8-сыныптарға арналған факультативтік курс

Law of momentum conservation

Energy, kinds of energy

Law of energy conservation

Problems

Looking atoscillations and waves: period, frequency, amplitude

Sound. Sound characteristics

Electromagnetic oscillations and waves

Problems

Quantum theory. Plank formula

Photoelectric effect

What is the X – ray?

Rutherford's experiment and atomic model

Problems

What we know about astronomy?

Sky sphere

Stars and constellations

Solar system. Planets

Kepler’s laws

Review «The global of physics», «Why do we need the Physics» - шағын эссе

Thermal motion. Brown movement. Diffusion.

Оқушылардың табиғи – ғылыми көзқарастарын қалыптастыру және дамыту. Оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту; тақырып бойынша терминдерді ағылшын тілінде үйрену;

Диффузия сұйықтарда, газдарда, сұйықтарда және қатты денелерде жүреді.(видеофрагмент көрсетіліп, тәжірибелер жасалады).

Diffusion occurs in liquids, gases, liquids, and solid bodies (video presentation and experiments are performed).

From the diffusion phenomenon, the following conclusion is drawn: The body-forming particles are located at a certain distance from each other and are in continuous motion. Thus, most of the body's volume is occupied by free space.

Brownish motion is a shadowy move from the action of liquid or gas molecules striking very small particles of any solid matter floating in the liquid or gas.

движение

movement

больше

Осы су тамшысына аз мөлшерде графит ұнтағын себіңдер. Шыныдағы араласқан қоспаның бетін арнаулы әйнекпен жабыңдар.

Микроскоп тубусын дайындалған шыныға бұрып, жүріп жатқан процестің анық кескінін алыңдар.

Броундық қозғалысты бақылау нәтижесі бойынша қалықтаған графит бөлшегінің әрбір 30 секундтағы қозғалысының орнын белгілей отырып, сызба нұсқасын салыңдар.

Графит бөлшектерімен не болатынын сипаттап айтып беріңдер.

1. 
   Prepare a microscope for work.
   
2. 
   Place the glass on the table.
   
3. 
   Add water to the glass.
   
4. 
   Sprinkle a small amount of graphite powder into this water drop. Cover glass surface with special glass.
   
5. 
   Rotate the microscope tub to the glass, and get a clear picture of the moving process.
   
6. 
   Draw the graphic version, marking the location of the movement of the graphite particle every 30 seconds following the brown motion control.
   
7. 
   Describe what happens with graphite particles.
   

Диффузия шапшаңдығына температура өзгерісі қалай әсер етеді? Маңызыменпайдасықандай?

1. 
   What is bandwidth movement?
   
2. 
   What is the reason for bandwidth movement? 3What is the phenomenon of diffusion?
   

Зат орын ауыстырмайды,тек энергия беріледі.Металдар жылуды жақсы өткізеді Сұйықтар орташа өкізеді Газдар нашар өткізеді.

Конвекция дегеніміз-сұйықтың немесе газдың ағысы арқылы энергияның тасымалдануы барысында жылу алмасу процесі.

Convection is the process of exchange of thermal energy during transport through the stream of liquid or gas.

Газдар мен сұйықтардағы жылудың берілуі Конвекция қатты денелер мен вакуумде жүрмейді.

Сәулелену деп электромагниттік толқындар көмеіемен бір денеден екінші денеге энергияның берілу процесін айтамыз.

The process of energy transfer of electromagnetic waves radiation of a second body at a distance of one cleeman words.

Сәуле шығарудың таралуы Қызған денелер әртүрлі диапазондағы

• 
  Жылу берілудің қандай түрлері бар?
  
• 
  Жылуөткізгіштік деген не?
  
• 
  Конвекция деген не?
  
• 
  Сәулелену деген не?
  
• 
  What types of heat transfer?
  
• 
  The thermal conductivity?
  
• 
  What is Convection?
  

Тақырыпқа қатысты термин сөздердің ағылшын тіліндегі мағынасын ашып түсіндіру;

бар. Жанукезіндекөміртекатомдарыауадағыоттектіңатомдарыменқосылып, көмірқышқылгазыныңмолекулаларынқұрайды. Нәтижесінде молэнергиябөлінеді.

