9 арман пв баспасы

85
Жал­пы­ бір­қа­лып­ты­ қоз­ға­ла­тын­ де­не­ге­ әсер­ ете­тін­ ер­кін­ күш­тер­ үшін­
инер­ция­за­ңы­мы­на­түр­де­бо­ла­ды:
­
F
F
F
F
R
n
=
+
+ +
=
1
2
0
...
,­
(1)
п­
–­де­не­ге­тү­сі­ріл­ген­күш­тер­са­ны.
Егер­де­не­ге­әсер­ете­тін­бар­лық­күш­тер­дің­теңәсері­нөл­ге­тең­бол­са,­таң­
дал­ған­оське­тү­сі­ріл­ген­проекция­лар­қо­сын­ды­сы­­да­нөл­ге­тең­бо­ла­ды:
­
­
F
F
F
x
x
nx
1
2
0
+
+ +
=
...
,­
(2)
­
­
F
F
F
y
y
ny
1
2
0
+
+ +
=
...
.­
(3)­
ЕСЕП ШЫҒАРУ ҮЛГІЛЕРІ
Мас­са­сы­2­кг­ағаш­қи­ма­сын­қат­ты­лы­ғы­100­Н/м­се­ріп­пе­кө­ме­гі­мен­көл­
де­нең­ор­на­лас­қан­ағаш­тақ­та­сы­ның­бе­ті­мен­бір­қа­лып­ты­тар­тқандағы­үй­ке­ліс­
коэф­фи­циен­ті­0,3­ке­тең.­Се­ріп­пе­нің­ұза­ру­ын­та­бың­дар.
Бе­ріл­ге­ні:
­
=­2­кг
­
=­100­Н/м
­=­0,3
е­шуі:
Су­рет­те­де­не­ні­бей­не­лейік,­оған­әсер­
ете­тін­күш­тер­ді­көр­се­тейік.
Де­не­бір­қа­лып­ты­қоз­ға­ла­ды­
υ­­=­­const,­де­мек,­бар­лық­күш­тер­дің­
тәң­әсері­нөл­ге­тең:
­ ­
­
F
F
F
N
ñåðï
éê
à
+
+
+
=
0
.­­
(1)
Коор­ди­на­та­лар­осін­0­мас­са­лар­цент­рі­ар­қы­лы­жүр­гі­зейік.­Олар­дың­0х­
осі­не­проек­ция­ларының­таңбаларын­және­олардың­ша­ма­ла­рын­ескеріп,­(1)­
тең­деу­ді­мы­на­түр­де­жа­за­мыз:
­
–
F
үйк­
+­
F
серп­
=­0.­
(2)
Күш­тер­ді­олар­тәу­ел­ді­бо­ла­тын­ша­ма­лар­ар­қы­лы­өр­нек­тейік:
­
F
үйк­
=­
­
(3)
­
F
серп­
=­
.
­
(4)
(3)­жә­не­(4)­фор­му­ла­лар­ды­(2)­өр­нек­ке­қояйық:­
­
=­
.
Алын­ған­тең­деу­ден­
x
­ті­та­ба­мыз:­
õ
N
k
=
ι
µ
.­­
(5)
Ті­рек­тің­реак­ция­кү­шін­анық­тау­үшін­(1)­тең­деу­ді­
0у­
осі­не­проек­ция­
ларының­таң­ба­ла­рын­есеп­ке­ала­оты­рып,­мы­на­түр­де­жа­за­мыз:
­
­
–­
g­
=­0­не­ме­се­
­
=­
g.­­
(6)
(5)­­ке­(6)­ны­қой­ып,­се­ріп­пе­нің­со­зы­лу­ын­есеп­теу­­өр­негін­ала­мыз:­
õ
mg
k
=
ι
µ
.
Есеп­теу­лер­ді­орын­дай­мыз:­
õ
êã
Í
êã
Í
ì
ì
ñì
=
⋅
⋅
≈
=
0 3 2
9 8
100
0 06
6
,
,
,
.
­Жа­уа­бы:­
­ ­
6
­
см.
0
y
N
x
F
үйк
F
серп
F
а
ү
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

86
Ба қы лау сұ рақ та ры
1. Инер ция деген не?
2. Де не нің инерт ті лі гі де ген не? Ол қа лай білінеді?
3. Инер ция мен инерт ті лік тің ай ыр ма шы лы ғы не де?
4. Г.Га ли лей мен И.Нью тон тұ жы рым да ған инерция заңдарының ай ыр ма шы-
лы ғы не де?
5. Қан дай жүй елер ді инер ция лық жүй елер деп а та ймыз? Инер ция лық емес 
жүйе деп қан дай жүй елер ді атаймыз?
6. Нью тон ның I за ңын тұ жы рым даң дар.
Жат ты ғу 
13
1.­ Бүр­кіт­ке­ әсер­ ете­тін­ күш­тер­ді­ бей­не­
лең­дер­
( 2-су­рет)
.­ Күш­тер­ бір­бі­рін­
тең­ге­ре­ді­деп­тұ­жы­рым­дау­ға­бо­ла­ма
2.­ Жүк­ тиел­ген­ ша­на­лар­ көлде­гі­ мұз­
бе­ті­мен­ бір­қа­лып­ты­ қоз­ғалуда.­ Мас­са­
ла­ры­ 0,2­ т­ ша­на­лар­дың­ мұз­ға­ үй­ке­ліс­
коэф­фи­циен­ті­ 0,2­ бол­ғандағы,­ ша­на­
лар­ға­ го­ри­зон­таль­ тү­сі­ріл­ген­ күш­тер­ді­
анық­таң­дар.
3.­ Үй­ал­дын­да­ғы­жа­зық­алаң­ды­(те­рра­са)­
жөн­деп­ жат­қан­ ұс­та­ мас­са­сы­ 400­ г­
кіш­ке­не­ бө­ре­не­ні­ вер­ти­каль­ қа­быр­ға­ға­
го­ри­зон­таль­ ба­ғыт­та­ 0,005­ кН­ күш­пен­ ті­ре­ді.­ Егер­­ бө­ре­не­ құ­ла­
май­тын­бол­са,­үй­ке­ліс­коэф­фи­циен­ті­не­ге­тең
Жаттығу 
13
1.­ Айман­ су­те­кпен­ тол­ты­рыл­ған­ кіш­ке­не­ шардың­­ байлаған­ жібінен­
ұс­тап­тұр.­Шар­ға­әсер­ете­тін­күш­тер­ді­бей­не­лең­дер.­Қан­дай­жағ­
дай­да­шар­ты­ныш­тық­күй­де­бо­ла­ды ­Айман­жіп­ті­қо­лы­нан­жі­бер­ген­
жағ­дай­да­не­бо­ла­ды
2.­ Мас­са­сы­50­г­маг­нит­мек­теп­тақ­та­сы­на­жа­быс­ып­тұр.­Маг­нит­тің­тө­мен­
қа­рай­бір­қа­лып­ты­қоз­ға­луы­үшін­1,5­Н­күш­жұм­са­ла­ды.­Маг­нит­ті­тақ­та­
бе­ті­мен­вер­ти­каль­жо­ға­ры­қоз­ғал­ту­үшін­қан­дай­күш­тү­сі­ру­ке­рек
2-су­рет.­
Қы­ран-2018 ­ал­ғаш-
қы­рес­пуб­ли­ка­лық­жырт­қыш­
құс­тар­мен­аң­шы­лық­тур­нир­іне­
70-тен­аса­қа­ты­су­шы­жи­нал­ды.
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

87

жүктеу/скачать 8,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: