Механика
Айналып т
ұ
р
ғ
ан денені
ң
б
ұ
рылу б
ұ
рышы
2t
2
-6t те
ң
деуімен берілген. Денені
ң
б
ұ
рышты
қ
жылдамды
ғ
ы неге те
ң
?
A) 4t-6
Бастап
қ
ы жылдамды
ғ
ы v
0
=36км/са
ғ
автомобиль, бір
қ
алыпты
қ
оз
ғ
ала отырып, t=20c
ө
ткен со
ң
то
қ
тады. Автомобильді
ң
а
ү
деуін ж
ә
не тежелу уа
қ
ыты ішінде ж
ү
рген S жолын табы
ң
ыз:
A) а = - 0,5 м/с
2
Т
ү
зу бойымен x=10+5t+0,5t
2
за
ң
ы бойынша
қ
оз
ғ
алатын б
ө
лшек
ү
шін а
х
ү
деуді
ң
уа
қ
ыт
қ
а т
ә
уелділігін
қ
ай
ө
рнек д
ұ
рыс
сипаттайды?
A) а
х
= 1,0 м/с
2
Айналып т
ұ
р
ғ
ан денені
ң
б
ұ
рылу б
ұ
рышы
0,5-2t
2
те
ң
деуімен берілген. Денені
ң
қ
оз
ғ
алысы т
ө
менде берілген
жа
ғ
дайларды
ң
қ
айсысына с
ә
йкес келеді?
A)
0
dt
d
Б
ұ
рышты
қ
жылдамды
қ
деген не?
A) Мына d
/dt
ө
рнекпен аны
қ
талатын вектор
Массасы m=500т поезд бір
қ
алыпты баяу
қ
оз
ғ
ала отырып, t = 1мин ішінде
ө
зіні
ң
жылдамды
ғ
ын v
1
=40км/са
ғ
-тан v
2
=28км/са
ғ
-
қ
а азайтты. F тежелу к
ү
шін табу керек:
A) 27,5 кН
К
ү
ш импульсыны
ң
д
ұ
рыс формуласы:
A)
t
F
Снарядты
ң
зе
ң
біректен б
ө
ліне бергендегі импульсы
P
. Б
ұ
л жа
ғ
дайда зе
ң
бірек
қ
андай импульс алады?
A)
P
Денені
ң
айналмалы
қ
оз
ғ
алысы кезінде
қ
андай физикалы
қ
шама денены
ң
инерттілігіні
ң
ө
лшеуі болып табылады?
A) Инерция моменті
Суретте келтірілген m материялы
қ
н
ү
ктені
ң
қ
оз
ғ
алысы,
қ
оз
ғ
алысты
ң
қ
андай т
ү
ріне жатады?
A)
Қ
исы
қ
сызы
қ
ты
ү
демелі
Б
ө
лшекті
ң
радиус-векторы уа
қ
ыт бойынша
k
j
t
i
t
r
7
4
3
2
2
(м) за
ң
ымен
ө
згереді.
Қ
оз
ғ
алысты
ң
бастап
қ
ы 10 с
ішіндегі
r
орын ауыстыру модулін тап:
A) 500 м
Қ
атты дене Z осін айнала
қ
оз
ғ
алады. Айналу б
ұ
рышыны
ң
t уа
қ
ыт
қ
а т
ә
уелділігі
= Аt -
2
2
Bt
за
ң
дылы
ғ
ымен
ө
рнектеледі.
М
ұ
нда
ғ
ы А ж
ә
не В – т
ұ
ра
қ
ты о
ң
шамалар.
Қ
андай уа
қ
ыт мезетінде дене то
қ
тайды?
A)
B
A
t
Айналып т
ұ
р
ғ
ан денені
ң
айналу осіне
қ
атысты импульс моменті есептелетін
ө
рнек:
A)
F
H
F
3
1
ж
ә
не
H
F
4
2
екі к
ү
ш денені
ң
бір н
ү
ктесіне т
ү
сірілген.
1
F
ж
ә
не
2
F
к
ү
штерді
ң
арасында
ғ
ы б
ұ
рыш
2
/
.
