А. Н. Калиева, 2Н. С. Мамытова

Қазіргі уақытта ботаниктер мен дәрігерлердің назарын азия ошағанына (Agrimonia asiatica Juz) аудара бастады. Азия ошағаны құрамында микробқа және қабынуға қарсы әсері бар биологиялық белсенді заттардың жеткілікті көп мөлшері бар. Сондықтан да азия ошағанының (Agrimonia.asiatica Juz.) химиялық құрамын және фармакологиялық белсенділігін зерттеу, дәрілік шикізаттың сапа көрсеткіштерін анықтау өзекті мәселе болып табылады.

Дәрілік өсімдік материалдарын зерттегенде міндетті түрде «Сандық көрсеткіштер» бөлімі қарастырылады, оған сапа көрсеткіштері мен олардың стандарттары кіреді, мысалы: тұз қышқылының 10% ерітіндісінде ерімейтіндігі, ылғал, жалпы күл мен күл, қоспалар (органикалық, минералды және басқалар).

Бұл мақалада сапаның кейбір сандық көрсеткіштерін зерттеу нәтижелері берілген (ылғал; жалпы күл; тұз қышқылының 10% ерітіндісінде ерімейтін күл; шикізатты ұнтақтау;) азия ошағанының (Agrimonia asiatica Juz) экстрактивті заттарының құрылымы анықталды. Алынған сандық көрсеткіштер бізге дәрілік өсімдік шикізатының сапасын анықтауға мүмкіндік береді және азия ошағаны негізінде экстракциялық препараттарды алу үшін, сонымен қатар, сығындылардың өткір уыттылығы мен спецификалық белсенділігін анықтау үшін қолданылады.

Азия ошағаны иммунопротекторлық әсерге ие, қабынуға қарсы цитокиндердің деңгейін жоғарылата отырып, қабынуға қарсы цитокиндердің деңгейін төмендетеді. Ол NO реттеуге кедергі келтіретіні, супероксид дисмутаза, каталаза мен глутатион антиоксидантты ферменттерінің экспрессиясы мен белсенділігін ынталандыратыны және бос радикалдарды кетіретіні көрсетілді [9].

Осылайша, рационалды дәрілік формаларды әзірлеу мақсатында шикізат пен сығындыларды зерттеуге бағытталған азия ошағаны фармакогностикалық зерттеуі өзекті болып табылады.

Жұмыстың мақсаты сығындыларды дайындаудың тиімді әдісіне жету және одан әрі зерттеу үшін сығынды алу үшін азия ошағаны шөптерінің емдік шикізатының сандық көрсеткіштерін анықтау болып табылады. Осы мақсатта біз осы мақалада тұз қышқылының 10% ерітіндісінде ерімейтін ылғал, күл мен күл сияқты сандық көрсеткіштерді анықтадық.

Ылғалдылық, жалпы күл және хлорсутекті қышқылдың 10% ерітіндісінде ерімейтін күл, экстрактивті заттар сияқты сандық көрсеткіштерді зерттеу үшін ОФС 1.5.3.0007.15 басылымының РФ МҚ XI, XII, XIII әдістері бойынша жүргізілді. "Дәрілік өсімдік шикізаты мен дәрілік өсімдік препараттарының ылғалдылығын анықтау"; ОФС.1.5.3.0005.15 "Хлорсутекті қышқылда ерімейтін күл"; ОФС.1.5.3.0006.15 " Дәрілік өсімдік шикізатындағы экстрактивті заттардың құрамын анықтау.