5В020500 – «Филология: қазақ тілі»

Гомер мәселесі.

Илиададағы географиялық белгілер

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. 
   Тронский И.М. История античной литературы. – М., 1987.
   
2. 
   История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 1
   
3. 
   История зарубежной литературы. Средние века эп. Возрождения. – М., 1982.
   
4. 
   История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 2. – 19985. – Т. 3.
   
5. 
   История зарубежной литературы ХҮІІ в. / Под ред. З.С. Плавесина.
   
6. 
   Артаманов С. История зарубежной литературы ХҮІІ-ХҮІІ вв. – М., 1978.
   
7. 
   История зарубежной литературы ХҮІІІ в. / Под ред. В. Неустерова. – М., 1984.
   
8. 
   Елизарова М.Е. и др. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1989.
   
9. 
   Ивашева В.В. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1991. – Т. 1.
   

Б.з.д. грек- парсы соғыстары (500 – 449 жылдар) ежелгі Грекияның тарихындағы бетбұрыс кезең болды, өйткені дәл осы уақыттан бастап грек мәдениетінің классикалық кезеңі басталды. Азаттық жолындағы күресте парсылардың талқандалуы ежелгі Грекия мемлекет- қалаларының қоғамдық құрылысының артықшылдығын көрсетіп қана қоймай , азаматтық сананың артуына, ең бастысы – классикалық құлдық қоғамның толық қалыптасуына, ал өз кезеніңде полистік демократияның дамуының нәтижесінде экономикалық және саяси өмірдің жанданып, мәдениеттің гүлденуіне әкеліп соқты.Б.з.д. V ғ. Афины, әсіресе Периклдің (б.з.д. 444 – 429 ж.) басшылығы кезінде аса ірі мәдени орталыққа айналды.

Афинаның орнығуы – грек театрының гүлденуімен, трагедиялық және комедиялық шығармалары дүниежүзілік әдебиеттің асыл қазынасына енген Эсхилдің,Софоклдің, Еврипид пен Аристофанның шығармашылықтарымен тұспа- тұс келді.

Бақылау сұрақтары:

1. Архаикалық дәуірде әдебиет саласында лирикалық жанр

2. трагедия мен комедия жанрлары
Ұсынылатын әдебиеттер:

10. 
    Тронский И.М. История античной литературы. – М., 1987.
    
11. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 1
    
12. 
    История зарубежной литературы. Средние века эп. Возрождения. – М., 1982.
    
13. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 2. – 19985. – Т. 3.
    
14. 
    История зарубежной литературы ХҮІІ в. / Под ред. З.С. Плавесина.
    
15. 
    Артаманов С. История зарубежной литературы ХҮІІ-ХҮІІ вв. – М., 1978.
    
16. 
    История зарубежной литературы ХҮІІІ в. / Под ред. В. Неустерова. – М., 1984.
    
17. 
    Елизарова М.Е. и др. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1989.
    
18. 
    Ивашева В.В. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1991. – Т. 1.
    

Б.з.д. I ғасырда Рим ежелгі дүниенің аса ірі құл иеленуші мемлекетіне айналды. Дүниежүзілік өркениетке гректердің де, римдіктердің де қосқан үлесі ұшан теңіз, бүл ұлы халықтар бірін- бірі толықтырып отырды .Міне, сондықтан да болар, казіргі Еуропа мәдениетінің іргетасын қалау – бұл ұлы халықтардың ортақ мақсаты, ортақ ісі болды.Тіпті Рим өнерінің тұтастай алғанда грек өнерінен туындағанын тарихи тұрғыдан дәлелдеуге де болатын шығар .Рим әдебиетіне келетін болсақ, бұл салада грек әдебиетінің ықпалы зор болды . Алғашқы кезде гректер рим жазушылары болды, тіпті алғашқы әдеби шығармалардың өздері де грек тілінен латыншыға аударылған.

1. Вергилийдің басты шығармасы –«Энеида», римнің ұлттық эпосы

19. 
    Тронский И.М. История античной литературы. – М., 1987.
    
20. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 1
    
21. 
    История зарубежной литературы. Средние века эп. Возрождения. – М., 1982.
    
22. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 2. – 19985. – Т. 3.
    
23. 
    История зарубежной литературы ХҮІІ в. / Под ред. З.С. Плавесина.
    
