А. Соловьева, Б. Ибраимова

 
/әдіс-тәсілдері 
1. 
Газ алмасу 
1. Білу және түсіну 
Тірек сөздер мен жетекші 
сұрақтар арқылы 
мәтіндегі негізгі ойды 
анықтау 
 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
Ойқозғау 
Барлығы: 
Мәтінді оқып, мазмұнын 
түсінеді, адамның тыныс алу 
мүшелерімен танысады, ауа 
жүретін жолдарды біледі, 
оларды жүйелейді. 
– Адамның тыныс алу мүшелерін 
біледі, ауа жүретін жолдарды 
жүйелейді. 
– Ұлпадағы және өкпедегі газ 
алмасуды талдайды, ерекшеліктерін 
анықтайды, оларды бір-бірімен 
салыстырады. 
– Адам ағзасы үшін газ алмасудың 
маңызына баға береді. 
 
Кембридж 
бағдарламасы бойынша 
мұғалімге арналған 
нұсқаулық. 
8-сыныпқа арналған 
оқулық.  
Оқыту әдістемесі. 
Ғаламтор желісі 
2. Қолданады, талдайды, 
синтез жасай алады  
Адамның тыныс алу 
мүшелері туралы білім 
беру,  ауа жүретін 
жолдарды жүйелеу. 
Ұлпадағы және өкпедегі 
газ алмасу механизмін 
талдау, оларды салыстыру, 
ерекшеліктерін айқындау 
Оқытудың 
әдіс-тәсілдері: 
«Төрт сөйлем» 
стратегиясы, 
«Суретті 
түсіндір» 
 
Көпшілігі: 
Ұлпадағы және өкпедегі газ 
алмасуды талдайды, 
салыстырады, ерекшеліктерін 
табады. 
3. Ойланады /баға береді 
Адам ағзасы үшін газ 
алмасудың маңына баға 
беру 
Оқытудың 
әдіс-тәсілдері: 
«Эссе жазу»  
Кейбіреуі:  
Адам ағзасы үшін газ 
алмасудың маңызына баға 
береді. 
2. 
Тыныс алу және 
тыныс шығару 
механизмдері. 
Кеуде қуысының 
механизмі 
1. Білу және түсіну 
Тыныс алу, тыныс 
шығарудың реттелуі, 
орталығы туралы білімді 
қалыптастыру 
 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
Ойқозғау  
Барлығы: 
Мәтінді оқып, мазмұнын 
түсінеді, тыныс алу және 
тыныс шығаруға қатысатын 
мүшелерді біледі, оны 
реттейтін ми бөлімін 
айқындайды. 
– Тыныс алу және тыныс шығаруға 
қатысатын мүшелерді жүйелейді,  
мүшелердің қызметтерін талдайды. 
– Көкіректік және құрсақтық тыныс 
алуды салыстырады, ерекшеліктерін 
айқындайды. 
– Тыныс алудың реттелуін түсіндіріп 
бере алады. 
– Тыныс алу қозғалыстарын жүзеге 
асыратын мүшелердің жұмысына 
баға береді. 
 
Кембридж 
бағдарламасы бойынша 
мұғалімге арналған 
нұсқаулық. 
8-сыныпқа арналған 
оқулық. 
Оқыту әдістемесі. 
Ғаламтор желісі 
2. Қолданады, талдайды, 
синтез жасай алады  
Тыныс алуға және тыныс 
шығаруға қатысатын 
мүшелерді талдау. 
Көкіректік және 
құрсақтық тыныс алуды 
салыстыру, 
ерекшеліктерін айқындау 
 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
«Автобус 
аялдамасы» 
 
Көпшілігі: 
Тыныс алу мен тыныс шығару 
механизмін дәлелдеп береді, 
көкіректік және құрсақтық 
тыныс алуды салыстырады, 
ажыратады. 
47

