6-сынып Тас дәуірі

 
Мәтінде  баяндалған  кітапты  анықтаңыз:  «1362  жылдың  тамыз  айы  Италияның  Оңтүстігіндегі  әсем  қала 
Венециядағы  қасиетті  храмдардың  бірі  Әулие  Марк  ғибадатханасына  Қайта  өрлеу  дәуірінің  атақты  ақыны 
петрарка  Франческо  көптеген  кітаптармен  бірге  өзі оқып  түсіне алмаған,  сыртқы  мұқабасында  деп  латынша 
жазылған  қолжазбаны  да  сыйға  тартты.  Онда  автор  ретінде  белгілі  бір  адамның    аты  жөні  көрсетілмеген. 
Қолжазба готикалық көне жазумен ХІV ғасырдың басында, дәлірек айтқанда , 1303 жылы Қара теңіз бойын 
жайлған қыпшақтар арасында жазылған еді. Көлемі  82 парақ (164 бет) . Ол қолжазба негізінен екі бөлімнен 
тұрған.  Алғашқысын  ғалымдар  «Итальян  бөлімі  деп  атаған.  Өйткені  сөздіктің  осы  бөлімін  Италия  Италия 
зиялыларының біреуі жазуы мүмкін. Себебі «жазудың орфографиялық ерекшеліктері мен сөз өрнектеу тәсілі 
осы іспеттес ойларға меңзейтін көрінеді. Сөздікті түзген адамдар не саудагер, не жиһангер, әлде білім қуушы 
әуесқой  да  болуы  мүмкін  Аталған  бөлімді  ықшамдай  айтсақ  ,  «Ауа-райы  мен аспан әлемі»,  «Уақыт  –мерзім 
атауларына  байланысты  сөздер»  «Бес  сезім  мүшелерінің  аттары»,  «Табиғат  құбылыстарына  байланысты 
сөздер» «Жазу сызу жұмыстары мен әртүрлі қызметке байланысты сөздер» «Атақ дәрежеге байланысты сөздер» 
«Асыл тас атаулары» «адамның жақсы қасиеттерітуралы сөздер» секілді т.б күні бүгінге дейін қолданып жүрген 
көптеген  сөздерді  қамтиды.  Жинақтың екінші бөлімі  «Неміс  бөлімі»  деп  аталады.  Оны  неміс миссионерлері 
жазу  мүмкін.  Онда  діни  уағыздар,  нақылдар,,  жұмбақтар,  аңыздар,  өсиеттер  басым.  Соған  қарағанда  бұның 
әдебиет  тарихы  үшін  де  мәні  бар  деген  ғалымдар  пікірінің  дұрыстығын  айту  ләзім.  Әсіресе  мұнда  ауыз 
әдебиетімізде кездесетін нақыл сөздер мен жұмбақтар ұшырасады . Тіпті қазіргі тілімізден өзгешелігі жоқ деуге 
болады. Қолжазбаның сырты терімен қапталып, ол екі парақ ақ қағазбен бекітілген. Тері мұқабаның бірінші 
беті мен оның астыңғы жағына Венеция республикасының мөрі ойып басылған.

жүктеу/скачать 1,65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: