Жаңалық ашудың жазбасы.Жаңалық жазбасы сонымен қатар графикалық материалдар (егер олар қажет болса) ашылған жаңалықты суреттейтін тапсырыстың негізгі құжаты болып табылады. Жаңалық ашудың жазбасына мыналар кіреді:
жаңалық атауы және тапсырыс берушінің ойы бойынша жаңалықтың халықаралық жіктеу класы;
жаңалықтың техникалық аймағы және жаңалықты қолданудың пайдалы аймағы;
жаңалық ашудың мәні және оның айырмашылық белгілері;
графикалық суреттеу мен фигуралар тізімі;
нақты орындау мысалдары;
техникалық- экономикалық немесе басқа да тиімділігі;
жаңалық ашу формуласы және т.с.с.
Жаңалықашудыңформуласы.Тапсырыста келтірілген жаңалық ашудың формуласы жаңалықтың шынайылығына және мәнді айырмашылығына мемлекеттік ғылыми техникалық сараптама жүргізетін органның бағалауына қорытынды шешім береді, объектіні жаңалық деп тапқан жағдайда тек қана жалғыз ол құқықтық мәнге ие болады, яғни оған жаңалықты қолдану фактісін (немесе қолданбау) орнатады. Жаңалық ашудың формуласы – бұл жаңалық объектісінің және техникалық мәнін көрсететін, орнатылған ереже бойынша құралған сөздік сипаттама. Жаңалық объектінің белгісі түсінігінде мысалы, құрылғыдағы деталь, торап, тәсілдегі режим параметрі, операциялары және т.б. жатады. Мәнді белгі деп - әрқайсысы қажетті, ал барлығы бірдей алынып, осы жаңалық объектісін басқалардан айыруға қажетті және оны жағымды әсерде көретін сапада сипатталатын белгі аталады. Жаңалық формуласының әрбір пункті ережеге сай құрамына жаңалық объектісіне және прототипке ортақ белгілер кіретін шекті бөліктен, жаңалық объектісін прототиптен ерекшелейтін белгілер кіретін айырмашылық бөліктен; жаңалық мақсатынан құрау керек. Жаңалық объектісі бұрын белгілі қондырғылардың жаңа бағытта қолданысы болып табылған жағдайда жаңалық ашудың басқа формуласына жол беріледі. Жаңалық ашу формуласын бұл жағдайда келесі түрде беру керек (айтылған қондырғының тәсілдің немесе заттың жаңа нақты арналымы белгілі қондырғының тәсілдің немесе заттектің анықтамасы немесе атауы жазылады). Жаңалық жазбасының мәтініне графикалық материалдар (сызба, сұлба, графиктер, суреттер және т.б.) кіреді. Жазба мәтінімен нақты келісуі керек, және жаңалық объектісі туралы нақты көрініс беруі керек. Графикалық орындаудың сызба масштабы және анықтылығы көлемдерді сызықтық
азайтумен өзгертілген бейне кезінде барлық тетіктерін көруге болатындай түрде болуы керек.
Сұлбалар масштабты сақтаусыз орындалады, өнімнің құрамдас бөліктерінің кеңістіктегі орналасуы жуықтап көрсетіледі. Суреттер сұлбалық сипатта және орындауға оңай болуы керек. Жазбаға оларды тек қана сызбалармен немесе сұлбалармен суреттеу мүмкін болмаған жағдайда қою керек.
Жаңалық туралы қорытынды сәйкес салада жұмыс атқаратын мамандармен дайындалады және ғылыми техникалық, техникалық, ғылымдар кеңесі немесе оның секциясы, кафедрасы, лабораториясы, бөлімі немесе басқа да құрылымдық бөліндісінің жиналысында талқыланады. Содан соң, ұйым басқарушысымен бекітіледі.
Жаңалық туралы қорытындыда жаңалықтың атауы және оның авторы, потенттік зерттеу жүргізілгені туралы мәлімет анықтама түрінде, халық шаруашылығы қолданудың мүмкін аймақтары туралы, күтілетін техникалық - экономикалық ерекшелігі немесе басқа әсердегі, жаңалықтың халық шаруашылығындағы қолданылатын техникалық дайындығы туралы мәліметтер болуы керек.
Жүргізілген патенттік зерттеулер туралы мәліметтерде мыналар болуы керек.
патенттік құжаттама (мемлекеттік, шетелдік, авторлық, куәлар және патенттер);
объектіге тікелей қатысы бар ғылыми техникалық әдебиет (кітаптар, дисертациялар, журналдар);
зерттеу үрдісінде анықталған жаңалықтың аналогтары. Объектіні патенттік және ғылыми техникалық әдебиет бойынша зерттеу туралы анықтамада Ұлыбритания, АҚШ, Германия, Жапон, Швецарияпатенттік құжаттамасы бойынша зерттеу нәтижелері көрсетіледі.
Ұйым қызметінің және жаңалықтың профильдейтін бағытына қатысты өндірудің жаңалығын зерттеу кезіндегі ізденіс ереже бойынша 50 жыл бұрын берілген тапсырыстар бойынша да жүргізіледі. Ұйым қызметінің бағытына қатысты емес өндірудің жаңалығын зерттеудегі патенттік ізденіс 15 жылға дейін жүргізіледі. Ғылымның және техниканың жаңа аймақтары үшін ізденіс уақыт бойынша бірінші шығарылған патенттік құжаттамалардан бастап жүргізіледі. Бірлескен авторлардың творчествалық қатысуы туралы мәліметтер арнайы үлгі түрінде келтірілген анықтамада беріледі. Анықтамада авторлардың әрқайсысының қандай түрде және деңгейде қатысуы көрсетіледі.
Патенттану ашылулар мен өнертабыстардың басымдығын құқықтық қорғау мәселелерімен айналысады. Өнеркәсіпте қолданылатын ақыл-ой еңбегінің нәтижелері өнеркәсіптікменшікдеп аталады. Ол өнертабысқа, пайдалы модельге, өнеркәсіптік үлгіге және тауар белгісіне бөлінеді. Өнертабыс - өнімге немесе тәсілге қатысты кез келген саладағы техникалық шешім (құрылғы, конструкция, бұйым, зат, химиялық қосылыс және т.б.). Қолданылу мерзімі 20 жыл. Өнертабыс жаңа болса, сонымен қатар ол
өнертабыстық деңгейі бар және өнеркәсіпте қолданылатын болса, оған патент беріледі.
Өнертабыс болып келесілер саналмайды:
жаңалықтар, сондай-ақ ғылыми теориялар мен математикалық әдістер;
бұйымдардың тек сыртқы түріне қатысты және эстетикалық қажеттіліктерді қанағаттандыруға бағытталған шешімдер; электрондық есептеу машиналарына арналған бағдарламалар;
тек ақпарат түрінде ұсынуда болатын шешімдер.
Пайдалы модель - құрылғыға (конструкцияларға немесе бұйымдарға) қатысты техникалық шешім. Қолданылу мерзімі 5 жыл. Пайдалы модельге егер ол жаңа және өнеркәсіпте қолданылатын болса, оған патент беріледі. Төмендегі көрсеткіштер пайдалы модель болып саналмайды:
бұйымдардың тек сыртқы түріне қатысты және эстетикалық қажеттіліктерді қанағаттандыруға бағытталған шешімдер;
қоғамдық мүдделерге, адамгершілік және мораль қағидаларына қайшы келетін шешімдер.