 
3. Ойланады /баға береді 
Тыныс алу және тыныс 
шығару механизміндегі 
сопақша мидың, көкеттің, 
қабырғааралық бұлшық 
еттердің маңызына баға 
беру 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
«Ойтүйіндеу» 
Кейбіреуі:  
Тыныс алу қозғалысын 
қамтамасыз ететін мүшелердің 
жұмысына баға береді. 
3. 
Өкпе 
жұмысының 
көрсеткіш- 
тері мен тыныс 
алу гигиенасы 
 
1. Білу және түсіну 
Тірек сөздер мен жетекші 
сұрақтар арқылы 
мәтіндегі негізгі ойды 
анықтау 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
Ойқозғау 
Барлығы: 
Мәтінді оқып, мазмұнын 
түсінеді, ӨТС ұғымының мәнін 
ашады. 
Тыныс алу көрсеткіштерін есептей 
алады. 
– ӨТС ұғымының мәнін ашады. 
– ӨТС-ті зертханалық жұмыс 
арқылы зерттейді, оның әртүрлі 
болуына қорытынды жасайды. 
– Тыныс алуға темекінің тигізетін 
әсерін түсіндіре алады, одан 
туындайтын өзгерістерді 
сипаттайды. 
– Саламатты өмір салтын ұстанудың 
тыныс алу үшін маңызына баға 
береді. 
 
Кембридж 
бағдарламасы бойынша 
мұғалімге арналған 
нұсқаулық. 
8-сыныпқа арналған 
оқулық.  
Оқыту әдістемесі. 
Ғаламтор желісі 
 
 
 
2. Қолданады, талдайды, 
синтез жасай алады  
Өкпе жұмысының негізгі 
көрсеткіші – өкпенің 
тіршілік сыйымдылығын 
талдау, зерттеу, оны 
өлшейтін құралмен таны-
су, қалыпты жағдайдағы 
ӨТС мөлшерін анықтау. 
Тыныс алу қозғалыста-
рының минуттық көлемін 
есептеу 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
«Номинал- 
ды топ әдісі» 
Көпшілігі: 
ӨТС-ті талдайды, тыныс алу 
қозғалыстарының минуттық 
көлемін есептейді. 
Тыныс алуға тигізетін темекі 
зиянын болжайды. 
3. Ойланады /баға береді 
Тыныс алуға темекінің 
тигізетін зиянын зерделеу 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
Кесте толтыру 
Кейбіреуі:  
Саламатты өмір салтын 
ұстанудың тыныс алуға 
тигізетін әсеріне баға береді. 
48

 
4. 
№8 зертханалық 
жұмыс. 
Өкпенің тіршілік 
сыйымдылығын 
зерттеу 
1. Білу және түсіну 
Зертханалық жұмыстың  
мақсаты мен міндеттерін 
айқындау 
 
2. Қолданады, талдайды, 
синтез жасай алады  
ӨТС-ті өлшейтін 
құралмен танысу, жұмыс 
жасуды үйренеді. 
Өкпенің тіршілік 
сыйымдылығының 
әртүрлі болу себептерін 
болжау 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
Ойқозғау 
 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
Зертханалық 
жұмыс 
Барлығы: 
Зертханалық жұмыс арқылы 
өкпенің тіршілік 
сыйымдылығын зерттеу 
мақсатын біледі 
 
Көпшілігі: 
ӨТС-ті талдайды, зертханалық 
жұмыс арқылы ӨТС-ті 
зерттейді,  саламатты өмір 
салтын ұстану керектігін 
түсінеді. 
 
Қалыпты жағдайда өкпенің тіршілік 
сыйымдылығының көлемін біледі, 
өлшей алады. 
 
Кембридж бағдарлама-
сы бойынша мұғалімге 
арналған нұсқаулық. 
8-сыныпқа арналған 
оқулық.  
 
Оқыту әдістемесі. 
Ғаламтор желісі 
 
 
3. Ойланады /баға береді 
ӨТС-ке тигізетін 
жағдайларды талдайды. 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
Кесте толтыру 
Кейбіреуі:  
Саламатты өмір салтын ұстану-
дың тыныс алуға тигізетін 
әсеріне баға береді. 
 
 
Сынып: 8 
7-бөлім. Бөліп шығару 
Бөлімдегі сағат саны: 3 
Сабақтың мақсаттары: 8.1.5.1 - адамның зәр шығару жүйесі мүшелерінің құрылысы мен қызметін сипаттау 
8.1.5.2 - бүйректің құрылымдық бөліктерін танып-білу 
8.1.5.3-терінің құрылысы мен оның бөліп шығарудағы маңызын сипаттау 
8.1.5.4-тері ауруларының алдын алу шараларын қарастыру 
Тараудың жалпы мақсаты: Зәр шығару мүшелерінің, терінің құрылысы мен қызметін зерделеу, тері ауруларын жүйелеу, туу себептерін талқылау, тері ауруларының 
алдын алу шараларын қарастыру 
№/ 
Сабақтың 
тақырыптары 
Оқытудың негізгі 
мақсаттары: 
Белсенді 
оқытуда 
қолданы-
латын жұмыс 
формалары 
/әдіс-тәсілдері 
Оқытудың нәтижесі 
       Бағалау критерийлері
 
Негізгі ресурстар 
1. 
 Шығару жүйесі 
мүшелерінің 
құрылысы  
1. Білу және түсіну 
Тірек сөздер мен жетекші 
сұрақтар арқылы 
мәтіндегі негізгі ойды 
анықтау 
 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
Ойқозғау 
Барлығы: 
Мәтінді оқып, мазмұнын 
түсінеді, бөліп шығару 
жүйесінің құрылысын біледі. 
– Зәр шығару жүйесінің мүшелерін 
біледі, суреттен көрсете алады. 
– Зәр шығару мүшелерінің 
құрылысын анықтайды, әр мүшені 
талдайды. 
– Зәрдің түзілуінің екі кезеңін 
Кембридж 
бағдарламасы бойынша 
мұғалімге арналған 
нұсқаулық. 
8-сыныпқа арналған 
оқулық.  
49

 
2. Қолданады, талдайды, 
синтез жасай алады.  
Зәр шығару жүйесінің 
негізгі мүшесі бүйректің 
құрылысын, зәр түзудегі 
қызметін талдау. 
Зәр түзілу кезеңдерін 
ажырату, салыстыру, 
ерекшеліктерін зерделеу 
Оқытудың 
әдіс-тәсілдері: 
«Борт 
күнделігі» 
Көпшілігі: 
Зәр шығару мүшелерінің 
қызметін нақтылайды, зәр 
түзілудің механизмін талдайды. 
сипаттап, түсіндіріп бере алады.  
– Зәр түзудегі бүйректің маңызына 
баға береді. 
Оқыту әдістемесі. 
Ғаламтор желісі 
3. Ойланады /баға береді 
Бөліп шығару қызметінің 
ағза үшін маңызын 
анықтау, баға беру 
Оқытудың 
әдіс-тәсілдері: 
«Кесте 
толтыру» 
Кейбіреуі:  
Зәр шығарудың негізгі мүшесі 
бүйректің жұмысына баға 
береді. 
2 
Терінің 
құрылысы мен 
қызметі, оның 
маңызы 
1. Білу және түсіну 
Мәтіндегі негізгі ойды 
анықтау 
 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
Ойқозғау  
Барлығы: 
Мәтіннің мазмұнын толық 
түсінеді, адамның терісінің 
басқа омыртқалыларға 
қарағанда ерекше екендігін 
біледі. 
– Мәтінді түсініп, нақты ақпаратты 
таба алады. 
– Терінің қабаттарын анықтайды, 
салыстырады, қабаттарды сипаттап 
береді. 
– Терінің қызметтерін жеке-жеке 
талдайды, түсіндіріп береді. 
– Тері қызметтерінің ағза үшін 
маңызын дәлелдейді, баға береді. 
Кембридж 
бағдарламасы бойынша 
мұғалімге арналған 
нұсқаулық. 
8-сыныпқа арналған 
оқулық.  
Оқыту әдістемесі. 
Ғаламтор желісі 
2. Қолданады, талдайды, 
синтез жасай алады  
Терінің құрылысын 
талдау, қызметтерін 
жүйелеу, қабаттарын 
салыстыру. 
Терінің ағза үшін 
маңызын анықтау 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
«Дербес пікір 
жазу» 
стратегиясы, 
«Суреттер 
сөйлейді» 
  
