5-сыныбына арналған оқу құралы
Түсінік хат
Оқу құралында берілген мәтіндер жиынтығы 5-сынып оқушыларының қазақ тілін коммуникативтік тұрғыдан меңгеруіне көмек көрсетеді. Ол оқушының түсінікті сөйлеу дағдысы мен сауатты жазу дағдысын қалыптастырушы құрал. Еңбекте қазақша сөйлесім әрекетінің барлық түрлері (тыңдалым, оқылым, айтылым, жазылым, тілдесім) қамтылған.
Білім мазмұны, көлемі, мөлшерін белгілеуде оқу жүктемесі 5-сынып оқушыларының жеке жас ерекшеліктері ескерілді. Тақырыптық аялар оқушылардың білім мен білігіне қойылатын талаптарды анықтайды.
Оқу құралының мақсаты:
5- сынып оқушыларының қазақ тіліне деген қызығушылықтарын арттыру, қазақ тілін қатысымдық тұрғыдан меңгерту, оқушыны өз ойын айқын, түсінікті жеткізуге үйрету, тілдік қабілеті дамыған дара тұлғаның дамуына мүмкіндік жасау.
Оқу құралының мазмұны
|
Әлеуметтік-тұрмыстық ая (54 сағат)
Менің отбасым (18 сағат)
|
Сағат саны
|
1
|
Танысу
|
1
|
2
|
Өзім туралы
|
1
|
3
|
Менің отбасым
|
1
|
4
|
Ана жүрегін сезе біл
|
1
|
5
|
Менің атам мен әжем
|
1
|
6
|
Менің ағайындарым
|
1
|
7
|
Досым туралы
|
1
|
8
|
Атасы мен немересі
|
1
|
9
|
Қазақ отбасы
|
1
|
10
|
Отбасы дәстүрлері
|
1
|
11
|
Отбасы мүшелерінің мамандығы
|
1
|
12
|
Отбасы демалысы
|
1
|
13
|
Жай ғана әжей
|
1
|
14
|
Мақұлжан
|
1
|
15
|
Сен Отанға керексің
|
1
|
16
|
Анамның ақылы
|
1
|
17
|
Амандық хат
|
1
|
18
|
Бата-тілек – ұлттық негіз
|
1
|
19
|
Қорытынды сабақ
|
1
|
|
Менің мекен-жайым (18 сағат)
|
|
1
|
Менің көшем
|
1
|
2
|
Менің үйім
|
1
|
3
|
Менің пәтерім
|
1
|
4
|
Бөлмем
|
1
|
5
|
Жатақхана бөлмелері
|
1
|
6
|
Павлодар қаласы
|
1
|
7
|
Қала көшесіндегі ескерткіштер
|
2
|
8
|
Аялдамада
|
1
|
9
|
Алматы көшелерінде
|
1
|
10
|
Баянауыл
|
1
|
11
|
Облыстық кітапхана
|
1
|
12
|
Алғашқы трамвай
|
1
|
13
|
Автобустағы оқиға
|
1
|
14
|
Досымның мекен-жайы
|
1
|
15
|
Мектептің мекен-жайы
|
1
|
16
|
Атам мен әжемнің мекен-жайы
|
1
|
17
|
Қорытынды сабақ
|
1
|
|
Ас дәмдә болсын! Таңғы, түскі, кешкі тамақ (18 сағат)
|
|
1
|
Ас атасы – нан
|
|
2
|
Нан қайдан келеді
|
1
|
3
|
Азық-түлік дүкені
|
1
|
4
|
Дастарқан
|
1
|
5
|
Таңғы ас
|
2
|
6
|
Түскі тамақ
|
1
|
7
|
Кешкі тамақ
|
1
|
8
|
Балдың пайдасы
|
1
|
9
|
Ас ішу тәртібі
|
1
|
10
|
Ұлттық тағам
