№6 ДӘріс қазақстанның климаттық жағдайы. Негізгі климаттүзуші факторлар. Климаттық жағдайлар

Қазақстандағы атмосфераның айналымдық процестеріне оның бетінің құрылымы айтарлықтай әсер етеді. Оңтүстік, оңтүстік-шығыс және шығыстағы тау массивтері суық ауа массаларының оңтүстікке өтуіне табиғи тосқауыл бола отырып, жалпы планетарлық масштабтағы ауа ағындарына белгілі бір әсер етеді. Оңтүстік және оңтүстік-шығыстағы таулардың атмосфералық фронттарға әсері айқын. Сонымен, солтүстіктен жақындаған фронттар қозғалысын баяулатады немесе тұрақтандырады. Тауларға жақындаған кезде фронттарда көбінесе толқындық бұзылулар пайда болады, олар ішінара циклон сатысына дейін дамиды.

• 
  Қазақстандағы атмосфераның айналымдық процестеріне оның бетінің құрылымы айтарлықтай әсер етеді. Оңтүстік, оңтүстік-шығыс және шығыстағы тау массивтері суық ауа массаларының оңтүстікке өтуіне табиғи тосқауыл бола отырып, жалпы планетарлық масштабтағы ауа ағындарына белгілі бір әсер етеді. Оңтүстік және оңтүстік-шығыстағы таулардың атмосфералық фронттарға әсері айқын. Сонымен, солтүстіктен жақындаған фронттар қозғалысын баяулатады немесе тұрақтандырады. Тауларға жақындаған кезде фронттарда көбінесе толқындық бұзылулар пайда болады, олар ішінара циклон сатысына дейін дамиды.
  

Географиялық факторлар

• 
  Жер шарының өлшемдері мен массасы
  
• 
  ауырлық күшінің шамасы
  
• 
  ауаның құрамы және атмосфераның массасы
  
• 
  географиялық ендік
  
• 
  теңіз деңгейінен биіктік
  
• 
  құрлық пен теңіздің таралуы
  
• 
  орография
  
• 
  Мұхиттық ағыстар
  
• 
  жер бетінің төсеніш қабаты - топырақ, өсімдік, қар және мұз жамылғысы
  

Климаттың жеке элементтерінің режимі

• 
  Ауа температурасы
  

Атмосфералық жауын-шашын

• 
  Атмосфералық жауын-шашын
  
• 
  Қазақстанның аумағы, биік таулы аудандарды қоспағанда, айқын аридтілігімен ерекшеленеді: елдің бүкіл ауданы бойынша орташа өлшенген атмосфералық жауын-шашынның жылдық мөлшері шамамен 200 мм құрайды, жауын-шашынның таралуына жергілікті жер бедері үлкен әсер етеді. Жауын - шашын мөлшері таулар мен төбелердің жел беткейлерінде артып, ық жерлерде азаяды. Дала аймағында жылына орта есеппен 250-300 мм Жауын-шашын түседі. Олардың біршама ұлғаюы орманды дала аудандарында және Сарыарқаның солтүстік беткейлерінде байқалады. Орталық Қазақстанның басым бөлігіне жылына орта есеппен 125-250 мм Жауын-шашын тән. Жауын-шашынның ең аз мөлшері (шамамен 100 мм) Балқаш маңы мен Қызылқұмда байқалады.
  
• 
  Таулы аудандарда жауын-шашын күрт артады.
  
• 
  Еліміздің ең "ылғалды" жері болып табылатын қазақстандық Алтай тауларында жауын-шашын көп түседі. Өкінішке орай, биік таулы метеостанциялар жоқ.
  

жүктеу/скачать 38,4 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: