Гипертониялық криздің жіктемесі және оларға шұғыл көмек көрсетіңіз

Диагностикалық критерийлер [5,7-9,12] Қатер факторларының бар-жоғы: жасы 50 асқан, әйел жынысты, дене массасының жоғары индексі, буын осінің алдыңғы зақымдануы немесе ауысуы, тізе буынының гиперуыттылығы, кәсіби жүктеме және қалпына келтіру, отбасылық анамнез, сондай-ақ Геберден түйіндерінің болуы (растау деңгейі Ib–IIb);

· тізе буындарының үлгілік ОА белгілерінің болуы, жүктеме кезінде аурудың болуы, күннің соңында аурудың өсуі, демалыстан кейін азаюы тәрізді; «стартты ауырсынулар»; таңғы мардымсыз тежелушілік пен қиын қозғалушылық, буын функцияларының шектелуі (растау деңгейі b–IIb);

· жасы 40 асқан және жүктеме кезінде тізе буынында ауырсынулар пайда болатын тұлғалар үшін, ол жалғаспайтын таңғы тежелушілікпен, функционалдық бұзылулармен және бір немесе бірнеше үлгілік көріністермен сүйемелденеді, қарау кезінде анықталады (крепитация, қозғалыстың шектелуі, буын көлемінің ұлғаюы), тізе буынының ОА диагнозын рентгенологиялық зерттеу болмаған кезде белгілеуге болады (растау деңгейі Ib);

· айқын жергілікті қабыну, эритема, қозғалысқа қарамастан аурудың үдемелілігі («қызыл тулар») сепсис, микрокристалдық артрит немесе байыпты сүйек патологиясы туралы білдіреді (растау деңгейі IV);

· тізе буындарының тік және қосымша бүйір проекциядағы шолу рентгенографиясы гонартроз диагностасының «алтын стандарт» болып табылады­. Классикалық сипаттамалары буын саңылауының тарылуы, остеофиттер, субхондральды сүйек склерозы мен субхондральды буындар болып есептеледі. Аталған белгілер болған кезде одан әрі аспаптық зерттеу (магнитті-резонансты томография, УДЗ, сцинтиграфия) ОА диагностикалау үшін талап етілмейді (растау деңгейі Ib–IIb):

· ілеспе қабыну ауруларын болдырмау үшін(пирофосфатты артропатия, құяңды артрит, ревматоидты артрит) қан, несеп немесе синовиалық сұйықтыққа зертханалық зерттеу жүргізіледі (растау деңгейі IIb);

· қарау кезінде тізе буынының синовитін анықтаған кезде синовиалды сұйықтықты ала отырып және оған қабыну ауруларын жою үшін зерттеп, натрий уратының кристалдары мен кальций пирофосфатын анықтау үшін, буынға пункция жүргізу қажет. ОА кезіндегі синовиалды сұйықтық – қабынушылық емес сипатта (<2000 лейкоцит/мм3); көбінесе онда негізгі кальций фосфатының кристалдары қатысады (растау деңгейі IIb).

· зақымдалған буын (буындар) салаларындағы ауырсыну;

· тұрған немесе жүктеме кезінде аурудың күшеюі.
Анамнез:

· ауырсыну жүктеме немесе тыныштықта пайда болады;

· дене жүктемесінен кейінгі күннің соңында ауырсыну күшейеді, демалыстан кейін ауырсыну азаяды;

· «стартты ауырсынулардың» болуы;

· аздаған таңғы тежелушілік пен қиын қозғалушылық бар ма;

· буын қызметінің шектелуі орын алған ба.

· крепитация

· буын көлемінің ұлғаюы көбінесе пролиферативті өзгерістер (остеофиттер) есебінен болады, бірақ буын маңындағы тіндердің ісінуі салдары болуы мүмкін.

· дистальды (Геберден түйіні) және буынаралық буындардың проксимальды (Бушар түйіндері) саласында түйіндердің түзілуі.

· буын үстінде айқын ісінушілік пен жергілікті температураның артуы сирек туындайды, бірақ қайталама синовиттің дамуы кезінде пайда болуы мүмкін.

· тізе буындарының варусты деформациясы, «шаршылы» буын, Геберден және Бушар түйіндері дистальды және проксимальды бунақаралық буындарға сәйкес.

Зертханалық зерттеулер [1-4,7-10,12]:

· ЖҚТ СОЭ артуы синовитінің болуы кезінде;

· БАК (жалпы ақуыз, несепнәр, креатинин, АЛТ, АСТ, жалпы билирубин, тимолды сынама, холестерин, глюкоза, СРБ);

· РФ (ревматоидты артритпен сараланған диагностика үшін);

Аспаптық зерттеулер [1-6,14]:

· Зақымдалған буындар рентгенограммасы;

· Синовит болған кездегі буындардың УДЗ;

· Сараланған диагностика үшін тізе буындарының МРТ