24. 
    Артаманов С. История зарубежной литературы ХҮІІ-ХҮІІ вв. – М., 1978.
    
25. 
    История зарубежной литературы ХҮІІІ в. / Под ред. В. Неустерова. – М., 1984.
    
26. 
    Елизарова М.Е. и др. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1989.
    
27. 
    Ивашева В.В. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1991. – Т. 1.
    

Орта ғасырлар – эллиндік- классикалық мәдениеттің қүлдырау шегіне жетіп,ал одан кейін оның жаңа заманда қайта түлеу кезеңімен сәйкес келетін, үзаққа созылған біртүтас мәдени дәуірді қамтиды. Орта ғасырлар мәдениетінің қайнар бұлағы- «романдық бастаудан» нәр алатын Батыс Рим империясының мәдени д дәстүрлері болып саналады.

Олар қүқық, ғылым мен өнер,философия, жоғары құқықтық мәдениет,христиан діні және т.б.Бұл мәдени дәстүрлер римдіктердің «варварлармен» күресі кезеңінде терендей түсіп,Батыс Еуропаның пүтқа табынушы көптеген тайпаларының мәдени өмірінде өз жалғасын тапты.Мұндай мәдени тоғысулар Батыс Еуропалық ортағасырлар мәдениетінің қалыптасып одан әрі дамуына даңғыл жол ашып берді.Мәдениеттанушы ғалымдар көне заманнан бастап жаңа заманға созылатын уақыт шеңберін ортағасырлар деп атайды.Бұл тарихи кезең бір мың жылдан астам уақытты қамтиды,яғни v- ғасырдан бастап xv ғасырға дейін созылады.

Бақылау сұрақтары:

1. «Беовульф» поэмасы

2. батырлық сипаттағы жырлардың жинағы болып саналатын- «Старшая Эдда» эпосы
Ұсынылатын әдебиеттер:

28. 
    Тронский И.М. История античной литературы. – М., 1987.
    
29. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 1
    
30. 
    История зарубежной литературы. Средние века эп. Возрождения. – М., 1982.
    
31. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 2. – 19985. – Т. 3.
    
32. 
    История зарубежной литературы ХҮІІ в. / Под ред. З.С. Плавесина.
    
33. 
    Артаманов С. История зарубежной литературы ХҮІІ-ХҮІІ вв. – М., 1978.
    
34. 
    История зарубежной литературы ХҮІІІ в. / Под ред. В. Неустерова. – М., 1984.
    
35. 
    Елизарова М.Е. и др. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1989.
    
36. 
    Ивашева В.В. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1991. – Т. 1.
    

Қайта өркендеу мәдениеті (Ренессанс) деп аталатын алғашқы буржуазиялық мәдениет- XIVғ. – XVIғ. Еуропада, оның ішінде Италияда қалыптасты. Бұл кезеңде итальян қоғамы Грекия мен Римнің көне мәдениетіне ерекше мән беріп, көне мәдени мұраларды жаңғыртумен қызу айналыса бастады. Тұңғыш рет Еуропа діни идеялар негізінде емес, жалпы адамзаттық гуманистік идеялар рухында бірігуге мұмкіндік алды. Бұл дәуір адамзат тарихындағы сындарлы заман болды.

«Қайта жаңғыру» термині осы дәуірдің белгілі суретшісі, сәулетшісі және өнер тарихының асқан білгірі Джордане Базари өзінің «Жизнеописание наиболее знаменитых живописцев6ваятелей и зодчих» деген еңбегінде алғаш рет қолданған.

Бақылау сұрақтары:

1. Ренессанс мәдениеті

2. «Кемелденген жаңғыру кезеңі» (Чинквеченто)
Ұсынылатын әдебиеттер:

37. 
    Тронский И.М. История античной литературы. – М., 1987.
    
38. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 1
    
39. 
    История зарубежной литературы. Средние века эп. Возрождения. – М., 1982.
    
40. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 2. – 19985. – Т. 3.
    
41. 
    История зарубежной литературы ХҮІІ в. / Под ред. З.С. Плавесина.
    
42. 
    Артаманов С. История зарубежной литературы ХҮІІ-ХҮІІ вв. – М., 1978.
    
43. 
    История зарубежной литературы ХҮІІІ в. / Под ред. В. Неустерова. – М., 1984.
    
