Ахметжанов о. Н. Жануарлардың КӨз аурулары оқу құралы семей, 2012 Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 7,92 Mb.
|
7e7b7439-84b7-11e3-9ea3-f6d299da70eeкоз-3
- Бұл бет үшін навигация:
- Жас аппараты
| Көздің сірі қабықтары – (фасция) көз және оның бұлшық еттерін үш сірі қабық қоршап жатыр. Олар беткі (F. Superficialis), терең (F, profunda) және көз алмасы немесе тенова (f, bulbi) сірі қабықтары. Соңғы көз алмасы немесе тенова сірі қабығы көздің қасаң қабығының шетінен басталып, ақ қабықты, көз алмасын жауып, көз шарасының көру тесігінің айналасына бекіп, терең сірі қабықпен бірігіп, көздің көру жүйкесінің қынабын түзіп, бас сүйектің қуысына өтіп, ми қабымен байланысады. Сөйтіп көз алмасы мен ми арасындағы анатомиялық байланысты қамтамасыз етуге қатысады.
Көз майы – ол көз алмасының май жастықшасынан және май қапшығынан тұрады. Алғашқысы көз шарасының ішкі қабығының сыртында орналасқан және самай ойығын толтырып тұрады. Ол көздің сыртқы майы болып есептелінеді. Ал соңғысы көз шарасының ішкі қабығының ішінде орналасқан. Ол көз бұлшық еттерінің және көздің сірі қабықтарының аралықтарын толтырады және көру жүйкесін сыртынан қаптап жатады. Көз майы көз алмасының оңай қозғалуын қамтамасыз етеді. Оны жарақаттанудан, суық пен ыстықтан қорғайды. Жас аппараты – (apparatus lacrimalis) жоғарғы және үшінші қабақтардың жас бездерінен, жас өзегінен, жас нүктелерінен, жас қапшығынан және жас – танау өзегінен тұрады. Жоғарғы қабақтың жас безі көз шарасының ішінде, көз алмасының жоғарғы жағында маңдай сүйектің көз шарасы өсіндісінің іш жағындағы арнайы ойықта орналасқан. Ол жалпақ келген, қызғылт түсті мүше. Диаметрі 5,5 см дейін жетеді. Сиырда екі бөліктен тұрады және одан 6 – 8 жас түтіктері шығады. Жылқыда жас түтіктерінің саны 12 – 16 дейін болады. Жас түтіктері жоғарғы қабақтың конъюнктивасында ашылады. Үшінші қабақтың жас безі (гардерова безі) оның шеміршегінде орналасқан. Одан 2-3 жас түтігі шығып, үшінші қабақтың көз алмасына қараған жағында ашылады. Жас - жас безі шығаратын секрет. Ол әлсіз сілтілік мөлдір сұйық. Оның құрамы 99% судан, 1% қатты органикалық және бейорганикалық заттардан тұрады. Сонымен бірге жаста лизоцим бар. Ол антибактериалдық қасиетке ие. А витамині жетіспесе жаста лизоцим мөлшері азаятыны белгілі. Ол көз ауруларының пайда болуына себеп. Жас қабақтардың қозғалысы, яғни қабақ қағу кезінде шығып, конъюнктиваны, қасаң қабықты жуып, көздің ішкі бұрышына жиналады. Одан әрі жас шығару жолы арқылы (жас нүктелері, жас өзегі, жас қабы, жас – танау өзегі) танау қуысына шығарылады. 4 - ші сурет. Жылқының жас аппаратының құрылымы: А. Бас сүйектегі жас – танау өзегінің сызбасы; Б. Жас органдары; 1 - жас безі; 2 - жас түтіктері; 3 - жас нүктелері; 4 - жас өзегі; 5 - жас қапшығы; 6 - жас - танау өзегі; 7 - жас - танау өзегінің танау қуысындағы тесігі. жүктеу/скачать 7,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|