5-7 сынып оқушылары үшін сабақтан тыс шығаруға арналған математикадан есептер логика және тапқырлық
жүктеу/скачать 154,97 Kb.
|
| 6. Қайталауға берілген есептер
1. 1) Екі бригада бірге істесе екеуі күніне жұмыстың 1:6= бөлігін бітірер еді. 2) Бір бригада 4 күн, екінші бригада 9 күн жеке-жеке жұмыс істесе, оны 4 күн бірге істеді және екінші бригада қалған жұмысты 5 күнде бітірді деп қарастыруға болады. 3) Екі бригада 4 күн жұмыс істесе, жұмыстың х4= бөлігін бітірер еді. 4) Екінші бригада 1- бөлігі қалар еді. 5) Ол оны 5 күнде бес күнде бітіретін болса, күніне бөлігін орындап отырар еді. 6) Онда екінші бригада бар жұмысты 1: күнде бітірер еді. 7) Бірінші бригада күніне бөлігін бітірсе. 8) Барлық жұмысты 1: күнде бітіреді. 2.1) Бұл есепті 5: 13=ші есеп жолымен шығаруға болады. Кіші баласы 5/8 бөлігін алу керек. Онда 5/8 бөлікке 360 теңге келетін болса, үлкен баласы 216 теіге алады. Бірақ оңай шығарылу жолы былай: 2) Олардың алған ақшалары (сыйлықтары) жастарына кері үлщесті болса, алған ақшалары мен жастарының көбейтіндісі тең болу керек. 6 жас ~ 360 теңге 10 жас - х Бұлар кері үлесті шамалар болғандықтан, х= теңге. Үлкен баласы 216 теңге сыйлығын алды. 3. 1) 1500ц көк балауса неше га жерден алынады? 1500:85= 2) Екі жерде қанша га қалды? 60-. 3) Бұл бірінші жердің қалған бөлігі мен екінші жер. Олардан алынған өнім бірдей. Бірақ І жердің әр гектарынан 85, ІІ жердің әр гектарынан 95 центнерден көк балауса алатын болса, ІІ жердің 1 гектарынан алынған өнім І жердің 95:85=1 гектарынан алыну керек. 4) Онда қалған жердің бір бөлігі ІІ жердікі болса, 1 бөлігі І жердікі. Ал қалған ббарлық жер 1+1=2= бөліктен тұрады. Сонда бөліктен тұрады. 5) Бір бөлікке қанша жер келеді, яғни ІІ жердің ауданы қандай? . 6) 1 жердің ауданы 60-20=40 га. 4. 1) Ойға қарай қанша уақыт жүрсе, қырға қарай да соншща уақыт жүрсін. Онда әлі 500,6=30 км жүру керек. 2) Ойға қарай жүргенде машинаның жылдамдығы 60-50=10 км/сағ артық болатын. 3) 30 км артық жүру үшін неше сағат керек? 30:10=3 сағ. 4) Машина ойға қарай 3 сағат жүрген. Онда АВ аралығы 60х3=180км. 5. 1) Бір жастыққа 3:14=3/14 көрпенің матасы кетеді. 2) 1 көрпе мен екі жастыққа 1+2х көрпенің матасы кетеді. 3) 50 көрпеге кететін матадан неше рет бір көрпе екі жастықтан тігуге келеді? 50:1 рет. 4) Демек, барлық маьадан 35 көрпе, 70 жастық шығады. 6. 1) Кесе мен тарелкаларды бірдей алса, оған тағы 24х2=48 тгеңге төлер еді. 2) Сонда тарелкаға 48+16=64 теңге артық төлер еді. 3) Әр тарелкаға 24-16=8 теңге артық төлесе, 64 теңге 64:8=8 тарелкаға артық төлщенетін ақша болар еді. 4) Онда кесе саны 8, тарелка 8-2=6. 7. 1) Мынадай теңдік құруға болады: а) кітап пен қалам 32 теңге+дәптер; б) қалам мен дәптер-кітап-16 теңге, в) кітап пен дәптер-20 теңге + қалам. Осы теңдіктің екі жағын қосатын болсақ: 2 кітап+2 қалам + 2 дәптер = 4 теңге + 1 қалам + 1кітап + 1 дәптер болар еді. Енді екі жағынан да бір бірден алсақ, 1 кітап, 1 қалам және 1 дәптер 44 теңге тұрар еді. 2) а) шартының екі жағына 1 дәптерден қосатын болсақ, сол жағында үшеуінің құны 44 теңгені береді де, оң жағы 32 теңге және 2 дәптер болады. Яғни, 44 теңге = 32 теңге + 2 дәптер. Одан 2 дәптер 44-32=12 теңге, ал 1 дәптер 12:2=6 теңге. 3) Сол сияқты, б) шартынан 44 теңге = 2 кітап - 16 теңге, 1 кітап 30 теңге, в) шартынан қалам 8 теңге тұратынын табамыз. 8. 1) Үстелге кететін ағашыты 1 бүтін деп алсақ, орындыққа 1/8 бөлігі кетеді. 2) Әр комплектке қанша ағаш аетеді? 1+6х бөлік үстелдің ағашы. 3) 126 үстелдің орнына неше комплект шығады 126: 1 комплект. 9. 1) 150 балар көйлегінен неше үлкендер көйлегін тігуге болады? 5 бала көйлегі ~ 3 үлкендер көйлегі 150 бала көйлегі ~ х үлкендер көйлегі Х = үлкен көйлек. 2) Барлығы үлкендер көйлегі болса, 90+30 =120 көйлек тігуге болады. 3) Бір бала көйлегіне үлкендер көйлегінің қандай бөлігі кетеді? 5 бала көйлегі ~ 3 үлкендер көйлегі 1 бала көйлегі ~ х Х= үлкен көйлек. 4) Бір бала көйлегі мен бір үлкендер көйлегі неше бөліктен тұрады? 1+0,6=1,6 бөлік. 5) 120 үлкендер көйлегінің орнына санын бірдей етіп неше үлкендер және балалар көйлегін тігуге болады? 120:1,6=75 көйлектен. Басқа жолмен де шығарып көріңіздер. 10. 1) Екі құбыр 1 сағатта қандай бөлігін толтырады? 1:12=1/12 бөлігін. 2) Егер екі құбыр бірге толтырғанда біреуі көп, біреуі аз бөлігін толтыратын болса, жылдамдықтары да соған тура үлесті болады. Сондықтан екеуі бірігіп 1 сағатта 1/12-н толтырса, бірінші 1 сағатта бөлігін, екінші құбыр бөлігін толтырады. 3) Онда 1 құбыр 20 сағатта, ІІ құбыр 30 сағатта толтлырады. 11. 1) Екінші бригада енді 12 га сепкенде, тағы 25х12=300 ц алар еді. 2) Егін сепкен аудандары бірдей болғанда екінші бригада 300+300=600 ц астық артық алған болар еді. 3) Әр гектардан 4 ц артық астық алса, 600 ц неше гектардан алынады? 600:4=150 га. Бірінші бригада 150га егіпті. 4) Екінші бригада 150+12138 га екті. Басқаша шығару жолы. 1) Бірінші бригада 12 га кем ексе, 21х12=252 цастық кем алар еді. 2) Онда екінші бригаданың астлығы 300+252=552 ц-ге артыпкетер еді. 3) Ол 4 ц-ден неше гектардан алыну керек? 252:4=138 га. 4) Екінші бригада 138 га ексе, бірінші бригада 138+12=150га еккен дейміз. 12. 1) Онтеңгелікті бестеңгелік ақшалармен айырбастайтые болсақ (8 онтеңгеліктің орнына 8 бестеңгелік алсақ). 58=40 теңге артық шығады. 2) Енбді үштеңгеліктерді бестеңгеліктермен айырбастау үшін әр үштеңгелікке 5-3=2 теңгеден қосу керек. 3) Онда артылған 40 теңге 40:2=20 үштеңгеліктерді бестеңгелікпен айырбастауға толтырады.Сонымен 20 үштеңгелік болу керек. (8х10+20х3=28х5). 13. 1) Алдыңғы есепті шығарғандай етіп бастаймыз. Сонда 11 оньтеңгеліктен 5х11=55 тееңге артық шығады. Бірақ ол 2 теңгеден тұтас бөлуге келмейді. Сондықтан бұл шешілмейтін есеп. 14. 1) Күкірт тығыздығы электролит тығыздығынан қаншаға артық? 1,8-1,22=0,58 г/см³. 2) 200 см³ күкірт қышқылының олрнына сондай электролит алсақ, қанша қышқыл артылар еді? 0,58:200=116 г. 3) Судың тығыздығы электролиттің тығыздығынан қанша кем? 1,22-1=0,22 г/см³. 4) Артық қышқылды судың қандай көлеміне қосуға болады? 116:0,22=527 см³. Электролит дайындау үшін 527 см³ =527 г су алу керек. 15. 1) Қышқылдың көлемі қандай? 400:1,82=220 см³. 2) Күкірт қышқылының тығыздығы электролиттікінен қаншаға артық 1,82-1,18=1,64 г/см³. 3) 220 см³ күкірт қышқылының орнына электролит алсақ, қанша қышқыл артылар еді? 0,64х220=140,8 г. 4) Электролиттің тығыздығы судың тығыздығынан қанша артық? 1,18-1=0,18 г/см³. 5) Электролит дайындауға қанша су алу керек? 140,8:0,18=782,2 см³.=782,2 г су. 6) Электролиттің көлемі 220+782,2≈1002 см³. Сонымен , 400 г күкірт қышқылынан 1002 см³, яғни 1182 г электролит дайындауға болады. 16. Жай жақшаның ішіндегі амалды орындап, жәй жақшаның орнына мәнін қойып, квадрат [тік бұрыш] жақшаны жәй жақшамен, ал фигуралы {} жақшаны тік жақшамен ауыстырып көшіру керек. Бірінші есептегеннен кейін: Екінші есептегеннен кейін: Ақыры: 1,3х5-4,5=2. жүктеу/скачать 154,97 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|