|
1
|
11
|
Асханада
|
1
|
12
|
Құймақ
|
1
|
13
|
Ірімшік
|
1
|
14
|
Қонаққа шақыру
|
1
|
15
|
Ас – адамның арқауы
|
1
|
16
|
Біздің асханада
|
1
|
17
|
Қорытынды сабақ
|
1
|
|
Әлеуметтік-мәдени ая (58 сағат)
Менің Қазақстаным (20 сағат)
|
|
1
|
Қазақстан Республикасы
|
1
|
2
|
Астана – Тәуелсіз елдің жаңа елордасы
|
1
|
3
|
Мемлекеттік тіл – қазақ тілі
|
1
|
4
|
Ата заңы, жеті жарғы
|
1
|
5
|
Қазақ еліне саяхат
|
1
|
6
|
Қазақстанның өндіріс орындары
|
1
|
7
|
Қазақстанның табиғаты
|
1
|
8
|
Қазақстан қалалары
|
1
|
9
|
Алматы – сүйікті қалам
|
1
|
10
|
Қазақстан тәуелсіз мемлекет
|
1
|
11
|
Қазақстан – көп ұлтты мемлекет
|
1
|
12
|
Қазақ халқының ұлттық тағамдар
|
1
|
13
|
Қазақ халқының салт-дәстүрлері
|
1
|
14-15
|
Ұлттық аспаптар. Домбыра
|
2
|
16-17
|
Ұлттық киімдер
|
2
|
18
|
Қазақ күйшілері мен әншілері
|
1
|
19
|
Қазақстан мерекелері
|
1
|
20
|
Нәтиже сабақ Тест
|
1
|
1
|
Қыс
|
1
|
2-3
|
Бұл қай кезде болады?
|
2
|
4
|
Жаңа жылды қарсы алу
|
1
|
5
|
Ақшақар мен аяз ата
|
1
|
6
|
Қысқы демалыс
|
1
|
7
|
Нәтиже сабақ
|
1
|
1
|
Қыс қызығы
|
1
|
2
|
Аққалада
|
1
|
3
|
Мұз айдыны
|
1
|
4
|
Қысқы ойындар
|
1
|
5
|
Шыршаны безендіру
|
1
|
6-7
|
Елбасы шыршасы
|
2
|
8
|
Қыс мерекелері
|
1
|
9-10
|
Жаңа жыл кешінде
|
2
|
11
|
Жаңа жылдық киім
|
1
|
12
|
Нәтиже сабақ. Тест
|
1
|
1
|
Спорт қашан пайда болды
|
1
|
2
|
Денешынықтыру сабағында
|
1
|
3
|
Баскетбол
|
1
|
4
|
Денсаулық – зор байлық
|
1
|
5
|
Спорт үйірмелері
|
|
6
|
Жекпе-жекте сүрінбеген
|
|
7
|
Сұлулық сыры
|
1
|
8
|
Ұлттық ойындар
Қыз қуу
|
1
|
9
|
Көкпар
|
1
|
10
|
Қазақша күрес
|
1
|
11
|
Футбол – әйгілі спорт
|
1
|
12
|
Футбол ойынының тарихы
|
1
|
13-14
|
Ханталапай ойыны
|
2
|
15-16
|
Тоғызқұмалақ ойыны
|
2
|
17
|
Теннис ойыны
|
1
|
18-19
|
Азиада 2011
|
2
|
20
|
Нәтиже сабақ.Тест
|
1
|
|
Оқу-еңбек ая (58 сағат)
Менің мектебім. Мектеп ғимараты (20 сағат)
|
Сағат саны
|
1
|
Мектеп
|
1
|
2
|
Мен кезекшімін
|
1
|
3
|
Мектеп кабинеттері
|
1
|
4
|
Жаңа оқу жылы
|
1
|
5
|
Біздің мұғалім
|
2
|
6
|
Оқу құралдары
|
1
|
7
|
Қазақ тілі кабинетінде
|
1
|
8
|
Мектеп кітапханасы
|
1
|
9
|
Біздің сынып
|
2
|
10
|
Оқу,білім туралы мақал-мәтел
|
1
|
11
|
Менің сүйікті ұстазым
|
1
|
12
|
Менің сүйікті пәнім
|