Массасы 1 кг отын толық жанғанда бөлінетін жылу мөлшерін көрсететін физикалық шаманы отынның меншікті жану жылуы деп атайды.The physical quantity that indicates the amount of heat released when combusting the fuel with a mass of 1 kg of fuel is called the fuel combustion heat.

q – отынның меншікті жану жылуы. Өлшем бірлігі 1 Дж/кг.

In order to calculate the amount of heat released Q at any mass of fuel, q should propagate the combustion combustion to the mass of combustion:

1. 
   Массасы 200г керосин толық жанғанда қанша энергия бөлінеді? How much energy is emitted by kerosene mass 200g?
   
2. 
   440*10⁷Дж энергия алу үшін Қарашығанақта өндірілетін табиғи газдың қандай мөлшерін жағу керек?
   

evaporation, learning English terms

Intensive evaporation, not only from the surface of the liquid, but also by the appearance of steam bubbles, is called boiling.

• 
  Қайнау кезінде сұйықтың температурасы өзгермейді. Сұйыққайнайтынтемпературанықайнаутемпературасыдепатайды.
  
• 
  The boiling point of the boiling fluid is at a temperature equal or greater than atmospheric pressure;
  
• 
  The temperature of the liquid during boiling does not change. Liquid boiling point is called Boiling Point.
  

Қайнау процесі үзбей жүріп тұруы үшін сұйыққа сырттан үнемі энергия беру керек. Бұл жағдайда қайнайтын сұйықтықтың температурасы барлық уақытта тұрақты болып қалады.

Демек, қайнау температурасында барлық жеткізілген энергия сұйықтың булануына жұмсалады. Әр сұйықтың неғұрлым көп массасын буландыру үшін соғұрлым көп жылу беру керек. Бірдей массадағы түрлі сұйықтарды қайнау температурасында буға айналдыру үшін әр түрлі жылу қажет болады.Заттардың булануға қабілеттілігі меншікті булану жылуымен сипатталады. Меншіктібуланужылуын r әрпіменбелгілейді.

In order for the boiling process to go uninterrupted, the liquid should be constantly energized. In this case, the boiling fluid temperature remains constant at all times.

Consequently, all the energy delivered at boiling point is used for evaporation of the liquid. The more heat it is necessary to heat up the mass of each liquid. Different heat is needed to convert various liquids of the same mass to boiling at boiling point.

The evaporation of substances is characterized by its own evaporation heat. Specifies its own evaporation heat with r.

қысым

давление

pressure

температурасы

кипения

ХБЖ – де меншікті булану жылуының өлшем бірлігі 1 Дж/кг - мен өрнектеледі.

1. 
   Шәйнектегі бастапқы температурасы 100°С судың 0,5л көлемі бу болып ұшып кетті. Сонда қанша жылу мөлшері артық жұмсалады? Жауабы: 1,15*10⁶Дж
   
2. 
   Массасы 0,75кг суды 20°С-тан 100°С-қа дейін қыздырып, одан кейін 200г бу алу қанша энергия жұмсалады? Жауабы: 2,3*10⁶ Дж/кг
   

Force. Kinds of forces. Mass

Күшке және массаға қатысты термин сөздердің ағылшын тіліндегі мағынасын ашып түсіндіру;

Күш – денелердің өзара әрекеттесуін сипаттайтын шама.SІ жүйесінде күш бірлігіне ньютон (Н) алынған. 1Н – тыныштық күйіндегі массасы 1 кг денеге 1 с ішінде 1 м/с жылдамдық беретін күш. Бұдан үлкен күш бірлігі – килоньютон (кН), меганьютон қолданылады. 1кН = 1000 Н 1МН = 1000000 Н

Күш бағыты бар векторлық шама. Себебі біз күшті денеге бағыттап түсіреміз.

Берілген күштің әсерінен дене қозғалып жылдамдық алады, үдеуге ие болады. Сонымен қатар күштің түсірілуі дене массасына тәуелді. Массасы көп болған сайын күш көп түсіріледі. Сонда

Масса деген не?

