13-Тәңірберген Әміренов
1. Тәңірберген Әміреновтің шығармашылық ғұмырбаяны.
2. Т.Әміренов және Абай дәстүрі
Тәңірберген Әміренов ақындықтың аулына айтыскер болып та, жазбалықты да игеріп, халықтық поэзияға ден қоя әдебиетке енсе, екінші жағы туып өскен ауылының іргесінде қазақ өлеңінің құдыретін паш еткен кемеңгер Абайдың ақындық мектебінен нәр алды.
Тәңірберген Әміренов 1907 жылы 9-шы қазанда қазіргі Абай ауданы Саржал елді мекенінде дүниеге келген. Бұрынғы деректер бойынша Шаған болысының Қарабұжыр ауылы. Ол өз заманындағы қазақ балалары сияқтыауыл молдасынан жеті жыл оқып, хат таниды. Ақынның баспа бетін көрген алғашқы шығармасы-1930 жылы облыстық «Қазақ тілі» газетінде жарияланған Мойынсерік атты қысқа әңгімесі. Екінші шығармасы сол жылдары жарық көрген «Қазан тоған» атты терме жыр.
Т.Әміренов 1930 жылдың бас кезінде Семей қаласына келеді. Осы жылдың күзінде Алейск қаласына барып, кейіннен Бийск қаласында қант зауытында жұмыс істеген.
Кейіннен Қазақстанға оралған ақынның орақ тілді өткір жырларын ұнатпаған кейбір адамдар оны қудалай бастапты. Кейіннен ақын үкіметке қарсы үгіт жүргізіп жүр деген айыппен 1951 жылы тұтқындалып 25 жылға сотталады. Осы кезде ашынған ақын:
Сұм дүние жастай жаншып қорладың да,
Өре сап өмірімді торладың да.
Еркіммен құлашымды бір жаздырмай,
Басыма бейнет пен сор орнаттың да деп жазады.
Бақылау сұрақтары:
1.Тәңірберген Әміреновтің шығармашылық ғұмырбаяны.
2. Т.Әміренов айтыстары
Ұсынылатын әдебиеттер:
1. Абайдың ақын шәкірттері Қ.Мұхамедханов 1995.ж
2. Абай энциклопедиясы. - Алматы: 1998.
3. Қазақстан ұлттық энциклопедиясы. - Алматы: 1998. 1 т.
4.Марғұлан Ә. Ежелгi жыр, аңыздар.- Алматы: Жазушы,
1985.323- б
5.Дүйсенбаев Ы. Қазақтың лиро-эпосы.- Алматы: ғылым, 1973.23-б.
6.Жұмалиев Қ. ХШ-ХIХ ғасырдағы қазақ әдебиеті.- Алматы: Мектеп, 1967. 53- б.
Достарыңызбен бөлісу: |