А. Соловьева, Б. Ибраимова
жүктеу/скачать 5,61 Mb. Pdf көрінісі
|
8-сынып биология
- Бұл бет үшін навигация:
- №4 зертханалық жұмыс . Даражарнақты және қосжарнақты өсімдіктер клас тарының белгілерін зерттеу. 249-бетті қара. §9. Жануарлардың басым типтері
- Жануарлардың басым типтері.
- Буынаяқтылар типінің сипаттамасы, олардың кластары.
| 39
Синтез: 1. Қылқанжапырақтыларды жақсы дамыған сүрегі және осы тіршілік формасында болуына байланысты қосжар нақ тыларға жатқызуға бола ма? Талқылаңдар. 2. Критерий бойынша даражарнақты және қосжарнақты өсім діктерді жүйелеңдер. Бағалау: 1. Жолжелкен дара жар нақ тылардың белгісі бар, бірақ қосжарнақты- ларға жата тын өсімдік. Ал қар ғакөз керісінше қосжарнақтылардың бел гісі бар, бірақ даражарнақтыларға жатады. Осы өсімдіктердің құры лысы ның ерек шелігі туралы хабарлама дайындаңдар. 2. Алған білімдеріңнің негізінде қандай белгілер бірінші дәрежелі болып табылатыны туралы өз пікірлеріңді айтыңдар. 3. Гүлді өсімдіктердің кластарын анықтау кезінде тек бір белгіні пайдалануға болмайтынын дәлелдеңдер. №4 зертханалық жұмыс . Даражарнақты және қосжарнақты өсімдіктер клас тарының белгілерін зерттеу. 249-бетті қара. §9. Жануарлардың басым типтері мен олардың кластары Буынаяқтылар мен хордалы жануарлар кластарын ерекше белгілері бойынша тану Жануарлардың қандай типтерін білесіңдер? Олардың қандай айыр ма- шылықтары бар? Хитин, желі, сыртқы және ішкі қаңқа дегеніміз не? Олар қандай жануарларға тән? Жануарлардың басым типтері. Қазіргі кезде жер жүзінде біржасу- шалы және көпжасушалы жануарлардың әртүрлі тип тері бар. Олардың барлығы эволюция барысында жетіліп, тіршілік ортасына жақсы бейімделді. Бірақ жануарлардың екі типі басқа жануарлар дүниесінен күрт ерекшеленеді. Бұлар – түрлер және дара саны ең көп буынаяқтылар типі. Екін шісі эволюция барысында ең соңында пайда болған, ең жетілген желілілер типі. Буынаяқтылар типінің сипаттамасы, олардың кластары. Буын- аяқтылар типі сырттай желілілер типінен күрт ерек ше ле неді. Бұл жануарлардың маңыз ды төрт белгісі бар. 40 1. Сыртқықаңқасы – хитинді жабыны бар. 2. Денесісегменттерден–буындардан тұрады. Денесі арғы тектеріндегі сияқты (сақина тәрізді құрттар) сақи- налардан – сегменттерден тұрады. Бірақ жауынқұрттан айыр машылығы сегменттерінің мөлшері әртүрлі болады. 3. Бунақты аяқтары – буынаяқтыларда эволюция бары сын да бу- ындары пайда болды. Оларды жеке бұлшық ет шоғырлары қозғалысқа кел тіреді. Құрттарда – тері-бұлшықетқапшығын түзген бұлшық етінің тұтас қабаты ғана бол ады. 4. Денесіүшбөлімнен: бас,көкірек,құрсақтан тұрады. Шаянтәрізді- лер мен өрмекшітәрізділерде баскөкірегі тұтасып кеткен. Ал жәндіктердің дене бөлімдері тұтаспаған. Буынаяқтылар типіне омыртқасыздардың үш класы: шаян тәрізділер, өрмекшітәрізділер мен жәндіктер (бунақ дене лілер) жатады (29-сурет). Шаянтәрізділер класын көбінесе су жануарлары құрайды (есек- құрттан (мокрицадан) басқа). Барлық шаянтәрізділер желбезекпен тыныс алады және екі жұп мұртшасы болады. Өрмекшітәрізділеркласына нағыз өрмекшілер де, пара зиттік тіршілік ету салдарынан өзгерген кенелер де жата ды. Ежелгі өрмекшітәрізділерге жойылып кеткен шаян-құр шаяндардан (ракоскорпионов) шыққан құршаяндарды жатқызады (қазіргі кезде ежелгі суөрмекшітәрізділері – семсерқұйрықтылар (мечехвосты) тіршілік етеді). Өрмек шітә різділердің айқын байқалатын сыртқы ерекшеліктері: тұтасып кеткен баскөкірегі, 29-сурет. жүктеу/скачать 5,61 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|