Масса – материяның инерциялықжәне гравитациялық қасиетін анықтайтын физикалық шама. Латынның massa – үйінді, кесек деген сөзінен алынған. “Масса” ұғымын механикаға Исаак Ньютон енгізген. Массаны m әрпімен белгілейді. Масса скаляр шама, сондықтан оныі бағыты болмайды. ХБ жүйесінде (СИ) массаның бірлігіне килограмм (1кг)

қабылданған. Бұл платина мен иридийдің қорытпасынан құйылып жасалған цилиндр түріндегі этолондық (үлгі( кірдің массасы. Килограммның халықаралық үлгісі Париж қаласының жанындағы Севр қаласындағы этолондар мұражайында сақтаулы. Өлшейтін құралы таразы.

Definitions for Force: Force is a push or pull

Force is the capacity to do work or cause physical change Force = Mass times acceleration (F = ma)

A force is that which changes or tends to change the state of rest or motion of a body.

Force is measured using the International System of Units (SI) Newton

(N) 1 N. One Newton (N) of force is defined as the amount of force

A force is a vector quantity. A vector quantity is a quantity which has both magnitude and direction. To fully describe the force acting upon an object, you must describe both its magnitude (сан мәні) and direction.

Mass (symbolized m) is a dimensionless quantity representing the amount of matter in a particle or object. The standard unit of mass in the International System (SI) is the kilogram (kg).The Latin word massa is derived from the word "roof". Isaac Newton introduced the concept of "mass" in mechanics. Specifies the mass with m.

You decide you want to carry a boulder home from the beach. It is 30 centimeters on each side, and so has a volume of 27,000 cm³. It is made of granite, which has a typical density of 2.8 g/cm³. How much will this boulder weigh?

қозғалыс

движение

қозғалыс

движение

қозғалыс

равномерные движение

движение

• 
  Қозғалысқа қарап: жылдамдық, орын ауыстыру, уақыт және үдеу.
  
• 
  Looking at motion: speed, distance travelled, time and acceleration
  

• 
  Қозғалыстың түрлері, қозғалысты сипаттайтын шамалар туралы, олардың арасындағы тәуелділік туралы түсінік беру;
  
• 
  Физикалық шамаларды, формулаларды ағылшын тілінде айта білуге дағдыландыру
  

• 
  Түзусызықты бірқалыпты қозғалыс жылдамдығы – бұл векторлық шама, орын ауыстырудың уақытқа қатынасы жылдамдық деп аталады:υ= s / t .Өлшем бірлігі 1м/с
  
• 
  We sometimes want to know how fast something is moving. It is dependent on the body’s movement speed. You can work out a speed
  

Unit metres per second or 1 m/s

Графиктер бойынша дененің қозғалыс жылдамдығын есепте

• 
  Үдеу сөзі қазақ тілінде жылдамдықтың, күштің, ағынның, т.с.с артқаның белгілейді, мысалы судын ағысы үдей түсті дегені су ағысының артқаның белгілейді.Сонымен қатар үдеу сөзі физикалық термин ретінде де қолданады.Үдеу –жылдамдықтың шапшаңдығын, тездігін сипаттайтын физикалық шама, жылдамдық өзгерісінің уақыт өзгерісіне қатынасы үдеу деп аталады, белгісі a, өлшем бірлігі 1м/с². Жылдамдықтың бағытына қарай үдемелі не кемімелі болып бөлінеді. Абсолют үдеу — күрделі қозғалыстағы материялық нүктенің абсолют жылдамдығының мәні мен бағытының өзгеруін сипаттайтын векторлық шама. Абсолют үдеу — орын ауыстыру, салыстырмалы және кориолис үдеулерінің геометриялық қосындысына тең.
  
• 
  Accelerationis the name we give to any process where the velocity changes. Acceleration, in physics, is the rate of change of velocity of an object with respect to time. An object's acceleration is the net result of any and all forces acting on the object, as described by Newton's Second Law. The SI unit for acceleration is metre per second squared(m s⁻²). Accelerations are vector quantities (they have magnitude and direction) and add according to the parallelogram law. As a vector, the calculated net force is equal to the product of the object's mass (a scalar quantity) and its acceleration.
  

