Үсуге шалдығу кезінде алғашқы көмек Алғашқы көмек тоңуды тоқтатудан, аяқ-қолды жылыту, суыққа шалдыққан ұлпаларда қан айналымын қалпына келтіру мен инфекцияның алдын алудан тұрады. Үсуге шалдығу белгілерін байқаған кезде бірінші – зардап шегушіні жақын маңайдағы жылы жерге апару, қатып қалған аяқ киімді, шұлықты, қолғапты шешу керек, ыстық шай не кофе беру керек. Алғашқы көмек іс-шараларын өткізумен бір уақытта дәрігерлік көмек көрсету үшін тез дәрігерді, жедел жәрдемді шақыру қажет. Ауырсынуды басу ушін анальгин, но-шпа препараттарын беруге болады. Организмнің жылу өндіруін вена ішіне инфузияларды құю арқылы реттейді. 40-42С жылытылған глюкозаны инсулинмен, аскорбин қышқылын, майлы эмульсияларды май/көмірсу 1:1 қатынасында енгізеді.
- І дәрежелі үсікке шалдығу кезінде тоңған жерлерді қызарғанға дейін жылы қолмен, жеңіл уқалаумен, жүн матамен ысқылаумен, деммен жылыту керек, содан кейін мақта-дәкемен орау керек.
- ІІ - IV дәрежелі үсікке шалдығуда тез жылыту, уқалау мен ысқылаудың қажеті жоқ. Зақымданған жерді жылу өткізбейтін таңғышпен ораңыз (дәке қабатын, қалың мақта қабатын, тағы дәке қабатын, үстіне клеенка немесе су жібермейтін мата). Зақымданған аяқ-қолдар қол асты құралдарының көмегімен бекітіледі (тақтайша, фанера сынығы, тығыз картон), оларды таңғыштың үстіне салып дәкемен орайды.
Үсік туралы 7 миф - Үсік шалған жерді қармен үйкелеңіз.
- Тезірек ыстықпен жылыту.
- Алкоголь денені тезірек қыздырады.
- Металлмен үсік шалған адамды бірден тартып алу.
- Қыста қалпақ кимесең менингит боласың.
- Мұздай ауа жұтпа, тамағың ауырады.
- Суық күндері күнге күю мүмкін емес.
Үсік шалған жерді қармен үйкелеңіз.
Яғни, адам жаурап тұр, бірақ біз оны әлі де қармен сүртеміз.
Жоқ, бұлай жасау дұрыс емес. Суықта капиллярлар өте нәзік болады. Мұндай өткір қозғалыстар оларды зақымдауы және инфекцияны тудыруы мүмкін.
2. Егер сіз қармен мүмкін болмаса, онда ыстық суға тезірек салу керек.
Жоқ, адамды жылы бөлмеге әкелу керек-бұл факт. Бірақ науқас біртіндеп жылыту керек. Біріншіден, дене үшін қайнаған суға батыру шок болады. Екіншіден, қандағы температураның кенеттен өзгеруінен қан ұйығыштары пайда болуы мүмкін, бұл әлдеқайда ауыр зардаптарға әкелуі мүмкін. Адамды сәл жылы суға, шамамен 20 градусқа жылытып, оны біртіндеп 40-қа дейін жеткізген дұрыс.
ИЯ, көптеген адамдарға осылай көрінеді. Ішкен кезде денеге жағымды жылу келіп жатқандай сезім болуы мүмкін. Бірақ бұл алдамшы сезім. Алкогольді ішу суық сезімді әлсіретеді, дене сыртқы ортаға жеткіліксіз жауап береді, ал мас болу жағдайында адам өз жағдайын басқара алмайды. Нәтижесінде одан да қатты зардап болады. Айтпақшы, статистика өзі туралы айтады: аяздың 90% - дан астамы қатты мас болған адамдарға тиесілі.
3. Алкоголь тез жылытады
4. Металлмен үсік шалған адамды бірден тартып алу.
Жоқ, біз тек балаға (кейбір ересектер де осындай жағдайға тап болса да) қосымша жарақат саламыз. Темірді жылы сумен құйған дұрыс. Дегенмен, бұл әрдайым мүмкін емес екені түсінікті. Тыныс алу арқылы жылытуға тырысыңыз. Осылайша, сіз баланың (немесе досыңыздың) жағдайын аздап жеңілдетесіз.
Мүмкін, суық соншалықты жаман емес. Криохирургия саласындағы зерттеу, сондай-ақ криодеструкция немесе криотерапия деп аталады, жігерлендіретін нәтижелер береді. Сұйық азотты қолдана отырып, қатерлі ісіктерді мұздату арқылы рак клеткалары бұрын тиімсіз болған емдеу әдістеріне әлдеқайда жақсы жауап бере бастайды. Мұздатудан кейін ісіктерді дәрі - дәрмектермен емдеуге болады. Әдетте, қатерлі ісік жасушаларының қорғаныш мембранасына ену өте қиын, бірақ температура төмендегеннен кейін жасушалар препараттармен оңайырақ әрекеттеседі. Соңғы зерттеулер көрсеткендей, ісіктердің мұздатылған жерлерінде нанобөлшектерді қолдану емдеу тиімділігін едәуір арттырады.
- Үсікке шалдығу төмен температураның әсерінен дене мүшесінің кей бөлігінің зақымдануы. Көбінесе үсінуге шалдығу қыстың суық мезгілінде қоршаған орта температурасы –10oС - –20o С төмен кезде болады. Көктемде және күзде ауа температурасы нөлден төмен кезінде далада көп уақыт, әсіресе ауа өте ылғалды және күшті жел болғанда да үсінуге шалдығуға болады.
- Аязда тар және дымқыл киім мен аяқ киім кию, қатты шаршау, ашығу, ұзақ уақыт қозғалыссыз және ыңғайсыз болу, алдыңғы суықтан алған жарақаттың болуы, аурудың нәтижесінде болған ағзаның әлсіреуі, аяқтың тершеңдігі, аяқ-қол буындарының және жүрек-тамыр жүйесінің созбалы аурулары, қан жоғалтумен болған ауыр механикалық зақымданулар, темекі шегу үсуге шалдығуға әкеп соқтырады.
- Статистика бойынша адамдардың қаза болуына және аяқ-қолын кесуге әкеп соқтыратын барлық ауыр үсінуге шалдығулар күшті алкогольдік мас болу салдарынан болатындығы көрінеді.
Достарыңызбен бөлісу: |