4. Әріптестік қатынас ұстанымы (субъект-субъекті)
Әріптестік немесе субъект-субъекті қатынасында ең бастысы топ мүшелерінің арасындағы өзара әрекетке деген қызығушылығы,сондай-ақ олардың сезімі,көңіл-күйі,мазасыздануы ескеріледі,басқа адамның жеке құндылықтары құпталынады.
Бұл ұстанымды жұзеге асыру топ мүшелерінің арасында өз кателіктерін жасырмай,мінез-құлқын аша түсү үшін түрлі тәжірибелер жасауына мүмкіндік беретін сенімділік,ашықтық,қауіпсіздік жағдайын қалыптастырады. Бұл үстаным топ мүшелерінің өз-өзіне толық зерттеу жүргізе алатындығына орай,шығармашылық ұстанымымен тығыз байланысты.
Біз тоқталып өткен ұстанымдардың жүйелі түрде жүзеге асуы- әдеуметтік- психологиялық тренинг тобы жұмысының тиімді болуының басты талаптарының бірі. Ол бұл жұмысты психологиялық әсер етудің және оқытудың басқа әдістерінен ерекшелеріндіреді. Сондай-ақ,тренингтік топтардың жұмысының өзіндік ұстанымдарымен қатар, топта орын алып отырған жағдайды тұрақты түрде үйлестіріп отыратын жаттықтырушы жұмысының өзіндікұстанымдарын да атап кеткен жөн. Жаттықтырушы бір күндік жұмысын жоспарлау барысында, тренингті өткізүге кірісер алдында және жұмыс барысында:
Мен қандай мақсатқа жеткім келеді?
Неге мен ол мақсатқа жеткім келеді?
Ол мақсатқа мен қандай жолмен жеткім келеді? – деген сұрқтар қоюы тиіс. Жаттықтырушы топпен жұмыс істеу барысында зерттеу жүргізу арқылы бұл сұрақтардың жауабын таба алады. Зерттеу нысанына төмендегілер жатады:
Жұмыстың мазмұнды жоспары
Топтағы ұйымшылдық пен даму деңгей,топ мүшелерінің арасында қалыптасқан түрлі мінездердің қарым-қатынасы;
Топтың әр мүшесінің жағдайы,оның тренингке,басқаларға және өзіне деген ойы;
Жаттықтырушының жағдайы.
Тренингтің тиімділігі жаттықтырушы жүргізген зерттеудің барабарлығына ғана емес,сонымен қатар,алдына қойған қандай да бір мақсатқа жету үшін қаншалықты құрал-жабдықтармен жабдықталғанына да байланысты.
Құрал таңдаудағы мақсаттың шешімдегі алғашқы қадам – бұл әдістемелік тәсілді таңдау. Жиі қолданылатын әдістер қатарынатоптық пікірталастар, рөлдік ойындар, психодрама және оның өзгертулері,психигимнастика жатады.
Қандай да бір әдістемелік тәсілді,сондай-ақ осы тәсіл аясында нақты бір құралды таңдау төмендегі шарттармен айқындалады.
Тренингтің мазмұнымен;
Топтың ерекшелігімен;
Жағдайдың ерекшеләктерімен;
Жаттықтырушының мүмкіншіліктерімен.
Әрі қарай біз талқылауымыздың негізгі пәні – психогимнастикалық жаттығулар және тренинг барысында таңдаған қандайда бір жаттығулармен тығыз байланысты шарттардың әрқайысысын жеке қарастыратын боламыз.
Сонымен қатар оқиғалық принципі (событийности), симболизм принципі, транспектива принципін де атап айтуға болады.
Достарыңызбен бөлісу: |