Acceleration multiplied by timetaken plus initial speed equals final speed

Графиктен үдеуді есептеАвтомобиль 5с жылдамдығын 10м/с-тан 15м/с-қа арттырды

Денелер қай бағытта қозғалады? График бойынша түсіндір.

• 
  Түзусызықты,айнымалы және шеңбер бойымен қозғалыс
  
• 
  Rectilinear, variable andcircular motion
  

• 
  Қозғалыс туралы және оның туралы мәлімет беру;
  
• 
  Оларды нақты мысалдармен түсіндіре алу;
  
• 
  Қозғалысқа қатысты термин сөздердің ағылшын тіліндегі мағынасын ашып түсіндіру;
  

• 
  Денетүзубойыменқозғалса, қозғалыстүзусызықтыдепаталады. Егерқозғалғанденекезкелгенөзаратеңуақытаралығындабірдейжолжүр се, ондайқозғалысбірқалыптықозғалысдепаталады. Сондықтанқарастырылатындененіңқозғалысытүзусызықтыбірқалып тыболады.Айнымалықозғалыскезіндегі, бірдейуақытаралығында, дененіңжүргенжолдарыбірдейболмайды. Бұндайқозғалыстадененіңқозғалыстраекториясытүзусызықтантұрад ы. Қозғалысжылдамдығыныңшамасыөзгереді, бірақбағытыөзгермейді. Басыпөтілгенжол s=υ_орт·tформуласыменанықталады. Мұндағыυ_орт – дененіңорташажылдамдығы.
  
• 
  The linear motion can be of two types: uniform linear (түзусызықты бірқалыпты) motion with constant velocity or zero acceleration; non uniform linear (түзусызықты бірқалыпсыз) motionwith variable velocity or non-zero acceleration.
  

In Translatory motion, the particle moves from one point in space to another. This motion may be along a straight line or along a curved path.

1. 
   Rectilinear Motion: Motion along a straight line is called rectilinear motion.
   
2. 
   Variable Motion: Motion along a curved path is called curvilinear motion.
   

Rectilinear Motion Variable Motion

In the field of physics, circular motion is a term that defines an object’s movement in a rotating manner. In this motion, an object navigates around a circle, such as the planets moving around the Sun in each of their orbits. The object also moves around

• 
  Теплоходтың тұнық судағы жылдамдығы 70 км/сағ. Егер ол ағыс бойымен жүзсе, бір-бірінен 36 км қашықтықта орналасқан айлақтар (пристань) аралығын қанша уақытта басып өтеді? Өзен ағысының жылдамдығы 2 км/сағ.
  
• 
  A boy moves runs in a race at a distance of 100 m within 40 s. What will be the rectilinear speed?
  

Problems

дағдылану, есептерді ағылшын тіліндегі аудармасымен шығару;

• 
  Дененіңөзараәрекеттесуінсипаттайтыншамақалайаталады?
  

• 
  Қандай қозғалыс?
  

• 
  What is acceleration? What is kinds of force?
  

accelerationis the final speed minus initial speed quantity over time

3 м/с жылдамдықпен қозғалып келе жатқан велосипедші 0,8 м/с² үдеумен ылдиға түсе бастайды. Түсу уақыты 6 с болса, ылдидың ұзындығы қандай?

№2.

A wheel does 120 turns for 2 minutes. Which are frequency ofrotation of wheel and p eriod

of rotation?

№3.

Велосипед дөңгелегінің радиусы 40 см. Дөңгелек 120 айн/мин жасаса, велосипед қандай жылдамдықпен жүреді, дөңгелектің айналу периоды неге тең?

№4.

A car moves on rounding of road a radius a 100 m. What isthe centripetal acceleratio n

of car equal to, if he moves at aspeed of 54 km/h?

№5.

υ = 3+2t, υ = 5t теңдеулері бойынша жылдамдық проекциясының уақытқа тәуелділігінің графигін құр.

№6.

A skater moves at a speed of a 10 m/s on a circumference bya radius a 20 m. Define his centripetal acceleration