Қаңлылар(Б.з.б.ІІІ – б.з. Vғ) Қаңлы мемлекетінің өмір сүру хронологиялық шеңбері: б.з.б. ІІІ-ІІ ғ- б.з. Vғасыр Қаңлылар туралы «Вэсаканың ер жүрек ұлдары... Канха қамалының алдында құрбандық берді» деп жазылған кітап: «Авеста» «Кагүй», «канха» сөздері қазақтың Ұлы жүз тайпалық бірлестіктерінің бірінің атауына ұқсайды: Қаңлы атауына Үнді халқының эпосы «Махабхарата» қолжазбаларында қаңлы сөзінің мағынасы: «қарулы, жақсы,жайсаң ұлықтар» Қаңлылардың өмірі мен тұрмысын сипаттап жазған тарихшы: Цыма Цянь Қаңлылар туралы негізгі дерек көздері: Қытай деректері Қаңлылардың жазғы және қысқы астанасы болғанын жазды: Ежелгі Қытай хроникасы Қаңлылар туралы дерек көздері: «Авеста» «Цянь Ханьшу» «Тарих жазбалары» Қаңлы мемлекетінің пайда болған уақыты, шекарасы туралы айтылатын маңызды тарихи дерек: «Цянь хоньшу» Қаңлы мемлекетінің пайда болған уақыты, оның шекарасы, басқа да маңызды мәселелер туралы жазылды: Қытайдың «Цянь Ханьшу» атты тарихи дерегінде Қаңлы туралы айтылатын Қытай дерегі: «Тарих жазбалары» Қытай дерегінде сипатталған үзіндідегі мемлекетті анықтаңыз: «... Олар өркөкірек, өжет келеді. Біздің елшілерімізге басын имейді. Орталық билік атынан келген өкілдерімізді үйсін елшілерінен төмен отырғызады. Олардың билеушілері мен ақсақалдарына тамақты алдымен береді, ал содан соң барып біздің елшілерге тартады»: қаңлылар Ежелгі Қаңлылардың негізгі атамекені: Сырдың орта ағысы Қаңлы тайпалық бірлестігінің территориясы орналасты:Оңтүстік Қазақстанда Қаңлы тайпаларының негізгі атамекені: Оңтүстік Қазақстан Қаңлылардың солтүстігіндегі көршілері: Сармат, алан Қаңлы мемлекетінің оңтүстігіндегі көршісі: Үйсін Қаңлылар өз жерінен өткен нені бақылауға ұстап отырды: Ұлы Жібек Жолын Қаңлылардың бақылауында болған Ұлы Жібек жолының бағыттары: Кавказ бен Қара теңізге баратын Қаңлылардың экономикалық, мәдени, саяси, байланыс жасаған елдері: Қытай, Кушан Қаңлылар экономикалық байланыс жасаған елдер: Кушан, Рим Археологиялық қазба жұмыстары кезінде қаңлылардың көшпелі ғана емес, егінші болғанын да дәлелдейтін Қауыншы мәдениеті Отырар-Қаратау мәдениеті Жетіасар мәдениеті Қаңлылардың археологиялық мәдениеттері: Қауыншы, Жетіасар, Отырар-Қаратау Қаңлылардың Қауыншы мәдениетінің таралу аймағы: Ташкент төңірегі Қаңлыларға жататын өлген ададмды киіммен жерлеу аймағы:Қауынщы мәдениеті Қауыншы мәдениетіне жататын киіммен жерлеу осы кезеңге тән:Б.з. І мыңжылдықтың басы Қаңлылардың Отырар- Қаратау мәдениетінің таралу аймағы: Сырдың орта ағысы, Қаратау, Талас бойы Қаңлылардың Жетіасар мәдениетінің таралу аймағы: Қуаңдария, Жаңадария аңғарлары Қаңлылар кезеңіне жататын 20 қаладан тұратын кешен: Жетіасар Арыстың сол жағалауындағы қаңлы қаласының орны: Көк-Мардан Қаңлылардың Көк-Мардан Қаласы Орналасқан жер: Арыс өзенінің сол жағалауы Қаңлылардың Пұшық-Мардан қаласы маңындағы зерттелген қоныс: Қостөбе Орта ғасырлардағы қала құрылыстарының түп-бастауларына осы тайпаның дәуірінде пайда болған қоныстарын жатқызуға болады: Қаңлылардың Шыршық өзенінің оң жағындағы қаңлы каналы: Зах Шыршық өзенінің оң жағалауындағы Зах каналы бұл:Қаңлылардікі Қаңлыларда отырықшылық дамыған өңір: Арал, Ташкент төңірегі Қаңлыларды дәнді жәнем бау-бақша дақылдары өсірілген аймақ: Сырдария аңғары Қаңлыларда ьолған егіншіліктің басым түрі: телімді Қаңлылардағы шаруашылықтың қосымша түрі: Аң аулау Қаңлылар әйелдері арасында жақсы дамыған қолөнер түрі: Жүн өңдеу Қаңлылардағы металл өндірісінің орталығы болған аймақ: Шаш-Илах Қаңлыларда металл өндірудің орталығы болған ежелгі қала: Құлата Қаңлылар жерінен Қытай теңгелері табылған Мардан қорымы: Отырар алқабында Қытай теңгелері табылған Отырар алқабындағы Қаңлы қорымы: Мардан Қаңлылардың Мардан қорымынан табылған теңгелер : Қытайдікі Қаңлылар жерінен табылған б.з.3-4ғ соғылған теңгелер саны: 1300-дей Қаңлылардың 16га жерді алып жатқан қала жұрты: Алтын-асар Қаңлылар жерінн табылған көгілдір фаянстан жасалған ірі моншақтар: Сириянікі Б.з.б. 46-36 жылдары қаңлылардың Қытайға қарсы көмек елі: Ғұндар Қаңлылардың Қытайға қарсы ғұндарға көмек көрсеткен мерзімі: б.з.б. 46-36 жылдар Қаңлыларға тәуелді болған тайпалар: Сармат, алан Қытай деректері бойынша ежелгі қаңлылар саны: 600 мың Қытай деректеріндегі қаңлы жауынгерлерінің саны:120мыңға дейін Қаңлы билеушісінің титулы: Хан Қаңлы елі ішінде бөлінген иелік саны:5 Қаңлы елі ішінде әр иелікті басқарғандар: Кіші хандар Қаңлы көсемдерінде биліктің берілу жүйесі: мұрагерлік жолмен Қаңлы елінің астанасы: Битянь Жазба деректерде Қаңлылардың астанасы: Тараз, Түркістан маңы Қаңлы астанасы Битянь орналасқан аймақ: Түркістан маңында Қаңлылардың жазғы және қысқы астанасы болғанын жазды: Ежелгі Қытай хроникасы Ежелгі Қытай Хроникасындағы қаңлы астанасы: Жазғы және қысқы деп аталады Қаңлылар қыпшақша сөйлейді екен»- дегенді айтқан саяхатшы: Плано Карпини Қытай деркетеріндегі ән-күйі, би өнері жақсы дамыған ежелгі тайпа: Қаңлы Ежелгі заманда кейбір елдер мәртебелі қонақтардың алдында өнер көрсету үшін осы елдің өнерпаздарын шақыртқан: Қаңлыларды