44. 
    Елизарова М.Е. и др. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1989.
    
45. 
    Ивашева В.В. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1991. – Т. 1.
    

Испанияда Қайта Жаңғыру дәуірі басқа елдерге қарағанда қарама-қайшылықтарға толы болды. Мұнда гуманистер католицизм мен католиктік шіркеуге қарсы шыққан жоқ , өйткені оған Испанияда қалыптасқан қоғамдық-саяси жағдай өз әсерін тигізді.Жаңғыру дәуірінің қарсаңында Испанияда ұлт-азаттық қозғалыстың нәтижесінде елдің ұлттық бірігуі жүзеге асырылды. Сегіз ғасыр бойы арабтардың қол астында болған испандықтардың ұлттық тәуелсіздігі үшін күресі жеңіспен аяқталған-ды. Осы бір азаттық күрес заманында «рыцарлық» романдар кеңінен тарады. Бұл жанрыдың негізін қалаушы атақты трагедиялық комедияның «Селестинаның» авторы Фернандо де Рохас еді. Бұл тамаша әдеби дәстүрді Испанияның ұлы жазушысы,мәңгі өшпес туынды- «Дон Кихоттың» авторы Мигель Сервантес пен «История жизни пройдохи» деп аталатын әйгілі романның авторы,жазушы-сыншы Франческо де Кеведо одан әрі жалғастырды.

.

Бақылау сұрақтары:

1. Мигель Сервантес де Сааведранің (1547- 1616 ) өм

2. «Дон Кихот» романы
Ұсынылатын әдебиеттер:

46. 
    Тронский И.М. История античной литературы. – М., 1987.
    
47. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 1
    
48. 
    История зарубежной литературы. Средние века эп. Возрождения. – М., 1982.
    
49. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 2. – 19985. – Т. 3.
    
50. 
    История зарубежной литературы ХҮІІ в. / Под ред. З.С. Плавесина.
    
51. 
    Артаманов С. История зарубежной литературы ХҮІІ-ХҮІІ вв. – М., 1978.
    
52. 
    История зарубежной литературы ХҮІІІ в. / Под ред. В. Неустерова. – М., 1984.
    
53. 
    Елизарова М.Е. и др. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1989.
    
54. 
    Ивашева В.В. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1991. – Т. 1.
    

1. 
   Англияда гуманистік идеялардың орталығы- Оксфорд университетінде өз заманының қатарлы ғалымдары- Гросин, Линакр,Колет және т.б. жемісті еңбек етті.Әлеуметтік философия саласындағы гуманистік қағидалардың дамуы «Утопияның» авторы Томас Моррдың есімімен тығыз байланысты болды.
   

1. Вильям Шекспир өмірі

2. «Гамлет», «Король Лир», «Макбет»шығармалары
Ұсынылатын әдебиеттер:

55. 
    Тронский И.М. История античной литературы. – М., 1987.
    
56. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 1
    
57. 
    История зарубежной литературы. Средние века эп. Возрождения. – М., 1982.
    
58. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 2. – 19985. – Т. 3.
    
59. 
    История зарубежной литературы ХҮІІ в. / Под ред. З.С. Плавесина.
    
60. 
    Артаманов С. История зарубежной литературы ХҮІІ-ХҮІІ вв. – М., 1978.
    
61. 
    История зарубежной литературы ХҮІІІ в. / Под ред. В. Неустерова. – М., 1984.
    
62. 
    Елизарова М.Е. и др. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1989.
    
63. 
    Ивашева В.В. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1991. – Т. 1.
    

Корнель творчествосы. Батыс Еуропа елдері үшін XVII ғ.- капитализмнің қалыптасу кезеңі, ал жаңа қоғамдық қарым- қатынастар XV-XVIғғ. Ұлы географиялық ашуларға, капиталистік елдердің отаршылдық саясатына тікелей байланысты болды.

Осы тарихи кезеңде жаңа ұлттық қарым- қатыныстар қалыптасып, ұлттық мемлекеттер құрылып, жаңа мәдениеттің дамуына даңғыл жол ашылды. Абсолютизм нақтылы ғылымды қолдады.Бұл жөнінде философ Рене Декарт- идеал болды, оның есеп заңы және абсолютизм идеологиясы сәйкес келді.

