6-сынып Ұбт адамзат тарихы дамуының ең алғашқы кезеңі? Тас дәуірі
жүктеу/скачать 1,15 Mb.
|
С. Баймағамбетов. Каспий өңіріне соғыс жағдайы енгізілді – 1942 жылы. Қазақстанға жақын майдан – Сталинград. “Павлов үйі” үшін соғыста ерлік көрсеткен – Мырзаев. Минометші – Сыпатаев. 18 жасар ең жас қазақстандық Кеңес Одағының батыры атанған – Елеусізов. 2 мәрте Кеңес Одағының батыры ұшқыш – Т.Бигелдинов. Жеке өзі жаудың 37 ұшағын атып түсірген, екі мәрте батыр атағын алған – С. Луганский. Қарағандының өкілі, ұшқыш – Н. Әбдіров. Батыр, мерген қыз - Әлия. Пулеметші – Мәншүк. Мәншүк шайқасқан бригада – 100-қазақ ұлттық атқыштар бригадасы. Қазақстан комсомолы қамқорлыққа алған трактор заводы – Сталинград. Еділ бойынан көшіріліп әкелінгендер – немістер. Рейхстагқа жеңіс туын тіккен қазақстандық – Қошқарбаев. Соғыс жылдарындағы қазақстандық партизандар саны – 3,5 мың адам(Қ.Қайсенов). Шетелдегі қарсыласу қозғалыстарына қатысқан қазақтар – Егоров, Құсайынов. Берлин операциясы басталған уақыт – 1945 жыл 16 сәуір. Берлинді алды – 2 мамыр 1945 ж. С.Нұрмағамбетовқа Кеңес Одағының батыры атағы берілді – Берлин үшін шайқаста. Соғыс жылдары Кеңес Одағының батыры атағын алған қазақстандықтар саны – 500-ге жуық. Отан соғысы аяқталды – 1945 жылы. 1998 жылы Назарбаевтің өкімімен, Халық Қаһарманы атағы берілген – Бейсекбаев. Қазақ ғылым академиясы ашылды – 1946 жылы маусым(Қ. Сәтбаев). “XIX ғ. 20-40 жылдары Қазақстан” туралы жазған – Бекмаханов. 1947 жылы 21 қаңтарда тыйым салынды – XIX ғ. рухани мұрасын зерттеуге. 1940-1950 жылдары қуғын-сүргінге ұшыраған ғалымдар – Ысмайылов, Сүлейменов, Кеңесбаев. 1943 жылы ҚазКСР тарихының авторларының бірі - Бекмаханов 1954 ж. орнынан босатылған Шаяхметов Шаяхметовтың орнына сайланған Пономренко Биология, медицина, геология ғалымдарына тағылған айып космополит 1950 ж. қазақ жастары оқыған көрші ел Қытай Минералды шикізаттар кен орындарының картасын жасағандары үшін Қ.Сәтбаев бір топ ғалымдарға Лениндік сыйлық берілді ҚазКСР ҒА-ның философия және құқық институты құрылған жыл 1958 ж. Тіл білімі, әдебиет және өнер институттары ашылды 1961 ж. Қаз КСР тарихының II томдығыжарияланды 1957-59 ж. М. Әуезов «Абай» романының 2 кітабын жазып бітірді 1947 ж. М. Әуезовке Лениндік сыйлық берілді 1959 ж. 1950 жылдардағы Ғ. Мүсреповтың романы «Оянған өлке» Ғ. Мұстафиннің шығармалары «Шығанақ», «Қарағанды», «Миллионер» «Тың игерушілер» очеркінің авторы И. Шухов Сталин өлімінен кейін, ХХ съезден кейін ақталғандар Сейфуллин, Майлин, Жансүгіров, Асфендияров, Жандосов, Исаев, Мендешов 1952 ж. КСРО мемлекеттік сыйлығына ұсынылған драма Абай Карточка жүйесі жойылды, ақша реформасы жүргізілді 1947 ж. Соғыстан кейінгі жылдарда мектептерге көмек көрсету, қор жасау үшін ұйымдастырылған жексембіліктер Соғыстан кейінгі жылдарда малшы балалары үшін салынған мектеп-интернаттар Жалпыға бірдей 7 жылдық білім беру ісі қайтадан қолға алынған жыл 1949 ж. 1947 ж. екінші сайланған ҚазКСР Жоғары Кеңесінің құрамы 300 депутат Үшінші сайланғанның құрамы 400 депутат 1955 ж. төртінші сайланғанның құрамы 450 депутат 1950 ж. республикадағы коммунистердің саны 58 920 1960 ж. республикадағы коммунистердің саны 345 115 Ж. Шаяхметов Қазақстан КП(б) Орталық Комитетінің I-ші хатшысы болып сайланды 1949 ж. Қазақстан кәсіподақтарының республикалық I конференциясы өтті 1948 ж. 1954-1956 ж. одақтық органдардың қарауынан республиканың қарауына 144 кәсіпорын өтті Сталин қайтыс болды 1953 ж. 1943 ж. жарық көрген «Қазақ КСР тарихы» атты еңбектің авторларының бірі Е. Бекмаханов 25 жылға сотталып, 1954 жылы ақталып шыққан Бекмаханов Өскемен қорғасын-мырыш комбинаты алғашқы өнімін берді 1947 ж. Тың игеру жүргізілген облыстар Павлодар, Ақмола, Көкшетау, Қостанай, Солтүстік Қазақстан, Торғай Тың және тыңайған жерлерді игеру туралы шешім қабылданды 1954 ж. Тың игеру кезінде келген адам саны 2 млн. 483 шақырым Мойынты – Шу темір жолы салынды 1950 ж. 1965 ж. республикада халық шаруашылығында жұмыс істеген дипломды маманның саны 0,5 млн. ҚазКСР ҒА КСР Одағындағы ірі ғылыми орталықтардың біріне айналды 1960-1970 жж. Катализаторларды электрохимиялық әдістермен зерттеу мәселесін көтерген академик Сокольский Республикадағы гидрогеология, гидрофизика саласында еңбек еткен академик Ахметсафин Генетика мен микробиологияда табыстарға жеткен, Лениндік сыйлық алған академик Айтхожин Тоқырау жылдары қазақтар негізінен меңгерген ғылым салалары ауыл шаруашылығы, медициналық-гуманитарлық Қазақтардың үлесі аз болған ғылым саласы жаратылыстану Тоқырау жылдарында қатты зардап шеккен ғылым қоғамдық ғылымдар Бұрмаланған ғылым саласы Қазақстан тарихы Міндетті жалпы орта білім беру енгізілді 1970 ж. Еңбек ері атағына ие болған жазушы Ғ. Мүсірепов «Қан мен тер» авторы Нұрпейісов Ә. Әлімжановтың Әл-Фараби туралы романы «Ұстаздың оралуы» (Неру атындағы халықаралық сыйлыққа ие болған) 1961 ж. О. Сүлейменовтың шығармасы «Адамға табын, жер енді» 1970 ж. есімі әлемге әйгілі болған әнші Ә. Дінішев Тоқырау жылдарында өнімді еңбек еткен сазгер Е. Рахмадиев Этнографиялық оркестр құрған Н. Тілендиев «Қыз Жібек» фильмінің режиссеры С. Қожықов 1960-70 жылдары республикада пайда болған баспалар «Қайнар», «Жалын», «Өнер» 12 томдық «Қазақ Совет энциклопедиясын» шығару аяқталды 1978 ж. 1978 ж. республикадағы кітапханалар саны 19 мыңнан астам «Жас тұлпар» ұлттық демократиялық бейресми ұйым құрылды 1960 ж. (М. Әуезов) 1960 ж. Қаз КП ОК Бірінші хатшысы болып сайланған Д. Қонаев О. Сүлейменовтың «АЗиЯ» кітабы жарық көрді 1975 ж. Целиноград оқиғасы болды 1979 ж. Неміс автономиясын құру жөніндегі комитетке басшылық еткен А. Коркин Неміс автономиясына кейбір аудандары берілмек болған облыстар Павлодар, Қарағанды, Көкшетау, Целиноград Жамбыл электр станциясы салынды 1960 ж. Қапшағай электрстанциясы салынды 1972 ж. Семей облысы Шұбартау аудандық комсомол ұйымы жастарды қой шаруашылығына шақырды 1971 ж. 1980 ж. ортасындағы республикадағы жоғары оқу орындарының саны 55 Орта арнаулы оқу орындарының саны 246 Қаз КСР-нің соңғы конституциясы 1978 ж. Тоқырау жылдары деп аталған кезең 1960 ж. ортасы – 1980 ж. ортасы КСРО-ның соңғы конституциясы қабылданды 1977 ж. 1964-1986 жж. ҚазОК-ны басқарған Д. Қонаев «Жас тұлпар» ұлттық-демократиялық бейресми ұйымының басшысына көмекші болған тұлғалар Қадыржанов, Тайжанов (800 студент) 1970 жылдары «Жас тұлпар» ұйымының ықпалымен құрылған ансамбль «Досмұқасан» («Гүлдер», «Айгүл») 1975 ж. О. Сүлейменовтың «АЗиЯ» кітабында талданған «Игорь жасағы туралы жыр» Жеке адамның ырқымен кету волюнтаристік 1965 ж. КОКП-ның қыркүйек пленумында өнеркәсіпті басқару жүйесі өзгертілді министрліктер құру 1970 жылғы жоспарлаудың жаңа жүйесіне көшкен республика кәсіпорындарының үлесі 80 пайыз 1967 ж. республикада жаңаша жұмыс істей бастаған кәсіпорындар 193 (10 пайыз) 1984 ж. Қазақстанда өндірілген көмір 125,5 млн. т. 1965 ж. алғашқы мұнайын берген кен орны Өзен 1970 жылдарға қарай түсті металлургияның ірі орталығы Шығыс Қазақстан 1960 ж. Өскеменде салынған өнеркәсіп орны титан-магний комбинаты 1960 ж. екінші жартысында салынған химия металлургия зауыты Ертіс химия металлургия зауыты 1960 ж. Павлодардағы машина жасау зауытының негізінде салынған Павлодар трактор зауыты Қазақстанның нағыз экологиялық апат аймағына айналған кезі 1950 жылдардан бастап Батыс Қазақстан жеріндегі ядролық полигон Капустин яр Семей полигонындағы алғашқы сынақ 1949 ж. 1949-63 жылдарға дейін ауада өткізілген жарылыстар саны 113 Кеңес еліндегі ядролық сынақтардың Семей жерінде өткізілгені 70 пайыз Семей полигонының зардабын шеккен облыстар Семей, Қарағанды, Павлодар, Өскемен 1965 ж. республикадағы кеңшарлардың саны 1521 ХХ ғасырдың 70-ші жылдарында шаруашылықты жүргізудің қалыптасқан жүйесін өзгертуге тырысқан Алматы облысындағы кеңшар директоры Худенко 1975 ж. Қазақстандағы қой саны 34,6 млн. 1980 жылдардың ортасына қарай жергілікті халықтың үлесі басым болған обылыс орталықтары – Қызылорда, Атырау. КСРО-да қайта құру мен қоғамды демократияландыру үрдісіндегі қадам жасалды – 1987 жылы. Қырық жылдан астам Қазақстан өкіметінің, республика партия ұйымының басшылығында болған – Д. Қонаев. КСРО-ның әлеуметтік-экономикалық дамуын жеделдету бағыты қабылданды – 1985 жылдың сәуір айы. 1986 жылы желтоқсанның 16 күні Қазақстан КП Орталық Комитетінің пленумы Республика партия ұйымының басшысы етіп сайлады – Г. Колбинді. Қазақ КСР Жоғары Кеңесі Төралқасының Алматыдағы 1986 жылғы желтоқсанда болған оқиғаларды тексеру комиссиясының төрағасы – М.Шаханов. “Жасақшы Савицкийді өлтірді” деп айып тағылған, жас демократ, жалынды ақын – Қ. Рысқұлбеков. Желтоқсан оқиғаларына қатысқаны үшін ұсталып, жаза тартқан адамдардың саны – 8500-ге жуық. Желтоқсан оқиғаларына қатысушыларға қарсы коммунистік әкімшіліктің ұйғаруымен жасалған құпия жедел жоспар - “Бұрқасын-86”. Желтоқсан оқиғаларына қатысқан жастарға тағылған айдар - “Ұлтшылдық”. “Қазақ КСР-індегі Тілдер туралы Қазақ КСР-нің Заңы” қабылданды – 1989 жылдың қыркүйегінде. Алматыдағы Желтоқсан оқиғасы кезінде дені студент және жұмысшы жастар жиналған алаңның қазіргі атауы – Республика алаңы. Желтоқсан оқиғасына қатысқаны үшін өлім жазасына кесілген жігерлі жас, жалынды ақын – Қ. Рысқұлбеков. 