25.Қазақ жерлерінің Қазақ АКСР құрамына біріктірілуі. ҚАКСР құрамына енгізілген аймақ
1919 жылғы қыркүйектің 19–ында губерниялық комитет Орынбордың Қазақстанға қосылуы туралы шешім қабылдады, ал 1920 жылғы шілденің 7 – ісінде Орынбор қаласы Республика құрамына енгізіліп, тұңғыш астанасы (1920 1924 жж.)
болды. 1924 – 1929 жж. астана – Ақмешіт (Қызылорда). 1929 жылдан астана – Алматы.
ҚАКСР құрамына енгізілген аймақтар:
Семей облысы – Павлодар, Семей, Өскемен, Зайсан
Қарқаралы уездері
Ақмола облысы – Атбасар, Ақмола, Көкшетау,
Петропавл, уездері және Омбы уезінің бір бөлігі
Торғай облысы – Қостанай, Ақтөбе, Ырғыз, Торғай уездері
Орал облысы – Орал, Ілбішін, Темір, Атырау уездері, Маңғыстау уезі
Закаспий облысы – Красноводск уезінен 4,5 Адайоблыстары. Астрахань облысының бір бөлігі
Бөкей ордасы және Каспий теңізі жағасындағы болыстар
Нәтижесінде Сырдария облысының Қазалы, Ақмешіт (Қызылорда), Түркістан Шымкент уездері, Әулиеата уезінің көп бөлігі, Ташкент, Мырзашол уезіндерінің бір бөлігі, Самарқанд облысы, Жизақ уезінің бірнеше болысы, Жетісу облысының Алматы, Жаркент, Лепсі, Қапал (Талдықорған) уездері, Пішпек уезінің бір бөлігі Қазақстанға қарады. Республика аумағы үштен біріндей кеңейіп, 2,7 млн. шаршы шақырымға жетті, ал халқы 1 млн. 468 мың адамға көбейіп, 5 млн. 230 мың адам болды. Қазақтар – 61,3 % - ін құрады (1926 жылғы санақ деректері бойынша). 1925 жылы 15–19 сәуірде Ақмешітте өткен Кеңестердің бүкіл Қазақстандық V съезінде «қырғыз – қазақ» атауы берілді, ал 1936 жылғы 9 ақпанда КАКСР Орталық Атқару Комитеті қаулысымен «қазақтар» атауы берілді. Сөйтіп, қажырлы күреспен келген өзін - өзі билеу құқығы қазақ халқы үшін нақты шындыққа айналды.
Достарыңызбен бөлісу: |
