; 4. комиссуралды флегмона; 5. U тәрізді флегмона; 6. алақан сыртының теріасты флегмонасы; 7. апоневрозасты флегмоналары деп бөлінеді Тенар флегмонасында бірінші саусақ дөңесі ісінеді, ісік алақан сыртына таралады, жергілікті гиперемия байқалады. Қабыну ошағында қатты ауырсыну орын алады, саусақтың қимылы шектеледі, дене қызуы көтеріліп, қалтырау болады. Флегмонаның бұл түрі көбінесе 1-2 саусақтардың сіңір панарицийлерінің және білезік синовиалды қалтасының іріңді қабынуларының асқынуы болып табылады. Гипотенар флегмонасында бесінші саусақ дөңесінің тұсы ісініп, пальпациялау кезінде ауырсынады және саусақ қимылы шектеледі, науқаста айтарлықтай интоксикация болмайды. Гипотенардың терең жаралары, бесінші саусақ сүйегінің остеомиелиті, шынтақ синовиалды сумкасының тендобурситі немесе сүйек-буын панарицийі көбінесе гипотенар флегмонасымен асқынады. Тенар, гипотенар іріңдіктерінің емі инфильтрация, ұйыма кезеңдерінде антибиотиктер, сульфаниламидтер, Вишневский майымен компресс, физиотерапия жүргізіледі. Іріңдеу сатысында іріңді ошақ үстінің медиалды жағынан, ұзынынан тіліп іріңдікті ашып, дренаждайды. Комиссуралды флегмона алақанның дисталды (төменгі) бөлігінде, ауыр жұмыстан алақан ойылып, іріңдегеннен туындайды. Қабыну ошағы қатты солқылдатып ауырады, ісінеді, іріңдікке жақын орналасқан саусақтар және алақан сырты ісініп, ауырсынып, функциясы бұзылады. Егер де, инфекция проксималды (жоғарғы) бағытта таралса алақанның орталық кеңістігінің флегмонасы дамиды. Іріңді экссудат алақан апоневрозы мен саусақтарды бүгетін сіңірлер бетіндегі фасция аралығында түзіледі. Науқастың ауыр интоксикациядан дене қызуы көтеріліп, жалпы жағдайы ауырлайды. Қан анлиздерінде лейкоциттер, эритроциттердің тұну жылдамдығы жоғарылайды. Алақан ісінеді, қатпарлары тегістеледі, басқанда қатты ауырсынады, алақан сырты ісініп, саусақтардың қимылы шектеледі. Қабыну тенар дөңесіне, алақан сыртына таралуы әбден мүмкін. U – тәрізді флегмона қол ұшының іріңді қабынуының ең ауыр түрі болып есептеледі. Бірінші немесе бесінші саусақтардың асқынған тендовагиниттерінде, іріңді қабыну білезік және шынтақ синовиалды қынаптары арқылы бір – біріне таралғанда дамиды. Интоксикация салдарынан науқастың дене қызуы көтеріліп, басы ауырады, әлсіздік мазалайды. Қол ұшы қатты ісінеді, бозарады, қол тигізбей ауырады, қимылы шектеледі. Саусақтар жартылай бүгілген, оларды пассивті түрде жазу әрекеті ауырсыну сезімін күшейте түседі. Пальпация кезінде ең қатты ауырсыну бірінші, бесінші саусақтарды бүгетін сіңірлерінде және алақанның проксималды (жоғарғы) бөлігінің проекцияларында анықталады. Флегмонаның бұл түрінде іріңдік Пирогов – Парон, алақан ортасы, тенар, гипотенар және алақан сыртының кеңістіктеріне таралуы ықтимал. Емі-дер кезінде диагноз қою, іріңдіктерді тіліп ашып, дренаждау. Қол ұшының сыртқы бетінің теріасты және фасцияасты флегмоналары көбінесе тікелей жаралануында немесе алақан іріңдіктерінің асқынуында дамиды. Қабыну ошағында ауырсыну, ісіну, жергілікті температураның көтерілуі байқалады. Қол ұшының (саусақ, алақан, алақан сырты) іріңді процестерін анатомия-топографиялық ерекшеліктеріне байланысты емдеу: қабынудың серозды-инфильтративті кезеңінде спиртпен компресс салу, трипсин, химотрипсинмен электрофорез жасау, УЖЖ – терапия. Қабыну ошағына көктамыр арқылы регионарлы тәсілмен антибиотиктерді енгізумен қатар, жалпы антибиотикотерапия жүргізеді. Қабынған жердің қатты солқылдатып ауырсынуы жедел операцияны қажет етеді. Қол ұшына операция жасау үшін оның анатомиялық ерекшеліктерін, әсіресе алақандағы n. medianus тармақтарының орналасуын мұқият ескерген жөн, себебі аталған нерв тармақтары зақымдалса, үлкен саусақтың функциясы істен шығады. Нервтің алақандағы проекциясы, тенар және алақан орта кеңістігінің арасындағы тері қатпарының проксималды бөлігіне келеді. Алақанда үш бағытта 3-пунктир сызық жүргізсек, олардың қиылысының ортасында нервтің ең маңызды тармағы орналасады, осы зона өте қауіпті деп есептеледі 64-сурет. Қол ұшында жеңіл операциялар Лукашевич –Оберст тәсілімен жергілікті жансыздандыру арқылы жасалса, асқынған іріңдіктерде венаішілік наркоз беріледі. Қол ұшының операцияларында көз операцияларына қолданатын құралдарды пайдаланған жөн. Қол ұшында іріңдіктердің таралуына байланысты сызық тәріздес, бір немесе екі жақты тіліктер жасалып, солар арқылы жаралар силикон түтікшелермен дренаждалып, іріңді қуыстар антисептиктер, протеолиттік ферменттермен жуылса, жара жылдам тазарып, тез арада жазылады. жүктеу/скачать 3,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу: