6 дәріс. Тарихи-мәдени рекреациялық ресурстарды бағалау әдістері

жүктеу/скачать 81,82 Kb.

бет	1/3
Дата	18.11.2022
өлшемі	81,82 Kb.
	#158851

1 2 3

Байланысты:
6 дәріс рекреация

Рекреациялық ресурстар екі негізгі топқа бөлінеді: табиғи және тарихи-мәдени.

6 дәріс . Тарихи-мәдени рекреациялық ресурстарды бағалау әдістері

Территория және оның географиялық орналасуы рекреациялық экономиканы дамытудың ресурсы болып табылады. Сонымен қатар, әрбір аумақта рекреациялық деп аталатын белгілі бір нақты ресурстар бар.
Рекреациялық ресурстар- бұл рекреация мен туризмді дамыту үшін пайдаланылатын немесе пайдаланылуы мүмкін табиғи және антропогендік объектілер, құбылыстар мен процестер. Олар әртүрлі типтегі және таксономиялық дәрежедегі ТРС қалыптастырудың материалдық және рухани негізі болып табылады.
Рекреациялық ресурстардың негізгі қасиеті – адамның рухани және дене күшін қалпына келтіру және дамыту қабілетінің болуы. Мұндай ресурстар тікелей және жанама тұтынуға, курорттық және емдік-рекреациялық және туристік сипаттағы әртүрлі қызметтерді көрсетуге жарамды.

Рекреациялық ресурстар екі негізгі топқа бөлінеді: табиғи және тарихи-мәдени.

Табиғи рекреациялық ресурстарға табиғи және табиғи-антропогендік геожүйелер, маусымдық немесе жыл бойы рекреациялық қызметті ұйымдастыруға арналған ішкі және сыртқы қасиеттері мен белгілері бар табиғи объектілер, құбылыстар мен процестер жатады. Табиғи рекреациялық ресурстар шеңберінде климаттық, ландшафттық, орографиялық, бальнеологиялық, биотикалық, лай, су және басқа ресурстарды бөліп көрсетуге болады. Өз кезегінде, бұл түрлердің әрқайсысы жеке түршелерден тұрады, мысалы, бальнеологиялық ресурстар әртүрлі химиялық құрамдағы, демек, әртүрлі емдік әсері бар минералды суларға бөлінеді.
Тарихи-мәдени рекреациялық ресурстарға рекреациялық тартымды тарихи ескерткіштер, археологиялық сәулет, көрнекті тарихи тұлғалардың өмірі мен қызметімен байланысты орындар, этнографиялық ерекшеліктер сақталған аумақтар, ғибадат орындары, мұражайлар, көркем галереялар және т.б. жатады. Осы рекреациялық ресурстардың барлығына. рухани қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатында адамдарды тарту және тұлғаны психофизиологиялық қалпына келтіру үшін қоршаған ортадағы өзгерістер, білімге құштарлықты қанағаттандыра алады.

Рекреация мен туризмді ең жаңа негізгі қорлармен материалдық-техникалық жарақтандыру, басқарудың осы саласына экономикалық тұтқалардың барған сайын айқын араласуы, адам тарапынан жүйелі түрде жүзеге асырылатын табиғи және тарихи-мәдени ортадағы сындарлы өзгерістер қажет. әлеуметтік-экономикалық рекреациялық ресурстарды бөлу. Оларға рекреациялық және туризмнің материалдық-техникалық базасы, сәйкес көлік инфрақұрылымы, еңбек ресурстары және т.б., сондай-ақ әртүрлі аквапарктер, бассейндер, стадиондар, теннис корттары және т.б. осындай жасанды түрде жасалған рекреациялық ресурстардың үлесі үнемі болып келеді. өсіп келе жатыр.
«Рекреациялық ресурстар» ұғымы тек географиялық емес, сонымен бірге тарихи. Сондықтан уақыт өте келе рекреациялық ресурстардың жаңа түрлері пайда болды, пайда болды және әлі де пайда болады. Бұл фактіні түсіну рекреациялық география саласындағы белгілі украин ғалымы А.Бейдикке уфологиялық рекреациялық ресурстарды – жерүсті өркениеттермен байланыстан туындаған аномальды құбылыстар табылған аумақтарды анықтауға мүмкіндік берді. Мұндай байланыстар ғылыммен дәлелденбегенімен, рекреациялық-туристік экономика туристік орындарға жерүсті тектес тіршілік формаларының болуы ықтимал аймақтарды көбірек тартуда.