Көпшілігі: 
Терінің құрылысын талдайды, 
қабаттарын айқындайды, 
қабаттарды салыстырады, 
терінің қызметтерін 
рейтингілейді, терінің маңызын 
талдайды. 
3. Ойланады /баға береді 
Тері қызметтерінің ағза 
үшін маңызына баға беру 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
«Кесте 
толтыру» 
Кейбіреуі:  
Тері қызметтерінің ағза үшін 
маңызына баға береді. 
50

 
3. 
Тері аурулары 
және гигиенасы 
1. Білу және түсіну 
Тірек сөздер мен жетекші 
сұрақтар арқылы тері 
ауруларын талдау, ауру 
белгілерін сипаттау 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
Ойқозғау 
Барлығы: 
Мәтіннің мазмұнын толық 
түсінеді, тері ауруларының 
тізімін жасайды. 
– Мәтінді түсініп, нақты ақпаратты 
таба алады. 
– Тері ауруларын тізімдейді, туу 
себептерін талдайды. 
– Тері ауруларының белгілерін 
сипаттап береді. 
– Тері ауруларының алдын алу 
шараларын қарастырады. 
– Таза терінің ағза үшін 
маңыздылығына баға береді. 
 
Кембридж 
бағдарламасы бойынша 
мұғалімге арналған 
нұсқаулық. 
8-сыныпқа арналған 
оқулық.  
Оқыту әдістемесі. 
Ғаламтор желісі  
 
2. Қолданады, талдайды, 
синтез жасай алады  
Тері ауруларының 
тізімдемесін жасау. 
Теріні күту ережелерін 
шығару. 
Тері гигиенасын сақтау 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
«Бононың 
алты қалпағы» 
 
Көпшілігі: 
Тері ауруларын бір-бірінен 
ажырата алады, аурудың 
туындау себептерін анықтайды, 
ауруды сипаттап береді. 
3. Ойланады /баға 
береді. 
Тері тазалығының 
маңыздылығын 
тұжырымдау 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
«Рөлдік ойын» 
Кейбіреуі:  
Терінің гигиенасын сақтау 
шараларын қарастырады. 
Тері тазалығының маңызына 
баға береді. 
 
      Сынып: 8
 
8-бөлім. Қозғалыс. Биофизика 
Бөлімдегі сағат саны: 8 
Сабақтың мақсаттары: 8.1.6.1 -тірек-қимыл жүйеісінің қызметтерін сипаттау 
8.1.6.2 - сүйектің химиялық құрамын, макро және микроскопиялық құрылысын зерттеу 
8.1.6.3 - сүйектің байланыс түрлерін салыстыру 
8.1.6.4 - буынның әртүрлі типтерінің құрылысы және олардың қызметтерінің арасында байланыс орнату 
8.1.6.5 – бұлшық ет ұлпасының түрлері мен олардың қызметтерін сипаттау 
8.1.6.6 -  адам бұлшық еттерінің құрылысы мен бұлшық ет топтарын оқып-тану 
8.1.6.7 - гиподинамия салдарын атау 
8.1.6.8 - сымбаттың бұзылуы және жалпақтабандылықтың пайда болу себептерін анықтау 
8.4.4.1 - тік жүруге байланысты адам қозғалуының биомеханикалық ерекшеліктерін зерттеу 
Тараудың жалпы мақсаты: тірек-қимыл жүйесін құрайтын мүшелермен танысу, тірек-қимыл жүйесінің бөліктерінің құрылысы мен қызметін талдау, тірек-қимыл 
жүйесінің гигиенасы және аурулардың алдын алу шараларын қарастыру 
№/ 
Сабақтың 
тақырыптары 
Оқытудың негізгі 
мақсаттары: 
Белсенді 
оқытуда 
қолданы-
латын жұмыс 
формалары 
/әдіс-тәсілдері 
Оқытудың нәтижесі 
       Бағалау критерийлері
 