Осы к
ү
штерді
ң
те
ң
ә
серлісіні
ң
модулін тап:
A) 5 Н
Т
ұ
ра
қ
ты F = 10 Н к
ү
шті
ң
ә
серімен дене т
ү
зу сызы
қ
ты
қ
оз
ғ
алады. х координатыны
ң
уа
қ
ыт
қ
а байланысты те
ң
деуі x=At
2
. Егер
А= 2 м/с
2
болса, онда денені
ң
массасы неге те
ң
?
A) 2,5 кг
Б
ө
лшекті
ң
жылдамды
қ
модуліні
ң
уа
қ
ыт
қ
а байланыстылы
ғ
ы: V=at +bt
2
(а ж
ә
не b – т
ұ
ра
қ
ты шамалар) ж
ә
не б
ө
лшекті
ң
массасы m берілген. Б
ө
лшекке
ә
сер ететін к
ү
шті тап:
A) m(a+2bt)
Ұ
зынды
ғ
ы
, жі
ң
ішке, салма
қ
сыз стержень, стерженні
ң
ұ
зынды
ғ
ына перпендикуляр ж
ә
не оны
ң
ортасы ар
қ
ылы
ө
тетін ОО
/
осіне
қ
атысты айналып
қ
оз
ғ
алады. Стерженьге
ә
р
қ
айсысыны
ң
массасы m болатын екі ж
ү
кше бекітілген. Егер ж
ү
кшелерді
ң
орнын 1 жа
ғ
дайдан 2 жа
ғ
дай
ғ
а
ө
згертсек ж
ү
гі бар стерженні
ң
инерция моменті
қ
алай
ө
згереді (А2 аралы
ғ
ы А1 аралы
ғ
ынан 2
есе арты
қ
)?
A) 4 есе артады
Ұ
зынды
ғ
ы
м
5
,
0
ж
ә
не масссасы m=0,4 кг біртекті ж
ұқ
а стержень ортасынан
ө
тетін, стерженьге перпендикуляр ось
ар
қ
ылы
=3 рад/с
2
б
ұ
рышты
қ
ү
деумен айналады. Айналдырушы момент неге те
ң
?
A) 0,025
м
Н
Радиусы R, инерция моменті I дискі т
ә
різдес платформа
1 б
ұ
рышты
қ
жылдамды
қ
пен айналады. Платформаны
ң
шетінде
массасы m адам т
ұ
р. Егер адам платформаны
ң
ортасына
ө
тсе, платформа
қ
андай
2
б
ұ
рышты
қ
жылдамды
қ
пен
қ
оз
ғ
алады
(адамды материялы
қ
н
ү
кте деп есепте
ң
із)?
A)
1
2
2
)
1
(
J
mR
Суретте б
ө
лшекке
ә
сер ететін к
ү
шті
ң
жол
ғ
а т
ә
уелді сызбасы кескінделген. Ал
ғ
аш
қ
ы 30 м жолда
ғ
ы к
ү
шті
ң
ат
қ
аратын ж
ұ
мысы
неге те
ң
?
A) 90 Дж
Егер денені
ң
массасы мен жылдамды
ғ
ы 2 есе артса, онда кинетикалы
қ
энергия
қ
алай
ө
згереді?
A) 8 есе артады
Массасы m=0,6 кг дене
қ
оз
ғ
алысы координатыны
ң
уа
қ
ыт
қ
а байланысты те
ң
деуі
t
ASin
x
, м
ұ
нда
ғ
ы А=5 см,
1
с
. Денеге t=
с
6
1
уа
қ
ыт мезетінде
ә
сер ететін к
ү
шті тап:
A) 0,148 Н
Суретте массалары ж
ә
не
ұ
зынды
қ
тары бірдей бірнеше біртекті стерженьдер кескінделген.
Қ
айсысыны
ң
ОО
/
осіне
қ
атысты
инерция моменті е
ң
ү
лкен?
23@
A)
Т
ұ
ра
қ
ты 4 Н к
ү
шті
ң
ә
серінен массасы 2 кг дене
қ
алай
қ
оз
ғ
алады?
C) Бір
қ
алыпты
ү
демелі, 2 м/с
2
ү
деумен
Денені
ң
массасы дегеніміз:
A) Денені
ң
инерттілігіні
ң
ө
лшеуіші
Радиусы R біртекті дискіні
ң
шетіне жанама ба
ғ
ытта F к
ү
ш т
ү
сірілді. Дискі айнал
ғ
ан кезде
ә
сер ететін
ү
йкеліс к
ү
шіні
ң
моменті
М
ү
йк
. Дискі т
ұ
ра
қ
ты
б
ұ
рышты
қ
ү
деуімен
қ
оз
ғ
алса, оны
ң
массасы неге те
ң
?
A)
2
)
(
2
R
M
FR
m
тр
Массасы m=50 кг, радиусы R=0,5 м дискі пішінді д
өң
гелек жиегіне F=100 Н жанама к
ү
ш
ә
сер етеді. Д
өң
гелекті
ң
б
ұ
рышты
қ
ү
деуі неге те
ң
?
A) 8 рад/с
2
Ж
ү
рілген жолы S, айнымалы
F
к
ү
шті
ң
жасайтын ж
ұ
мысы неге те
ң
(F
S
-к
ү
шті
ң
қ
оз
ғ
алыс ба
ғ
ытында
ғ
ы проекциясы)?
A)
s
s
dS
F
0
Консервативті к
ү
ш дегеніміз:
A) Б
ө
лшек бір н
ү
ктеден екінші н
ү
ктеге орын ауыстыр
ғ
анда жолды
ң
пішініне т
ә
уелсіз ж
ұ
мыс жасайтын к
ү
ш
Қ
атты дененi
ң
айналмалы
қ
оз
ғ
алысыны
ң
ж
ұ
мысы
қ
андай формуламен
ө
рнектеледі?
A)
Md
A
Дене горизонт
қ
а б
ұ
рыш жасай
қ
оз
ғ
алып барады. Денені
ң
қ
оз
ғ
алысы кезінде т
ө
менде келтірілген
қ
ай шама са
қ
талады (ауа
кедергісін ескермеуге болады)?
A) Импульсті
ң
горизонталь ба
ғ
ытта
ғ
ы проекциясы
Х осіні
ң
бойымен V жылдамды
қ
пен
ұ
шып бара жат
қ
ан массасы m о
қ
массалары бірдей екі жары
қ
ша
ққ
а б
ө
лінеді. Оны
ң
бірі
сол ба
ғ
ытта 2V жылдамды
қ
пен
қ
оз
ғ
алып кете береді. Екінші жары
қ
ша
қ
ты
ң
импульсі неге те
ң
?
A) 0
Б
ұ
рышты
қ
жылдамды
ғ
ы
0,5с
-1
, айналып т
ұ
р
ғ
ан маховикті то
қ
тату
ү
шін
қ
андай ж
ұ
мыс жасау керек (маховикті
ң
айналу
осіне
қ
атысты инерция моменті – J=4
10
-4
кгм
2
)?
A)
5
10
5
Дж
Серіппе
ұ
шына массасы 1кг шар
қ
ойыл
ғ
ан. Серіппе 10 см-ге сы
ғ
ыл
ғ
ан. Серіппені
ң
қ
ата
ң
ды
қ
коффициенті 400 Н/м. Серіппе
қ
алпына келгенде шар
қ
андай жылдамды
қ
пен ла
қ
тырылады?
34@
A) 2 м/с
О
қ
ү
ш жары
қ
ша
ққ
а б
ө
лініп, бір-біріне 120
0
б
ұ
рыш жасай
ұ
шады. Импульс модульдеріні
ң
қ
атынасы – р
1
р
2
=р
3
. О
қ
қ
андай
ба
ғ
ытта
қ
оз
ғ
ал
ғ
ан?
A) Горизонталь, сол
ғ
а
Релятивистік динамикада денені
ң
толы
қ
энергиясы неге те
ң
?