Термин классицизм (үлгілі деген мағынаны береді)- дағдылы бағыт, өнердің әдісімен стилі. Классицизмнің философиялық түбірі- ой, саяси негізі- абсолютизм; классицистардың өнерінің мақсаты- ақиқат танымы, ақиқаттың түсінігі- ол әдеміліктің идеалы. Классицизмнің эстетикасынды үш негізгі категориясы бар: сана,үлгі, талғам. Классицимге тән дуализм- дүниенің негізі бір-біріне бағынбайтын,тең праволы екі нәрседен- рухтан және материядан басталады деп танып,материализм мен идеализмді үйлестіруге тырысатын ағым: диалектикалық материализм дуализмды теріс деп таниды.Бұл екі жақтық адам гармониясына бөгет жасаған, қоғам ақиқатына жеке ойды бағындырған, шек қойған. Парасат борышты керек қылған, сана-сезім –қүмарлықты.Бұл мәнгі конфликтерің түдырыды,Корнель мен Расин трагедияларында сүреттелген.

1. Абсолютизм дәуірінің әдебиеті.

2. Классицизм.
Ұсынылатын әдебиеттер:

64. 
    Тронский И.М. История античной литературы. – М., 1987.
    
65. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 1
    
66. 
    История зарубежной литературы. Средние века эп. Возрождения. – М., 1982.
    
67. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 2. – 19985. – Т. 3.
    
68. 
    История зарубежной литературы ХҮІІ в. / Под ред. З.С. Плавесина.
    
69. 
    Артаманов С. История зарубежной литературы ХҮІІ-ХҮІІ вв. – М., 1978.
    
70. 
    История зарубежной литературы ХҮІІІ в. / Под ред. В. Неустерова. – М., 1984.
    
71. 
    Елизарова М.Е. и др. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1989.
    
72. 
    Ивашева В.В. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1991. – Т. 1.
    

Ж. Расин 1639 жылы Ферт- Мелонда дүниеге келді.Ерте әке-шешесінен айрылып,әжесінің қамқорлығында тәрбиеленеді.Расин поэзияны ертеден жақсы көрді.Софокл мен Еврипидті ол жатқа білді.Расинның атақты трагедиялары-«Андромаха», «Федра» т.б. драматургтің атың әлемге жайды. 1667 жылы «Андромаха» қойылды. Француз театрына жаңа бір дүние ашылды.Бұл

Корнельдің жасағанынан мүлдем басқа, өте жақсы трагедия болды. Француз көрермендері театр сахнасынан өздерінің сенім күшіне және ақылына тәуелді болуға қабілеті бар, күш жігерлі мықты батырларды көреді,- енді ол құмарлық торындағы, оны басып жанши алмайтын, өздерін жеңе алмайтын адамдарды көреді. Данышпан Корнельден асып түсетін жаңа жарқын поэтикалық дарын пайда болды. Бұл Жан Расин болды.

Бақылау сұрақтары:

1. Расинның атақты трагедиялары-«Андромаха», «Федра.

73. 
    Тронский И.М. История античной литературы. – М., 1987.
    
74. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 1
    
75. 
    История зарубежной литературы. Средние века эп. Возрождения. – М., 1982.
    
76. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 2. – 19985. – Т. 3.
    
77. 
    История зарубежной литературы ХҮІІ в. / Под ред. З.С. Плавесина.
    
78. 
    Артаманов С. История зарубежной литературы ХҮІІ-ХҮІІ вв. – М., 1978.
    
79. 
    История зарубежной литературы ХҮІІІ в. / Под ред. В. Неустерова. – М., 1984.
    
80. 
    Елизарова М.Е. и др. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1989.
    
81. 
    Ивашева В.В. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1991. – Т. 1.
    

1. Жан Батист Поклен

2. «Тартюф» комедиясы.
Ұсынылатын әдебиеттер:

82. 
    Тронский И.М. История античной литературы. – М., 1987.
    
83. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 1
    
84. 
    История зарубежной литературы. Средние века эп. Возрождения. – М., 1982.
    
85. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 2. – 19985. – Т. 3.
    
86. 
    История зарубежной литературы ХҮІІ в. / Под ред. З.С. Плавесина.
    
87. 
    Артаманов С. История зарубежной литературы ХҮІІ-ХҮІІ вв. – М., 1978.
    
88. 
    История зарубежной литературы ХҮІІІ в. / Под ред. В. Неустерова. – М., 1984.
    
89. 
    Елизарова М.Е. и др. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1989.
    
90. 
    Ивашева В.В. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1991. – Т. 1.
    

XVIIIғ. Еуропалық мәдениет- XVIIғ. Мәдениетінің заңды жалғасы болумен қатар, өзінің түрі, мазмұны және мәні жағынан ерекше мәдениет.XVII ғ. рационализмнің қалыптасу кезеңі болса, ал XVIII ғ. Ағартушылық ғасырына айналды. Бұл дәуірдің ұлы ағартушы- гуманистері: Вольтер мен Руссо(Франция), Гете мен Шиллер (Германия), Дефо мен Свифт ( Англия), Ломоносов пен Радищев (Ресей) және т.б. адамзат баласының теңдігін батыл қолдап,құлдық пен деспотизмге қарсы бітіспес күреске шақырды.XVIII ғ. Франция мемлекеті Еуропаның рухани өмітінің негізгі ошағына айналды.Француз халқының философиясында,әдебиетінде,өнерінде және т.б. жаңа леп, соңы бағыттар аңғарыла бастады.Қоғамдық өмірдің қарама- қайшылықтары шиеленіскен Францияда «ағартушылық идеологиясы» 1789-1793ж.

1. Еуропадағы «Ағартушылық» дәуірі

2.
Ұсынылатын әдебиеттер:

91. 
    Тронский И.М. История античной литературы. – М., 1987.
    
92. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 1
    
93. 
    История зарубежной литературы. Средние века эп. Возрождения. – М., 1982.
    
94. 
    История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 2. – 19985. – Т. 3.
    
95. 
    История зарубежной литературы ХҮІІ в. / Под ред. З.С. Плавесина.
    
96. 
    Артаманов С. История зарубежной литературы ХҮІІ-ХҮІІ вв. – М., 1978.
    
97. 
    История зарубежной литературы ХҮІІІ в. / Под ред. В. Неустерова. – М., 1984.
    
98. 
    Елизарова М.Е. и др. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1989.
    
99. 
    Ивашева В.В. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1991. – Т. 1.
    

Жаңа заман мәдениетінде XIX ғасыр мәдениеті ерекше орын алды. «Классика ғасыры» деп аталатын бұл кезеңде буржуазиялық өркениет кемелдену шағына аяқ басумен қатар, тоқырау кезеңін де басынан кешірді.Романтизм XVIII ғ.соңы мен XIX алғашқы жартысында Еуропа мен Америка елдерінің рухани мәдениетінде, әдебиетте, тарих ғылымдарында, жаратылыстану ғылымдарының кейбір салаларында кеңінен тараған идеялық бағыт.Ұлы Француз революциясынан қанаттанып шабыт алған романтизм өз өрісін кеңейте тү сті.Романтикалық өнер сол заманның басты идеяларымен байланысты болды.Олардың прогрессивтік идеялары утопиялық социализм идеяларымен де ұштасып жатты.Оларды жақындастарған жағдайлар: қоғамдық құрылысты сынау, халық тағдырына ортақтасу ,жеңіске жету жолдары мен әдістерінің күңгіртігі және т.б.

.
Бақылау сұрақтары:

1. Романтизм.

2. Байрон творчествосы
Ұсынылатын әдебиеттер:

100. 
     Тронский И.М. История античной литературы. – М., 1987.
     
101. 
     История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 1
     
102. 
     История зарубежной литературы. Средние века эп. Возрождения. – М., 1982.
     
103. 
     История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 2. – 19985. – Т. 3.
     
104. 
     История зарубежной литературы ХҮІІ в. / Под ред. З.С. Плавесина.
     
105. 
     Артаманов С. История зарубежной литературы ХҮІІ-ХҮІІ вв. – М., 1978.
     
106. 
     История зарубежной литературы ХҮІІІ в. / Под ред. В. Неустерова. – М., 1984.
     
107. 
     Елизарова М.Е. и др. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1989.
     
108. 
     Ивашева В.В. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1991. – Т. 1.
     

Кәсіби музыкант Эрнст Теодор Амадей Гофман неміс әдебиетінде жасы ұлғайған шағында келді. Оның шығармаларында романтизмнің ақырғы кезеңінің көптеген қырларының тоқайласқанын көруге болады. Гофманның таланты көп қырлы. Ол- керемет суретші,көркемдемеші,безендіруші, композитор. Оның тырнақалды тұңғыш әдеби шығармасы «Глюк мырза» новелласы 1809 жылы музыкалық газетте жарияланды. Оны кеңінен танытқан – 1814 жылы жарық көрген, үш томнан тұратын, көптеген әңгімелер мен ертегілері топтастырылған «Калло мәнеріндегі қиялдары» жинағы болды. Осы атаған «қиялдарына» ғылыми тұрғыдан үңілгенде, автордың жарық пен көлеңкенің батыл қарама-қарсылығын, қайшылықтарын суреттегені көрінеді.Ағылшын романтизміндегі қарама -қарсылық Байронның «Шығыс поэмаларының» кейіпкерлері арқылы көрінген еді. Неміс әдебиетіндегі жеке адам көрінісіндегі романтикалық идеал да ағылшын әдебиетіндегідей тұтас буржуазиялық дәуірге тән менмендік пен пайдакүнемдікті жоққа шығаруға құралған, сөйтсе де неміс әдебиетінің өзіндік ұлттық дамуының ерекшеліктерінен туындаған құбылыс екенін мойындау керек. Сондай-ақ , неміс романтиктері тұтастай алғанда, Байронның қаһармандары секілді тәкәппәр, озбыр, өзімшіл сүмелек типіндегі кейіпкер тудыруға тырысқан жоқ, қайта неміс романтиктері өздерінің түсінігіндегі жеке адамның әмбебап идеал тұлғасын сомдауға ұмтылды.

1. Эрнст Теодор Амадей Гофман

2. Неміс романтизміндегі Гофманның рөлі
Ұсынылатын әдебиеттер:

109. 
     Тронский И.М. История античной литературы. – М., 1987.
     
110. 
     История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 1
     
111. 
     История зарубежной литературы. Средние века эп. Возрождения. – М., 1982.
     
112. 
     История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 2. – 19985. – Т. 3.
     
113. 
     История зарубежной литературы ХҮІІ в. / Под ред. З.С. Плавесина.
     
114. 
     Артаманов С. История зарубежной литературы ХҮІІ-ХҮІІ вв. – М., 1978.
     
115. 
     История зарубежной литературы ХҮІІІ в. / Под ред. В. Неустерова. – М., 1984.
     
116. 
     Елизарова М.Е. и др. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1989.
     
117. 
     Ивашева В.В. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1991. – Т. 1.
     

Қоғамда орын алған мұндай жағдайлар адамның рухани дамуына ерекше ықпал жасады. Өз кезегінде бұл процестер реалистік өнердің туындауына түрткі болды. Ал дәл осы кезеңде қалыптасқан әлуметтік- тарихи немесе сыншыл реализмі Қайта жаңғыру дәуірі мәдениетінің реализмі, Ағартушылық дәуірінің реализмі сияқты өзіне дейінгі тарихи кезеңдердегі реалистік өнердің игі дәстүрлерін өз бойына сіңіре білді. Осы орайда сыншыл реализмнің тамыры тереңде екендігін, оның революцияшыл романтизммен де тығыз байланыста болғандығын атап өтуіміз қажет, өйткені бұл ағымдардың өзара тоғысуының басты себебі- буржуазиялық қоғамның келеңсіз көріністерінде жатыр.

1. Сыншыл реализм.

2. Бальзак творчествосы

Ұсынылатын әдебиеттер:

118. 
     Тронский И.М. История античной литературы. – М., 1987.
     
119. 
     История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 1
     
120. 
     История зарубежной литературы. Средние века эп. Возрождения. – М., 1982.
     
121. 
     История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 2. – 19985. – Т. 3.
     
122. 
     История зарубежной литературы ХҮІІ в. / Под ред. З.С. Плавесина.
     
123. 
     Артаманов С. История зарубежной литературы ХҮІІ-ХҮІІ вв. – М., 1978.
     
124. 
     История зарубежной литературы ХҮІІІ в. / Под ред. В. Неустерова. – М., 1984.
     
125. 
     Елизарова М.Е. и др. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1989.
     
126. 
     Ивашева В.В. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1991. – Т. 1.
     

