2. Шөлдену проблемасы. 1994 жылғы шөлмен процесімен күресетін ұйым, Халықаралық конвенция ның берген анықтамасы бойынша. Шөлдену дегеніміз: Адамзат әрекетінен және климаттық айналымға байланысты құрғақ аудандарда жердің деградацияға ұшырауы.
Жердің деградацияға ұшырауы немесе толықтай құнарсыздануы – суарылмайтын немесы суарылатын жерлерде биологиялық немесе эконмиалық өнімділігін жоғалтуы. Немесе халық шаруашылығында малға жайылым, егістік егу барысында жел және су эрозиясына ұшырауынан топырақтың физикалық, химиялық қасиеттерінің төмендеуі немесе жойылуы.
Шөлдену процесі жүріп өткен ауданның топырақ қабатының өнім беруі төмен. Дүние жүзінде табиғи жолмен таралған, шөл алып жатқан жерлер 48 млн км кв
(мұздықтарды қосқанда) Ал адам әрекетінен пайда болған шөлденген жерлер 9 млн км кв жерді алып жатыр. Сонымен барлық шөл алып жатқан жерлер 57 млн км кв жерді алып жатыр. Шөлдену процесі әлі де жүреді, адам ерекетінен пайда болған жерлер 25 млн км кв жетеді деген болжам бар. Шөлдену процесінің негізгі белгілері: өсімдік жамылғысының азаюы, топырақ қабатының жоғарғы бөлігіндешағылысу әрекетінің күшеюі, көп жылдық өсімдік әлемінің жойылуы, ағаштар мен бұталы өсімдіктердің жойылувы, топырақ эрозиясы мен деградациясы, құмдардың көшуі және тұздану дәрежесінің жоғарлауы.