Рекреациялық география үшін аумақтың рекреациялық ресурстарын кешенді және мамандандырылған бағалаудың маңызы зор. Ол көп жағынан субъективті және зерттеушілердің тәжірибесіне, интеллектуалдық және білім деңгейіне байланысты. Рекреациялық ресурстар сапалы, сандық, ұпаймен және құнымен бағаланады.
Сапалық бағалау үшін «ең жақсы», «ең жақсы», «нашар», «ең», «көп», «тартымды», «орташа қабылдау», «пайдалы» және т.б. Демалыс кезінде сапалы бағалау әрқашан орын алады. Адамдардың туа біткен салыстыру қабілеті бар. Кем дегенде екі демалыс орнын аралап көрген олар өз сапасын міндетті түрде салыстырады. Бұл сапалы бағалау өзінің барлық субъективтілігімен белгілі бір рекреациялық объектілер мен аумақтардың тартымдылық деңгейі туралы жалпы пікірге айтарлықтай әсер етеді.
Сандық бағалау рекреациялық ресурстардың формальды сипаттамаларын метр, километр, литрге грамм, температура, тұздылық, судың ластану деңгейі, жағалау суларының тереңдігі, жауын-шашын және т.б. анықтайды. Одесса жағажайларымен салыстырғанда Батуми жағажайларының рекреациялық тартымдылығын бағалау, Одесса жағажайларын сапалы түрде жақсырақ сипаттауға болады, өйткені жазда құрғақ климат және мұнда малтатас емес, құм болады, бірақ Одесса мен Батумидегі шілдедегі жауын-шашын мөлшерін миллиметрмен атауға болады, сондай-ақ ауа ылғалдылығын сәйкесінше салыстыруға болады.
Ұпай сапалық пен сандық көрсеткіштердің ортасында орналасқан. Бағалау шкалаларын әзірлеудің субъективті әрекеті негізінде рекреациялық ресурстардың бір немесе басқа түрі немесе кіші түрлері белгілі бір балл алады. Ең жиі қолданылатыны 37 қадамдық шкала. Мысалы, 5 балдық шкала «ең жақсы», «ортадан жоғары», «орташа», «ортадан төмен» және «ең нашар» сапалық рейтингіне сәйкес келеді.
Рекреациялық ресурстарды бағалау қазіргі уақытта олардың экономикалық дамуы саласында басым. Инвестициялар, әдетте, ең жоғары бағаға ие ең тартымды ресурстарды пайдалануға бағытталған. Жүз шаршы метр немесе үлкен қалалардың айналасындағы бір гектар жер бағасының рекреациялық құрамдас бөлігі, Қырымдағы, Карпаттағы. Рекреациялық ресурстар бағасының үнемі өсуі – заман талабы.
В.Стафийчук рекреациялық ресурстарды бағалау мен талдаудың келесі әдістерін қолдануды ұсынады: нормативті-индекстік, баланстық, графикалық, картографиялық, баллдық, сараптамалық, салыстырмалы-географиялық, статистикалық және математикалық-статистикалық (шекті талдау, факторлық, корреляциялық, регрессия, кластерлік әдістер , потенциалдық әдіс, жасырын құрылымдық әдіс, кеңістіктік диффузия әдісі, Берри әдісі), модельдеу және т.б.
Рекреациялық ресурстар адам өмірінің маңызды құрамдас бөлігі болып табылады, әсіресе біздің динамикалық уақытымызда, өйткені олар адамдардың демалыстағы қажеттіліктерін қанағаттандыруға және өміршеңдігін қалпына келтіруге көмектеседі. Сондықтан бұрын белгісіз нысандар ашылып, табиғи ландшафттардың көбірек жаңа аумақтары игерілуде. Ал алдағы уақытта түрлі аумақтардағы демалыстың даму деңгейін арттыру мақсатында түрлі демалыс орындары жабдықталып, сауықтыру орындары, санаторийлер, пансионаттар салынуда. Қалаларда саябақтар мен скверлердің саны мен алаңы ұлғаюда, жасанды көлдер құрылуда, аквапарктер салынуда. Бірақ мұның бәрі үшін сол немесе басқа аумақтың рекреациялық қызметті дамытуға қаншалықты қолайлы екенін білу қажет. Осыған байланысты әртүрлі қызмет саласындағы мамандар рекреациялық ресурстарды бағалаудың өзіндік әдістерін әзірлейді.

жүктеу/скачать 81,82 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3