Фредерик Стендаль- жазушының лақап аты, шын аты Анри Мари Бейль.Стендаль батыс Еуропа реализмінің басы болды және сонымен қатар оның болашағына көп әсер етті десек, артық болмас. Стендалдан бастаған із орыс әдебиетінің XIX ғасырдың екінші жартысында Толстой, Достоевский шығармалары арқылы жаңа заман әдебиетіне жалғасты. Стендаль қалыптастырған ішкі монологтардың жарқын үлгілері дамып, XX ғасыр әдебиетіне «толассыз, сана сезім тасқыны»( «поток сознания»), «тереңдігі құпия сыр» («подтекст») деген түйсік- терминге айналды.Стендаль «Қызыл мен қарасында» жеке адамның жан- дүние, сезімдерін бейнелеу идеясын бірінші қатарға шығарды.

1. Стендаль қалыптастырған ішкі монологтар

2. «Қызыл мен қара» романы
Ұсынылатын әдебиеттер:

127. 
     Тронский И.М. История античной литературы. – М., 1987.
     
128. 
     История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 1
     
129. 
     История зарубежной литературы. Средние века эп. Возрождения. – М., 1982.
     
130. 
     История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 2. – 19985. – Т. 3.
     
131. 
     История зарубежной литературы ХҮІІ в. / Под ред. З.С. Плавесина.
     
132. 
     Артаманов С. История зарубежной литературы ХҮІІ-ХҮІІ вв. – М., 1978.
     
133. 
     История зарубежной литературы ХҮІІІ в. / Под ред. В. Неустерова. – М., 1984.
     
134. 
     Елизарова М.Е. и др. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1989.
     
135. 
     Ивашева В.В. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1991. – Т. 1.
     

XIX ғ. 80 ж. негізінде жаңа бағыт – натурализм пайда болды. Натурализм позитивизммен (Г.Спенсер) және Ч.Дарвиннің эволюциялық теориясымен тығыз байланыста қалыптасты. Натурализм адамдық мән мен өмін сүрудің мағынасын биологиялық себептермен байланыстыра қарастырып, адам тағдыры мен мінез- құлқының қалыптасу сырларын ашып көрсетуге әрекет жасады.Натуралистік ағымның өкілдері капиталистік қоғамда дөрекі шындықтың болмай қоймайтындығын, буржуазиялық тұрмыс жағдайында көрсетті.Мұндай жағдайлар пессимизи мен фатализмге апарып, «бейтараптық» принципі әлеуметтік енжарлықты ақтау құралына айналды. (Э.Золя). «Декаданс» термині XIX ғ. аяғы мен XX ғ. басында пессимистік, селсоқтық көніл-күйлерге байланысты рухани мәдениет пен өнер саласындағы дағдырысты көрсету мақсатында қолданыла бастады.( О.Уальд).Одан кейінгі уақытта «декаданс» сарыны «модернистерге» де пайда болып, «импрессионизм» ағымында өз жалғасын тапты.Бұл ағымдағылар адамның тіршілік жағдайларының өзгеруі, үлкен қалалардағы үйлесімділіктің бұзылуы сияқты келелі мәселелерді шындық тұрғысынан көрсете алатын реализмнің жаңа шығармашылық әдістерін де қарастырды.

1. Натурализм

136. 
     Тронский И.М. История античной литературы. – М., 1987.
     
137. 
     История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 1
     
138. 
     История зарубежной литературы. Средние века эп. Возрождения. – М., 1982.
     
139. 
     История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 2. – 19985. – Т. 3.
     
140. 
     История зарубежной литературы ХҮІІ в. / Под ред. З.С. Плавесина.
     

1. 
   ХІХ ғ. романтизм әлем әдебиетіндегі бағыт
   
2. 
   Ағылшын романтизмінің ерекшелігі
   
3. 
   «Озерная» мектебінің шығармашылық проблематикасы, белгілі өкілдері – Вордсворт, Саути, Кольридж
   
4. 
   Байрон – әлем әдебиетіндегі романтизм бағытының белгілі өкілі
   
5. 
   Байронның лирикасы
   
6. 
   Байронның «Паломничество Чайльд Гарольда» идеялық мақсаты, романтикалық бейнесі, проблематикасы, композициясы
   
7. 
   «Паломничество Чайльд Гарольда» шығармадағы эпикалық және лирикалық қабаттардың қарым-қатынасы
   
8. 
   Табиғат бейнесі мен романтикалық пейзаж, оның қызметі
   
9. 
   Скоттың «Айвенго» романындағы тақырып және проблематика
   
10. 
    «Айвенго» романындағы тарихи қайраткерлерді бейнелеудегі көркемдік ерекшеліктер
    
11. 
    Американ романтизмі, ерекшелігі
    
12. 
    Э. По – еуропа әдебиетінің детективті жанрының негізін қалаушы
    
13. 
    Э. Поның новеллалары
    
14. 
    Француз романтизмі, оның ерекшелігі
    
15. 
    В. Гюго – романтизмнің теоретигі, «Кромвель» драмасындағы алғы сөз
    
16. 
    Гюгоның «Собор Парижской богоматери» романтикалық шығармасы: символдар, қарама-қарсылық ерекшеліктері
    
17. 
    Неміс романтизмі. «Иен» және «Гейдельберг» мектептері
    
18. 
    Гофман творчестосына шолу
    
19. 
    «Записки кота Мурра» - Гофманның синтездік романы: «екіәлемдік» түсінік, оның филосоиясы, аллегориялық тәсіл
    
20. 
    Г. Гейне творчествосына шолу
    
21. 
    Романтизм мен реализмнің тығыз байланысы
    
22. 
    Стендальдің «Қызыл мен қара» реалистік романы: кейіпкердің эволюциясы, композиция мен стилі
    
23. 
    Бальзактың творчествосына шолу
    
24. 
    Бальзактың «Человеческая комедиясы» - түпкі ойы мен шығу тарихы
    
25. 
    Бальзактың «Гобсек», «Отец Горио» шығармаларындағы буржуазияны әшкерелеуі
    
26. 
    Бальзактың драматургиясы, публицистикасы
    
27. 
    П. Мерименің творчествосына шолу
    
28. 
    П. Мерименің классикалық новеллалары «Этрусская ваза», «Кармен»
    
29. 
    Флобердің творчествосы. Жазушының философиялық, эстетикалық позициясы
    
30. 
    Флобердің «Мадам Бовари» романындағы «бықсыған дүние» - «мир плесени». Эмма Бовари бейнесі
    
31. 
    Бодлердің творчествосындағы декаденттік тенденция
    
32. 
    Бодлердің лирика жинағы
    
33. 
    Ч. Диккенс ағылшын релаизмінің ірі жазушысы. Творчестволқ кезеңі
    
34. 
    Ч. Диккенстің «Домби и сын» романындағы эстетикалық үлгінің тәрбиедегі мәні және оның қызметі
    
35. 
    «Домбы и сын» романының проблематикасы, кейіпкерлер жүйесі
    
36. 
    Теккерейдің «Ярмарка тщеславия» романындағы дәуір сипаты
    
37. 
    Кейіпкерлік (Эмилия Шарп, Ребекка, Уильям) жүйесі
    
38. 
    Американ реализмі. Бичер-Стоудың творчестволық әдісі
    
39. 
    Уитменнің тақырыбы және поэтикалық түрлері. «Листья травы» жинағы
    

141. 
     Тронский И.М. История античной литературы. – М., 1987.
     
142. 
     История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 1
     
143. 
     История зарубежной литературы. Средние века эп. Возрождения. – М., 1982.
     
144. 
     История всемирной литературы. – М., 1984. – Т. 2. – 19985. – Т. 3.
     
145. 
     История зарубежной литературы ХҮІІ в. / Под ред. З.С. Плавесина.
     
146. 
     Артаманов С. История зарубежной литературы ХҮІІ-ХҮІІ вв. – М., 1978.
     
147. 
     История зарубежной литературы ХҮІІІ в. / Под ред. В. Неустерова. – М., 1984.
     
148. 
     Елизарова М.Е. и др. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1989.
     
149. 
     Ивашева В.В. История зарубежной литературы ХІХ в. – М., 1991. – Т. 1.
     

6. СОӨЖ-ге арналған тақырыптық жоспар

7. 
   СӨЖ-ге арналған тапсырмалар
   

№ 1- билет

1. 
   Француз эпосы «Роланд туралы дастан»: проблемасы, поэтикалық ерекшелігі.
   
2. 
   Дантенің «Құдіретті комедиясының» жанры.
   
3. 
   Байронның лирикасы.