Тәйәммүмді бұзатын мән-жайлар

92
Исламдағы тазалық
әйелдерге Тән жАй-күйлер
Тарихқа  үңілсек,  әйелдің  физиологиялық  ерекше-
лігі болып табылатын етеккір көруі көптеген қоғамда 
жаңсақ  пікір  тудырған.  Әйелдер  адамдармен  қарым-
қатынаста қысым көріп, тұрмыста оқшаулануға душар 
болғаны белгілі. Ислам осындай шалыс қадам, жаңсақ 
пікірлерді  түзеп,  хайыз  болған  әйелді  тұрмыстан, 
әлеуметтік  ортадан  шеттетпей,  мұның  табиғи  жай-
күй екенін, әйелді рухани және денсаулық тұрғысынан 
қажытатын  мұндай  күндері  оған  қамқорлық  көрсету 
қажет  екенін  қоғамдық  санаға  орнықтырды.  Ересек 
әйел адамның жыныс мүшесінен үш түрлі қан келеді. 
Біріншісі  белгілі  жас  аралығында  жиі-жиі  келетін 
етеккір қаны болса, екіншісі босанған соң едәуір уақыт 
келетін  нифас  қаны.  Соңғысы,  бұл  екеуінен  басқа 
көбінесе  аурудың  салдарынан  ағатын  үзір  (истихада) 
қаны.
хайыз
Хайыз  (менструация)  деп  жыныстық  тұрғыдан 
пісіп-жетілген  әйелден  белгілі  бір  уақыт  циклімен 
келетін  қанды  айтады.  Әйелдерде  жасөспірімдік 
шақтан  менопаузаға  дейінгі  аралықта  үзбей  бола-
тын  физиологиялық  құбылысты  –  хайыз  (етеккір) 
күйі  деп  айтады.  Әйелде  етеккірдің  басталу  және 
аяқталу  уақыты  оның  дене  бітіміне,  генетикалық 
ерекшеліктеріне және тұрмыстық ортасы мен климатқа 
тәуелді болады. Етеккір көрудің орташа жасы 11-13 жас 
болса, етеккірдің біту уақыты 45-50 жасқа дөп келеді.
Ханафи  мәзхабында  етеккір  ең  аз  дегенде  үш 
күн  келеді,  ең  әрі  кеткенде  он  күнге  созылады. 

93
Тән тазалығы
Пайғамбарымыз бұл туралы: «Хайыздың берісі үш күн, 
әрісі он күнге созылады»
59
, – деген. Үш күннен аз немесе 
он күннен көп келетін қан үзір қаны болып есептелген. 
Екі етеккірдің арасындағы тазалық күндері кем деген-
де он бес күнді құрайды.
Хайыз күндері оқылмаған намаздың қазасы өтеуге 
жатпайды,  ал  оразаның  қазасы  өтеледі.  Бұл  мәселеде 
Аллаһ елшісінің бұйрықтары негізге алынған
60
. Сондай-
ақ, хайыз күйдегі әйелмен жыныстық қатынасқа түсу 
Құранда айтылғандай – харам
61
. 
Әйелдердің  бұл  күндері  психикасында  да,  ден-
саулығында  да  ауытқу  белгілері  білінеді.  Сондықтан 
оған  түсіністікпен  қарау  қажет.  Әйелдер  де  етеккір 
күндері  жеке  бас  күтіміне  мән  беруге  тиіс,  мүмкін 
болса жиі-жиі душ қабылдап (шомылып)  қолдан кел-
генше тазалыққа мұқият болғаны жөн. Хайыз күйдегі 
әйелдің құлшылық қыла алмауы – діннің оған таныған 
жеңілдігі.

жүктеу/скачать 1,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: