А. С. Иргалиев (қолы) (аты-жөні)
жүктеу/скачать 2,29 Mb.
|
| Ресей - жоғарыда айтылғандай ресей эксперименталды психологияның негізін салушылардың бірі И.М.Сеченов болды. Оның идеялары алдыңғы қатарлы дәрігер-невропатологтар және психиатрлармен қабылданып отырды. Тек осылардың күшімен ғана физиологиялық негізде психологияны парктикалық жағынан қайта құру жүзеге асқан болатын.
Ресейдегі бірінші психологиялық лаборатория 1886ж. Қазан қаласындағы жан-күйзелісі мен жүйке бұзылысы ауруларына шалдыққан клиникада В.М.Бехтеревтің басшылығымен ашылады. Онда біраз эксперименталды-психологиялық жұмыстар жүргізіліп, көптеген аппараттар мен құралдар қайтадан жиналып, құрылады. 1893ж. Қазанда В.М.Бехтерев «Неврологический вестник» деген ғылыми журналдың негізін қалайды, онда анатомиялық-физиологиялық зерттеулермен қатар психофизиологиялық эксперименталды жұмыстарда жарияланып отырды. В.М.Бехтеревтің Петербургке келуімен байланысты 1894ж. әскери-медициналық академияда екінші психологиялық лабораторияны құрады. Онда көп мөлшерде сезімталдықтың (тері, көру, есту, кинестетикалық, вибрациялық, ауырлықты сезіну) түрлеріне байланысты эксперименталды зерттеулер жүргізілді. Осы зерттеулер үшін құнды аппараттар: трихоэстезиометр, болемер, бароэстезиометр, миоэстезиометр, акузометр, сейсмометр және т.б. құрастырылған болатын. Материалдар В.М.Бехтеревтің басшылығымен 1896ж. шағарылған «Обозрение психиатрии, неврологии и экспериментальной психологии» атты арнайы журналда жарияланды. Кейіннен В.М.Бехтерев Психоневрологиялық институттың(1907), Петербургтегі «бас миы мен психикалық іс-әрекетті зерттеу Институтының» (1918) құрылуына инициатор болған. ХІХғ.аяғы мен ХХғ.басында Ресейде эксперименталды патопсихология бойынша өте үлкен жетістіктер Бехтерев пен оның шәкірттері арасындағы ғылыми және ұйымдастырушылық іс-әрекетінің байланысы негізінде болып отыр. ХІХғ. 80ж. эксперименталды-психологиялық лабораториялар Харьков пен Юрьевте ашылады. Харьковтағы лабораторияның негізін қалаушы белгілі орыс психиатры П.И.Ковалевский болды. Ол сонымен қатар, Ресейдегі «Архив психиатрии, нейрологии и судебной психопоталогии» (1883) атты бірінші психиатрлық журналдың негізін қалаушы. Онда өз лабораториясында жүргізген эксперименталды зерттеулердің материалдары басылып отырды. Э.Крепелин басшылығымен ашылған Юрьев лабораториясын 1891ж. бастап В.Ф.Чиж басқарды. Бұл лаборатория эксприменталды жұмыстарының саны мен проблемасының ауқымдылығына байланысты Вундт лабораториясынан кейінгі екінші орынды алды(В.Ф.Чиждің бағалауы бойынша). 1895ж.Москвада белгілі орыс психиатры С.С.Корсаковтың басшылығымен лаборатория ашылады. Бұл лабораторияны басқару оның жақын серіктесі А.А.Токарскийге беріледі. Москва лобаториясында түйсік, ес, қабылдау, реакциялар уақытын зерттеу бойынша бірнеше жұмыс сериялары орындалады. Осы зерттеулердің нәтижелері «Записки лаборатории» деп аталатын ғылыми хабаршы журанылында жарияланып отырды. Москва және ресей психологиясы үшін өте елеулі оқиға болып 1912ж. бірінші Г.И.Челпанов басқарған Психология Институтының ашылуы болды. И.А.Сикорскийдің басшылығымен Киевте психологиялық лаборатория ұйымдастырылады. Онда ақыл-ой жұмысының қабілеті мен адамның «шаршау күйіне» арнайы психологиялық зерттеулер жүргізіліп, олардың нәтижелері И.А.Сикорский 1895ж. құрған «Вопросы невро-психической медицины» атты журналда жарияланып отырды. Тағы да бір психологиялық лаборатория 1892ж. Одессадағы Новороссийск университетіндегі филология факультеті жанынан профессор, психолог Н.Н.Лангенің басшылығымен ашылады. Ол қабылдау және зейін процестерін зерттеумен айналысқан. 1901ж. психологиялық лабораториялардың жалпы саны А.П.Нечаевтің баланы дамыту және оқыту мен тәрбиелеу проблемаларымен айналысатын лабораториясын есептегенде 8- ге жетеді. Ресей эксперименталды психологиясы тарихындағы елеулі оқиғалардың бірі ол 1891ж. Орыс эксперименталды психологиялық қоғамының құрылуы болды. №15 дәріс жүктеу/скачать 2,29 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|