Клондаған жануарлардын денсаулықтарының жағдайы қазірдің өзінде маңызды қорқыныш тудырады. Мысалы: Долли қозысы 6 жыл қиналып қойдын тек жарты өмірін сүрді. Оның Австралиялық егізі Матильда туылып, 2 жылдан кейін қайтыс болды, өзінің авторына бір қара қойды клондауына кедергі болды.
Қазіргі кезде христиан және котолик шіркеулері адамды клондауды айыптауда. АҚШ президенті Джордж Буш адамды клондауға тәжірибе жасауға тыйым салатын жарлық шығарған. 2003 жылдан бастап Европарламент баған клеткаларды өсіруге тәжірибе жасауды тоқтатуға шешім қабылдады.
Клондау тәсілімен алынған жануарлар, кәдуілгі жануарларға қарағанда, екі есе аз өмір сүреді . Долли есімді қойды клондау үшін 400-ге жуық тәжірибе жасауға тура келген. (Бұл тәжірибе Шотландиядағы Рослин институтында 1997 жылы жасалыпты. Атағы жер жарған Доллимен бірге клондалған тағы бір сондай жануар екі жұмаға жетпей өліп қалған. Адам тағдыры да осындай болатынына шотландықтар кепілдік бере алмайды.
Қолдан жасалған адамның қандай болатынын ешкім де тап басып айта алмайды. Ондай адамдардың болашақта пайдасынан зияны басым болады. Осы әдіспен өмірге төрт құбыласы сай бала келеді деп айтудың өзі қиын. Жасанды жолмен дүниеге келген баланың болашағы жайында ойлаудың өзі бұлыңғыр дүние.
Қорытынды
Сонымен клондау соңғы кезеңдері ғылыми тұрғыдан емес, әлеуметтік тұрғыдан да аса маңызды орын алады. Өйткені бұл мәселе ақпараттық құралдар жағынан көрсеткенде маман емес адамдармен бұрыс көрсетіледі.
Британдық адамдарды қайта жасау этикасы жөніндегі сарапшы Дикерсон мырза: «Халықаралық қауымдастық адамдарды клондауға қарсы келісімге қол қою керек» деген мәселені күн тәртібіне шығарды. Оның ойынша, өзге елдердің клондауға қарсы әрекеттеріне қосылып, клондауды зерттеумен айналысатын ғалымдарға қатысты халықаралық тексеру жүргізілуі керек.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Әбилаев С.А. «Молекулалық биология және генетика».
Медициналық биология және генетика. Е.Қуандықов. С.Әбілаев. Алматы 2006