Негізгі ресурстар 
51

 
1. 
Адам қаңқа-
сының 
құрылысы. 
Тірек-қимыл 
жүйесінің рөлі 
мен қызметі 
1. Білу және түсіну 
Тірек сөздер мен жетекші 
сұрақтар арқылы 
мәтіндегі негізгі ойды 
анықтау 
 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
Ойқозғау. 
Сүзіп алу 
Барлығы: 
Мәтінді оқып, мазмұнын 
түсінеді, адамның тірек-қимыл 
жүйесіне кіретін мүшелерді 
біледі. 
– Тірек-қимыл жүйесіне кіретін 
мүшелерді біледі, жүйелейді. 
– Адамның қаңқасын талдайды, 
басқа ағзалардан ерекшеліктерін 
зерделейді. 
– Адамның қаңқасының бөліктерін 
құрайтын сүйектерді ажыратады. 
– Адамның тірек-қимыл жүйесінің 
маңызына баға береді. 
Кембридж 
бағдарламасы бойынша 
мұғалімге арналған 
нұсқаулық. 
8-сыныпқа арналған 
оқулық.  
Оқыту әдістемесі. 
Ғаламтор желісі 
2. Қолданады, талдайды, 
синтез жасай алады  
Адамның тірек-қимыл 
жүйесінің бөлімдерін 
анықтау, ерекшеліктерін 
пайымдау. 
Адам қаңқасының 
құрылысын талдау. 
Қаңқа бөлімдерін 
ажырату, әр бөлімге 
кіретін сүйектерді жеке 
қарастыру, жүйелеу 
Оқытудың 
әдіс-тәсілдері: 
«Орнын тап»  
 
Көпшілігі: 
Адамның қаңқасымен 
танысады, қаңқа бөлімдерін 
құрайтын сүйектермен 
танысады, бөлімдерді құрайтын 
сүйектерді жүйелейді, 
салыстырады. 
3. Ойланады /баға береді 
Адам ағзасы үшін 
қаңқаның қызметіне баға 
беру 
Оқытудың 
әдіс-тәсілдері: 
«Синквейн» 
әдісі  
Кейбіреуі:  
Тірек-қимыл жүйесінің 
маңызына баға береді. 
2. 
Сүйектің макро 
және микроско- 
пиялық құрылы- 
сы. Сүйектің 
құрамы 
 
№9 зертхана- 
1. Білу және түсіну 
Тірек сөздер мен жетекші 
сұрақтар арқылы 
мәтіндегі негізгі ойды 
анықтау 
 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
Ойқозғау  
Барлығы: 
Мәтінді оқып, мазмұнын 
түсінеді,  сүйектің кемік 
заттары, сүйек қабы, дәнекер 
ұлпасы, остеон, остеоцит, 
остеобласт, остеокласт деген 
ұғымдарға түсінік береді. 
Мәтіндегі кездесетін негізгі 
терминдерге түсінік береді. 
– Сүйектің химиялық құрылысын 
зерттейді, бейорганикалық және 
органикалық заттардың қызметін 
нақтылайды. 
– Зертханалық жұмыс барысында 
Кембридж 
бағдарламасы бойынша 
мұғалімге арналған 
нұсқаулық. 
8-сыныпқа арналған 
оқулық.  
Оқыту әдістемесі. 
52

 
лық жұмыс. 
Сүйектің макро 
және микроско- 
пиялық құрылысы. 
Сүйектің құрамы 
2. Қолданады, талдайды, 
синтез жасай алады  
Сүйектің макроскопиялық 
және микроскопиялық 
құрылысын талдау, 
салыстыру, 
ерекшеліктерін айқындау. 
Сүйектің химиялық 
құрамбөліктерін ажырату, 
сүйектің органикалық 
және бейорганикалық 
заттарының қызметін 
тұжырымдау 
 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
«Фотогале-
рея» 
Көпшілігі: 
Сүйектің макроскопиялық 
және микроскопиялық 
құрылысының ерекшеліктерін 
анықтайды, бір-бірінен 
ажырата алады, қызметтерін 
нақтылайды. Сүйектің 
химиялық құрамын талдайды. 
сүйектің макроскопиялық,  
микроскопиялық құрылысын 
талдайды, ерекшеліктерін 
айқындайды, қорытынды шығарады. 
– Сүйектің химиялық 
құрылысындағы заттардың 
маңызына баға береді. 
 