1989 жылдың маусымында Қазақстан КП Орталық Комитетінің бірінші хатшысы болып сайланды – Н. Назарбаев. 1988 жылы Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің қаулысымен ақталған көрнекті ақын, философ – Ш. Құдайбердиев. 1988 жылы Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің қаулысымен ақталған жазушы әрі ғалым – Ж.Аймауытов. 1988 жылы Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің қаулысымен ақталған атақты ақын, белгілі саясатшы, педагог – М.Жұмабаев. 1988 жылы Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің қаулысымен ақталған тіл, әдебиет, ғылым, журналистика салаларында мол мұра қалдырған – А.Байтұрсынов. Кеңес Одағы Ауғанстандағы басқыншы әскерін алып кетуді аяқтады – 1989 жылы. 1989 жылдың 28 ақпанында бой көтерген антиядролық, экологиялық қозғалыс - “Невада-Семей”. “Невада-Семей” антиядролық, экологиялық қозғалысының жетекшісі – О. Сүлейменов. 1990 жылдың соңына таман Қазақстандағы саясаттанған қоғамдық бірлестіктердің саны – Жүзден астам. 1989 жылдың шілдесінде жұмысшылардың баскөтеруі өткен қала – Қарағанды. 1989 жылдың маусымында халық бұқарасының ірі бас көтеруі өткен қала – Жаңаөзен. 1988 жылы республикадан сыртқа шығарылған өнімнің бағасы – 6,7 млрд.сом. 1988 жылы Қазақстанға сырттан әкелінген өнімнің бағасы – 13,8 млрд.сом. 1990 жылдары Қазақстанның сыртқа шығарған өнімінің негізі – Шикізат және жартылай дайын өнім. 1980 жылдардың соңына қарай Қазақстанның сыртқа шығарған өніміндегі шикізаттар мен жартылай дайын өнімдерінің үлесі – 97%. Қазақстанның Сауд Арабиясымен біріккен “әл-Баракабанк-Қазақстан” банкі құрылды – 1990 жылдың қарашасында. 1991 жылдың қарашасында құрылған Қазақстанның Сауд Арабиясымен біріккен банкі - “әл-Баракабанк-Қазақстан”. 1990 жылы Қазақстан мен Қытай арасындағы ашылған әуе қатынасы – Алматы-Үрімші. 1990 жылы Қазақстан мен Қытай арасындағы ашылған автобус қатынасы –Жаркент-Инин. 1990 жылы Қазақстан байланыс орнатқан Оңтүстік Корея республикасының корпорациясы - “Самсунг”. 1990 жылы қарашада құрылған тұңғыш “әл-Барака-Банк Қазақстан” банкін құруға қатысқан ел - Сауд Арабиясы. 1991 жылдың бірінші жартысында Қазақстанда ресми тіркелген, шетелдермен біріккен кәсіпорындардың саны – 35. 1991 жылдың бірінші жартысында Қазақстанда ресми тіркелген, біріккен кәсіпорындар ашқан елдің саны – 24. 1990 жылдары Қазақстан шетелдер капиталын әкелу үшін сырттан тартылған инвесторды пайда салығынан босатты – 5 жылға дейін. 1980 жылдардың соңына қарай экономикалық даму бағытын нарықтық қатынастарға негіздеп қайта құру үшін Қазақстан үкіметі қабылдаған заң - “Қазақ КСР-індегі еркін экономикалық аймақ туралы”. 1980 жылдардың соңына қарай экономикалық даму бағытын нарықтық қатынастарға негіздеп қайта құру үшін Қазақстанда құрылған банк – Сыртқы экономикалық банк. 1990 жылдың маусымынан 1991 жылдың маусымына дейін бір жылдың ішінде ашылған республика бойынша қазақ тілінде тәлім беретін мектептің саны – 155. Алғаш рет балама кандидаттардың дауысқа түсу құбылысы көрініс берген, Қазақстанның Жоғары және жергілікті кеңестеріне сайлау өтті – 1989 жылдың күзінде. 1990 жылдың жазында құрылған азаматтық қозғалыс - “Азат”. “Азат” азаматтық қозғалысын ұйымдастырушылардың көкейкесті арманы – Қазақстанның егеменді ел болуы. 1989 жылдың шілдесінде Қарағандыдағы кеншілер ереуілін тыныштандыру үшін шұғыл ұшып келген Қазақстанның басшысы – Н.Назарбаев. Жаңаөзен қаласында халық бұқарасының ірі бас көтеруі болды – 1989 жылдың маусымында. Желтоқсан оқиғаларына қатысқаны үшін жоғары оқу орындарынан шығарылды – 246 студент. Кеңес қоғамының дағдарысқа ұшырауы себептерін талдауға талпыныс жасалды – КСРО халық депутаттарының I съезінде. Жаңадан сайланған КСРО халық депутаттарының I съезі өтті – 1989 жылы маусымда. Балтық бойындағы ұлттық-демократиялық қозғалыстар тарапынан жаңа одақтық шарт жасау туралы мәселе қойыла бастады – 1988 жылдан бастап. Семей полигоны жабылды – 1990 жылы. Алғашқы ғарышкер Т.Әубәкіровтың туған жері – Қарағанды облысы. Шәкәрім, Мағжан ақталды – 1998 жылы. 1990 жылы кеңестік жүйеге ауыр соққы болып тиген оқиға – Ресей Федерациясының өз тәуелсіздігін жариялауы. 1990 жылы 25 қазанда болған оқиға - “Қазақстанның мемлекеттік егемендігі туралы Декларация” қабылданды. 25 қазан – Республика күні. 16 желтоқсан – Тәуелсіздік күні. Жоғары Кеңестің ұйғаруымен ҚазақКСР-і Президентінің қызметі тағайындалды – 1991 жылы сәуірде (Н.Назарбаев). Н.Назарбаев КОКП Орталық Комитеті Саяси Бюросы құрамынан шығатыны жөнінде мәлімдеді – 1991 жылы тамызда. 1991 жылы қыркүйектің 7-сінде болған Қазақстан Компартиясының төтенше съезі қабылдаған шешім – Қазақстан Компартиясын тарату. Қазақстан Компартиясы таратылғаннан кейін, оның орнына құрылған жаңа ұйымның атауы - “Социалистік партия”. КСРО өмір сүрген жылдар – 1922-1991 жылдар. 1991 жылы желтоқсанның 8-күні үш славян мемлекеттерінің басшылары бас қосқан қала – Минск. 1991 жылы желтоқсанның 8-күні үш славян мемлекеттерінің басшылары өзара келісіп, күшін жойғанын жариялаған шарт – КСРО-ны құру туралы(ТМД-ны құру туралы шешім қабылданды). ТМД құрылды – Алматыда 21желтоқсанда. Тұңғыш рет Қазақ КСР-нің президентіне сайлау өтті – 1991жылдың 1желтоқсанында. 1991 жылы желтоқсанның 13-күні Орта Азия республикалары мен Қазақстанның басшылары бас қосқан қала – Ашхабат. Қазақстан Республикасы атауы қабылданды – 1991 жылы 10 желтоқсанда Н.Назарбаев. 1960 жылы еңбек жолын жұмысшы болып бастаған қала – Теміртау. Н.Назарбаевтың 1984-1990 жылдары аралығында атқарған қызметі – Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің төрағасы Н. Назарбаевтың 1990 жылдың сәуірінен бастап атқарған қызметі. Қазақ КСР-нің Президенті 1991 жылы Қазақстанда өрекпіген саяси ахуалдың қалыптасуына жел берген дисседент жазушы А.Солженицынның мақаласы. «Біз Ресейді қалай көркейтеміз» 1991 жыл 16 желтоқсан – Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі жарияланды 1991 жыл 21 желтоқсан – Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығын құру үрдісі аяқталды 1992 жыл 2 наурыз – Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымына мүше болып қабылданды. 