Негізгі түсініктер: 19 ғ. 70-жылдарындағы шығыс дағдарысы тек балқандық халықтардың ғана емес, сонымен бірге европалық державалардың маңызды мәселесіне айналды. Ол Осман империясының құлдырап, ыдырауына негіз болды. Балқан жартылай түбегінің халықтары өз егемендігі мен еріктері үшін шешуші шайқас бастаған болатын.
Қарулы соғыс Герцеговина мен Боснияда 1875 ж. жазда басталды. Түрткі болған оқиғалар: осы провинциядағы шешілмеген аграрлық мәселелер, феодалдық қанаушылық, алым-салық т.б.
1874 ж. Боснияда тапшылық бет алды. Оның үстіне түрік үкіметі салықты 25%-ға өсіріп жіберді. Халық соңғы демі қалғанща осындай қыспаққа төзіп отыруға мәжбүр болды. 1898 ж. Испания мен Америка арсындағы солғыс Құрама Штаттар тарихындағы бетбұрыс кезең болды. Ол аяқталған соң бірнеше жылдан кейін АҚШ Кариб теңізінің бірқатар аралдарын иемденді не өзінің әсер ету аймағында ұстады. Дүниедегі алып империядан қалғаны тек қана Куба және Пуэрто-Рико және Тынық мұхиттағы Испания форпосты болған Филлипин аралдыра болды.