Ғаламтор желісі 
3. Ойланады /баға 
береді. 
Сүйектің химиялық 
құрамында болатын 
заттардың маңызына баға 
беру 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
«Зертхана- 
лық жұмыс» 
Кейбіреуі:  
Сүйектің құрамындағы 
бейорганикалық және 
органикалық заттардың 
қызметіне, маңызына баға 
береді. 
3. 
Сүйектердің 
байланысу 
типтері  
1. Білу және түсіну 
Тірек сөздер мен жетекші 
сұрақтар арқылы 
мәтіндегі негізгі ойды 
анықтау 
 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
Ойқозғау 
Барлығы: 
Мәтінді оқып, мазмұнын 
түсінеді, сүйектердегі байланыс 
түрлерін біледі. 
– Сүйектердегі байланыстарды 
біледі, оларды қаңқа бөліктеріне 
байланысты жүйелейді. 
– Байланыс түрлерін сүйектерге 
қарап ажырата біледі. 
– Байланыстарды бір-бірімен 
салыстырады, ерекшеліктерін 
айқындайды. 
– Тірек-қимыл жүйесі үшін 
байланыстардың маңызына баға 
береді. 
Кембридж 
бағдарламасы бойынша 
мұғалімге арналған 
нұсқаулық. 
8-сыныпқа арналған 
оқулық.  
Оқыту әдістемесі. 
Ғаламтор желісі 
2. Қолданады, талдайды, 
синтез жасай алады 
Сүйектің байланыс 
түрлерін ажырату, 
салыстыру. 
Байланыс түрлеріне 
сипаттама беру, 
сүйектерді байланысы 
бойынша жіктеу. 
Байланыстардың 
сүйектегі қызметін 
анықтау 
 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
«Кемпір- 
қосақ» 
стратегиясы 
Көпшілігі: 
Байланыс түрлерін бір-бірімен 
салыстырады, ерекшеліктерін 
талдайды. 
Сүйектерді байланысы 
бойынша жүйелейді. 
Байланыстардың маңызын 
тұжырымдайды. 
53

 
 
 
3. Ойланады /баға береді 
Байланыстардың тірек-
қимыл жүйесіндегі 
маңызына баға беру 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
«Ыстық 
орындық» 
Кейбіреуі:  
Байланыстардың тірек-қимыл 
жүйесі үшін маңызына баға 
береді. 
 
 
4. 
Буынның 
құрылысы мен 
қызметі 
1. Білу және түсіну 
Тірек сөздер мен жетекші 
сұрақтар арқылы 
мәтіндегі негізгі ойды 
анықтау 
 
Оқытудың 
әдіс-тәсіл-
дері: 
«Борт 
күнделігі» 
Барлығы: 
Мәтінді оқып, мазмұнын 
түсінеді, буынның құрылысын 
біледі. 
Буынның құрылысын біледі, оның 
кездесетін жерлерін көрсетіп бере 
алады. 
– Буынның қосалқы элементтерін 
анықтайды, оларды салыстырады. 
– Буынның қосалқы элементтерінің 
өзіндік ерекшеліктерін талдайды. 
– Буындарды жүйелейді, сипаттама 
береді. 
– Қозғалмалы байланыс үшін 
буынның маңызына баға береді. 
Кембридж 
бағдарламасы бойынша 
мұғалімге арналған 
нұсқаулық. 
8-сыныптарға арналған 
оқулық.  
Әдістемелік нұсқау.  
Ғаламтор желісі 

жүктеу/скачать 11,94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: