Қоғамдағы  батырлардың  орны  ежелден-ақ

Мәселен,  Қазақ  хандығының  іргесін  қалаушы  хан-

және  халық  бұқарасы  мен  билер  тобының  тілегіне 

негізделіп, қазақ халқының ежелгі әдет-ғұрыптық ере-

же-тәртіптеріне  мәнді  өзгерістер  енгізіп,  дамытып, 

билер  кеңесінде  ақылдаса  отырып,  «жарғы»  заңын 

жасады.  «Қасым  ханның  қасқа  жолы»  деп  аталып 

кет кен бұл заңдар жинағының үшінші ережесі Әскери 

заң  (қосын  құру,  аламан  міндеті,  қара  қазан,  ердің 

құны,  тұлпар  ат).  Сол  сияқты  «Жеті  жарғы»  заңдар 

жи нағының бесінші бунағы да ел бірлігін сақтау, ота-

нын  қорғау,  сыртқы  жауларға  тойтарыс  беру,  жасақ 

құ ру,  сардар  сайлау,  сауын  айту  тәрізді  жаугершілік 

ке зеңдегі мемлекеттік ірі оқиғалар жүйесін қамтыған. 

Бұл жинақтағы әскери жазаның бір түрі «қара мылтық 

алу» екен. Бұл жаза бойынша әскери қылмыскердің 

қаруын жою шарасы өткізілген. Бұл өте ауыр саналып, 

өлім жазасымен тең дәрежеде қабылданған [2, 244-б.].

Мақала  АР  05134605  «Қазақ  хандығының  мемлекеттік 

басқару институттары» жобасы аясында жазылған.