A) mc
2
Материялы
қ
н
ү
ктені
ң
кейбір
қ
оз
ғ
алмайтын н
ү
ктеге
қ
атысты импульс моментін аны
қ
тайтын
ө
рнекті к
ө
рсеті
ң
із:
A)
P
r
Массасы m б
ө
лшек х осіні
ң
бойымен бір
қ
алыпты
қ
оз
ғ
алып келеді. Б
ө
лшекті
ң
О осіне
қ
атысты
L
импульс моментіні
ң
ба
ғ
ыты
қ
алай
қ
арай ба
ғ
ыттал
ғ
ан?
A) Еш
қ
айда,
0
L
Мына формулаларды
ң
қ
айсысы айналмалы
қ
оз
ғ
алыс динамикасыны
ң
негізгі те
ң
деуі?
A)
)
(
I
dt
d
M
Б
ө
лшек
)
4
3
2
(
k
j
i
at
V
жылдамды
қ
пен
қ
оз
ғ
алады, м
ұ
нда
ғ
ы а
1м/с
2
. Уа
қ
ытты
ң
1
t
1с мезетінен
2
t
2с
дейінгі аралы
қ
та б
ө
лшекті
ң
ж
ү
рген жолын аны
қ
та
ң
ыз.
A) 8,1 м
Қ
атты дене
j
t
i
t
2
5
,
0
5
(рад/с) б
ұ
рышты
қ
жылдамды
қ
пен айналады. Уа
қ
ытты
ң
t=10 c мезетіндегі денені
ң
б
ұ
рышты
қ
ү
деуіні
ң
модулі неге те
ң
?
A)
2
/
5
5
с
рад
Со
қ
ты
ғ
ысу
ғ
а дейінгі жылдамды
қ
ба
ғ
ыттары бірдей шарларды
ң
абсолют серпінсіз со
ққ
ысы
ү
шін д
ұ
рыс те
ң
деуді к
ө
рсеті
ң
із.
A)
U
m
m
V
m
V
m
)
(
2
1
2
2
1
1
Б
ө
лшекті
ң
потенциалды
қ
энергиясы былай
ө
рнектеледі: W
P
= ax
3
+ bx
2
– cz, м
ұ
нда
ғ
ы а, в, ж
ә
не с–т
ұ
ра
қ
тылар. Б
ө
лшекке
ә
сер
ететін
F
к
ү
ші неге те
ң
?
A)
F
= - (3ах
2
+ 2вх)
i
+ с
k
Х
Ү
жазы
қ
ты
ғ
ында
қ
оз
ғ
алатын материалды
қ
н
ү
ктені
ң
жылдамды
ғ
ы уа
қ
ыт бойынша V=5i-10tj за
ң
ымен
ө
згереді.
Қ
ай
ө
рнек
жылдамды
қ
модулін к
ө
рсетеді?
A)
2
100
25
t
V
, м/с
Массасы m, жылдамды
ғ
ы V
0
горизонталь ба
ғ
ытта
ұ
шып бара жат
қ
ан о
қ
ж
ұқ
а та
қ
тайды тесіп
ө
теді. Та
қ
тайдан
ө
ткеннен
кейінгі о
қ
ты
ң
жылдамды
ғ
ы V болды. О
қ
ты
ң
та
қ
тайдан
ө
ткен кездегі
ү
йкеліс к
ү
шіні
ң
А
ү
йк
ж
ұ
мысы неге те
ң
?
A)
2
2
2
0
2
mV
mV
Келтірілген те
ң
деулерді
ң
қ
айсысы екі денені
ң
абсолют серпінді со
ққ
ысы
ү
шін д
ұ
рыс?
A)
2
2
1
1
2
2
1
1
U
m
U
m
V
m
V
m
Денені
ң
серпінсіз со
қ
ты
ғ
ысы кезінде т
ө
менде келтірілген шамаларды
ң
қ
айсысы са
қ
талмайды?
A) Кинетикалы
қ
энергиясы
Достарыңызбен бөлісу: |