1
|
13
|
Еңбек кабинетінде
|
1
|
14
|
Мектеп спортзалы
|
1
|
15
|
Менің сыныптастарым
|
1
|
16
|
Экологиялық мұражай
|
1
|
17
|
Даңқ мұражайы
|
2
|
18
|
Қайталау Мектеп
|
1
|
|
Мектеп демалысы. Оқу жылындағы демалыс (18 сағат)
|
|
1
|
Театрда
|
1
|
2
|
Ән-күй үйірмесі
|
1
|
3
|
Мектеп кештері
|
2
|
4
|
Біз серуенге барамыз
|
1
|
5
|
Жаз келді
|
1
|
6
|
Жазғы табиғат
|
1
|
7
|
Жазғы саяхат
|
2
|
8
|
Жазда
|
1
|
9
|
Ауылға барамын
|
1
|
10
|
Жазғы еңбек
|
1
|
11
|
Аққу
|
1
|
12
|
Жазғы ауа райы
|
1
|
13
|
Лагерьде
|
1
|
14
|
Жайлауда
|
1
|
15
|
Табиғат туралы мақал-мәтелдер
|
1
|
16
|
Нәтиже сабақ.Демалыс
|
1
|
|
Қазақ тілі сабағында біз әдетте не үйренеміз? 20 сағат
|
|
|
|
|
1
|
Қазақ тілі сабағында не үйрендік?
|
1
|
2
|
Оқулық пен доп
|
1
|
3
|
Өлеңді жаттаймыз
|
2
|
4
|
Біз мәнерлеп оқимыз
|
1
|
5
|
Қазақша сөйлейміз
|
1
|
6
|
Тіл туралы мақал
|
1
|
7
|
Мәтінді орыс тіліне аударамыз
|
2
|
8
|
Мектеп – біздің анамыз
|
1
|
9
|
Ұқыпты оқушы боламыз
|
1
|
10
|
Күн тәртібі
|
1
|
11
|
Әдепті балалар
|
1
|
12
|
Ана тілім – қанатым
|
1
|
13
|
Қазақ тілі – дана тіл
|
1
|
14
|
Тіл туралы мақал
|
1
|
15
|
Ана тілім – әнім
|
1
|
16
|
Анамның тілі – аяулы үні
|
1
|
17
|
Менің тілім
|
1
|
18
|
Қорытынды сабақ
|
1
|
Танысу
Жаңа сөздерді оқып, естеріңе сақтаңдар:
биыл – в этом году
ермек –хобби
өткізу –проводить
1-тапсырма. Мәтінді түсініп оқыңдар. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңдер.
Менің атым – Сәуле. Мен он бірінші сәуірде тудым. Қазір он бір жастамын. Павлодар қаласында тұрамын. Биыл бесінші сыныпта оқып жүрмін. Сыныпта жиырма бес оқушы бар. Мен Майрамен бір партада отырамын. Менің ермегім – сурет салу. Менің достарым көп. Бос уақытымда сурет саламын, достарыммен кездесемін.
Әңгіме кім жайында ?
Ол неше жаста?
Сәуле қай қалада тұрады?
Сәуле биыл нешінші сыныпта оқып жүр?
Ол немен айналысқанды жақсы көреді?
Сәуленің достары көп пе?
Сәуле бос уақытында не істейді?
2-тапсырма. Көп нүктенің орнына керекті жалғауларды қойып жазыңдар.
Оның ат ... Сәуле. Сәуле он бір жас ... . Ол Павлодар қаласында тұра... . Сәуле биыл бесінші сыныпта .... .... . Оның ерме... – сурет салу. Сәуле... достар ... көп. Ол бос уақыт...да сурет сала..., достар...мен кездес....