1991 жыл 13 желтоқсан – Орта Азия республикалары мен Қазақстан басшыларының Ашхабадтағы кездесуі болды. Қазақ халқының Қазақстан тәуелсіздік алғанға дейін екі жарым ғасырдан астам уақыт бойы патша отаршылдары мен большевиктік шовинистік аппаратқа қарсы болған көтерілістерінің саны. 400-ге жуық 1991 жылы желтоқсандағы Алматы кездесуінде басшылары ядролық қаруға байланысты біріккен шаралар туралы келісімге қол қойған мемлекеттер. Қазақстан, Ресей, Украина, Беларусь. 1991 жылы желтоқсандағы Алматы кездесуінде бұрынғы Кеңес Одағын ойға түсірмес үшін жаңа шартта «одақ» деген сөз алмастырылды. «Достастық» сөзімен Тәуелсіз Қазақстанның Туы мен Елтаңбасының жаңа үлгілері қабылданды. 1992 жылдың маусымында Тәуелсіз Қазақстанның Әнұранының жаңа мәтіні қабылданды. 1992 жылдың желтоқсанында Тәуелсіз Қазақстанның Конституциясы қабылданды. 1993 жылдың 28 қаңтарында 1993 жылдың 28 қаңтарында қабылданған Конституциядағы қазақ тілінің мәртебесі. Мемлекеттік тіл. Қазақстанда жергілікті кеңестер өзін-өзі тарата бастады. 1993 жылдың күзінде 1993 жылдың 13 желтоқсанында Жоғарғы Кеңестің таратылғанын ресми түрде жариялаған – С.Әбділдин 1993 жылдың соңына қарай Қазақстанда ресми тіркелген саяси партиялардың саны – 3. 1993 жылдың соңына қарай Қазақстандағы қоғамдық саяси бірлестіктердің саны – 300-ден астам. Н.Назарбаевтың өкілеттілік мерзімін 2000 жылдың 1 желтоқсанына дейін ұзартуға байланысты референдум өткен жыл – 1995. 1995 жылы 31 желтоқсанда өткізілген референдум – Қазақстан Республикасының Конституциясын қабылдау жайында. Қазақстанда баға босатылды – 1992 жылдың 6 қаңтарында. 1992 жылы Қазақстанда астықтан рекордты өнім жиналды – 33 млн тонна. Теңге енгізілді – 1993 жылы 15 қараша «Жалпы ұлттық татулық және саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алу жылы» - 1997ж. 1995 жылдың 26 сәуіріндегі референдумға қатысушыларға қойылған сұрақ. «Сіз 1991 жылы 1 желтоқсанда бүкіл халық сайлаған Президент Н.Назарбаевтың өкілеттік мерзімін 2000 жылдың 1 желтоқсанына дейін ұзартуға келісесіз бе?» Қазақстан Республикасының Жаңа Конституциясы қабылданды – 1995 жылдың 30 тамызында. Тәуелсіз Қазақстанның тұңғыш Қорғаныс Министрі – С.Нұрмағамбетов (1997 жыл, 7 мамыр). 1995 жылғы Конституция бойынша Қазақстанның Парламентіндегі тұрақты жұмыс істейтін екі палата – Сенат пен Мәжіліс. Сенат пен Мәжілістен тұратын жаңа Парламент тұрақты жұмыс істей бастады – 1996 жылдың 30 қаңтарынан. Қазақстандық студенттер шетелдердің оқу орындарында білімін жетілдіруге мүмкіндік алған бағдарлама - «Болашақ». Шанхай ынтымақтастық ұйымы басшылары 1998 жылы бас қосқан қала – Алматы. Алғашында «Шанхай бестігі» (кейіннен Шанхай ынтымақтастық ұйымы аталды) басшыларының алғашқы кездесуі өтті – 1998 жылы 6 сәуірде. 1991 жылдың аяғына дейінгі екі аптаның ішінде Қазақстанның тәуелсіздігін таныған мемлекеттер саны – 18. Қазақстанда жекешелендірудің ІІ кезеңі басталды – 1994 жылдың көктемінде. «Тарихи ақтаңдақтарды» әйгілеп, бұқаралық сананы көтеру мақсатында Республика Президентінің жарлығымен 1998 жыл: «Халықтар тұтастығы мен ұлттық тарих жылы» деп аталды. «Тарихи ақтаңдақтарды» әйгілеп, бұқаралық сананы көтеру мақсатында Республика Президентінің жарлығымен 1999 жыл жарияланды - «Ұрпақтар бірлігі мен сабақтастығы жылы». 1998 жылдан бастап Шоқан Уәлиханов атындағы тарих және этнология институты шығара бастаған жаңа журнал: «Қазақстан», «Қазақ елі». ХХ ғасырдың соңында ЮНЕСКО-ның шешімімен 150 жылдық мерейтойы тойланған қазақтың ұлы ақыны – Абай Құнанбаев. 1997 жылы ЮНЕСКО деңгейінде 100 жылдық мерейтойы өткізілген жазушы – М.Әуезов. 1999 жылы ЮНЕСКО-ның шешімімен 100 жылдық мерейтойы тойланған ғұлама ғалым – Қ.Сәтбаев. Адам бойындағы ізгі қасиеттердің көмескіленуі мәселесін көтерген М.Шахановтың кітабы - «Өркениеттің адасуы». Халық жазушысы О.Сүлейменовтың дүние жүзі тілдерінің даму заңдылықтарын саралаған еңбегі - «Жазу тілі». Қаракерей Қабанбай туралы жазылған Қ.Жұмаділовтің диалогиясы - «Дарабоз». ХХ ғасырдың басындағы Республикадағы мектептердің саны – 8 мыңнан астам. Дүние жүзі қазақтарының тұңғыш құрылтайы өтті – 1992 жылдың қыркүйек, қазан айларында. Дүние жүзі қазақтарының тұңғыш құрылтайында сөз сөйлеген Түркиядан келген қадірменді қария, «Алаш» сыйлығының иегері – Халифа Алтай. Президент Н.Назарбаевтың болашақ ұрпақ алдындағы жауапкершілік сезіміміздің көрінісі деп бағалаған стратегиясы - «Қазақстан-2030». «Қазақстан-2030» даму стратегиясының қоғамның ұзақ мерзімді жеті басым мақсаттарының біріншісі – ұлттық қауіпсіздік. Астана Ақмолаға көшірілді – 1997 жылы. Астананың салтанатты жағдайда тұсаукесері өтті – 1998 жылғы маусымда. 1998 жылғы Парламент шешімімен Конституцияға енгізілген өзгеріс бойынша Президенттің өкілдік мерзімі – 5 жылдан 7 жылға ұзартылды. 1989 жылғы халық санағы бойынша Қазақстанда тұратын республика тұрғындарының саны – 16 млн 199,2 мың адам. 1999 жылғы халық санағы бойынша Қазақстанда тұратын республика тұрғындарының саны – 14 млн 952,7 мың адам. «ХХ ғасырдың Гомері» атанған ақын – Жамбыл Жабаев. 1999 жылы жарық көрген Н.Назарбаевтың еңбегі - «Тарих толқынында». 2005 жылы 5 томы жарық көрген Ұлттық энциклопедия - «Қазақстан». 1992 жылы шет елдерде тұрып жатқан қазақ диаспорасының саны – 3 млн 200 мың. Астана қаласының 1998 жылға дейінгі атауы – Ақмола. 1999 жылғы халық санағы бойынша республика тұрғындарының арасындағы қазақ халқының үлесі – 53,4%. 2004 жылы қыркүйекте Парламент Мәжілісінің кезекті сайлауы алдында саяси партиялар туралы жаңа заң бойынша ресми тіркелген партиялар саны – 12. Ел астанасы Ақмолаға көшетіндігі туралы Республика Президентінің жарлығы жарық көрді – 1995 жылы. 2001 жылы үкімет құрамы мен басқа да билік құрылымындағы жас олигархтар ұйымдастырған қоғамдық қозғалыс - «Қазақстанның демократиялық таңдауы». 1992 жылы 30 қыркүйекте дүние жүзі қазақтарының құрылтайының ресми ашылуында Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың жасаған баяндамасы - «Құшағымыз бауырларға ашық». Дүниежүзі қазақтар қауымдастығының төрағасы – Н.Назарбаев. «Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасы» қабылданды – 2004 жылы. жүктеу/скачать 1,15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|