3-тапсырма. Берілген сөздермен сөз тіркесін құраңдар.
Сәуленің тұрамын
Павлодарда келді
Сыныпқа оқыдым
Досыңмен досы
Кітаптан танысамын
Өзім туралы
Жаңа сөздермен танысып, естеріңе сақтаңдар, сөздік дәптерлеріңе жазып алыңдар.
ұлт – национальность
күй – куй
орындау – исполнять
тіл маманы – языковед
атақты – известный
үнемді – экономно
1-тапсырма. Мәтінді түсініп оқып, сұрақтарға жауап беріңдер.
Менің тегім – Төлеубеков, есімім – Әліби, әкемнің аты – Қамбар. Мен Қостанай облысы Наурызым ауданында тудым. 2000 жылдың 25 қыркүйегінде дүниеге келдім. Менің ұлтым қазақ.
Биыл Ш.Уалиханов атындағы № 31мектеп-гимназияның 5-сыныбында оқып жүрмін. Мектепте домбыра үйірмесіне қатысамын. Атақты күйші- композиторлардың күйлерін орындап жүрмін.
Болашақта мен тіл маманы болғым келеді. Сол үшін қазақ, орыс, ағылшын тілдерін көп оқимын. Демалыс күндері достарыммен кездесемін. Бос уақытымда сыныптастарыммен, достарыммен театрға, мұражайға, саябаққа барамыз, бірақ бос уақытымды үнемді пайдалануға тырысамын.
1. Мәтін кім туралы?
2. Қалай ойлайсың, ол неше жаста?
3. Ол қандай үйірмеге қатысады?
4. Болашақта кім болғысы келеді?
5. Тіл маманы болу үшін қандай тілдерді білу керек?
6. Ол бос уақытын қалай өткізеді?
2-тапсырма. Сауалнаманы толтырыңдар.
1. Аты-жөнің .......................
2.Туған күнің, жылың ..............
3.Ұлтың .....................
4. Жасың .................
5. Әке-шешеңнің аты-жөні .................................
6. Сенің ермегің ........................
3-тапсырма. Ұ,Ү дыбыстарының дыбысталуына мән беріп оқыңдар.
Қыркүйек, дүниеге, үйірме, ұнайды, үнемді, күйлер, үйрену, үлгілі, мұражай
Менің отбасым
І-тапсырма. 1. Жаңа сөздерді оқып, естеріңе сақтаңдар.
өз – свой
дастарқан жаю – накрыть стол
тату – дружная
2. Мәтінді түсініп оқыңдар.
Менің атым – Ерасыл. Отбасымда алты адам бар. Олар: атам, әжем, әкем, анам, әпкем және мен. Бүгін атам мен әжем ауылдан келді. Мен әпкеме көмектестім, біз дастарқан жайдық. Отбасымызда кішілер үлкендерді сыйлайды. Менің отбасым өте тату. Мен өз отбасымды жақсы көремін.
3. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңдер.
1. Мәтіндегі ұлдың аты кім?
2. Ерасылдың отбасында неше адам бар?
3. Ауылдан кімдер келді?
4. Ерасылдың әкесі бар ма?
5. Ерасыл мен әкесі не істеді?
6. Кімнің жанұясы тату?
7. Ерасыл кімге көмектесті?
2-тапсырма: 1. Берілген сөздердің көптік жалғауларын тауып қойыңдар.
Ата... , әже..., аға... , сіңлі... , қарындас ..., қыз..., ұл..
Ана жүрегін сезе біл
Жаңа сөздер мен сөз тіркестерін оқып, танысыңдар.
сезе біл – умей почувствовать
абыржу – переживание
жан дүниесі – внутренний мир
шыншыл бол – будь честным
рұқсатынсыз – без разрешения
1-тапсырма: 1. Мәтінді түсініп оқыңдар. Мәтін бойынша сұрақ құраңдар.
Ана жүрегін сезе біл, оның жанарындағы шапағат пен тыныштықты, бақыт пен қуанышты, абыржу мен ренішті көре біл. Егер сен бала кезіңнен оның жан дүниесін көре білуді үйренбесең,адамгершілік жағынан өмір бойы тәрбиесіз болып қаласың.
Анаңа да, әкеңе де шыншыл бол. Ата-анаңның рұқсатынсыз істеуге болмайтын нәрсенің бәріне солардың рұқсаты мен ризалығын сұра.
(В.А. Сухомлинский).
2-тапсырма: Берілген сөздерді І жақта тәуелдеп, сөйлем құраңдар.
Ана, әке, отбасы, туыс, дос
3-тапсырма: Берілген сөздерді аударыңдар.
Дедушка
Бабушка
Папа
Мама
Старший брат
Старшая сестра
Младший брат
Старшая сестра
Менің атам мен әжем
Жаңа сөздермен танысыңдар.
зейнеткер – пенсионер
өткізу – проводить
құрметтеу - уважать
1-тапсырма. Мәтінді түсініп оқыңдар. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңдер.
Менің атым – Мақтақыз. Жазғы демалысты ауылда өткіздім. Онда атам мен әжем тұрады. Олар – зейнеткер. Атам 63 жаста, әжем 61-де. Жазғы демалыста атам мен әжеме көмектестім. Олардың үй жануарлары бар. Олар: қой, сиыр, жылқы, түйе.
Ауыл адамдары ата-әжемді құрметтейді. Мен де оларды жақсы көремін.
1. Мәтіндегі қыздың аты кім?
2. Мақтақыз жазда қайда демалды?
3. Оның атасы мен әжесі қайда тұрады?
4. Олар неше жаста?
5. Оларда қандай үй жануарлары бар?
6. Қалай ойлайсың, Мақтақыз жазды қалай өткізді?
7.Үй жануарларына нелер жатады?
2-тапсырма. Берілген сөздерге тәуелдік жалғауларын жалғап, дәптеріңе жазыңдар.
Менің демалыс..., сенің әже..., сіздің немере...., оның демалыс..., біздің ата..., сендердің ауыл....,сіздердің ағайындар...., олардың қыз.... .
Менің ағайындарым
Жаңа сөздермен танысып, естеріңе сақтаңдар:
шопан – чабан
жайлау – летнее пастбище
ағайындар – братья
1-тапсырма. Мәтінді түсініп оқыңдар. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңдер.
Менің атым – Жандос. Екі ағам бар. Үлкен ағам Әсет ауылда тұрады. Әсет – шопан. Әйелі – Жәмила шопанның көмекшісі. Олардың бір ұл, бір қызы бар. Ұлының аты – Әбіш, қызының аты – Күлән. Әбіш 6 жаста, Күлән 4 жаста. Көрші ауылда кіші ағам Сәрсен тұрады. Ол агроном, әйелі Мәкен – мұғалім.
Біз отбасымызбен жазда Әсеттің жайлауында демаламыз. Уақытымыз көңілді өтеді. Анам қымыз піседі (дайындайды). Әкем бос уақытта балық аулайды. Мен достарыммен кешке «Ақ сүйек» ойынын ойнаймын.
Біздің отбасымыз өте тату.
1. Әсеттің неше ағайыны бар?
2. Олардың мамандығын ата.
3. Әсеттің неше баласы бар?
4. Әбіш неше жаста?
5. Жандос ата-анасымен қайда демалады.
6. Ол жолдастарымен қандай ойын ойнайды?
7. Қалай ойлайсыңдар, отбасы тату ма?
2-тапсырма. Сызба бойынша сөз тіркесін құраңдар.
Зат есім + зат есім
Сын есім-зат есім
Есімдік+ зат есім
Сан есім+зат есім
Достарыңызбен бөлісу: |