Болаттың құрамына легірленген элементтердің әсері. Болатқа керекті қасиеттерін беру үшін арнайы қосатын элеметтерді легірлеуші элементтер дейді де, ал құрамындағы легірлеуші элементтері бар болаттарды легірленген болаттар дейді. Ондай элементтерге Сr, Nі, Мn, Ті, Sі, Си, W, Nb т.б. жатады. Бұл элементтер өз қасиетіне қарай болатқа әр түрлі әсер етеді.
Легірленген болаттарды қолдануына байланысты екі топқа бөлуге болады: конструкциялық және аспапты легірленген болаттар.
Легірленген болаттардағы элементтер мына әріптермен белгіленеді:
X- хромП - фосфорК - кобальт
Н - никельГ марганецБ - ниобий
Т - титанЦ - цирконийР - бор
Д - мысВ - вольфрамС - кремний
М - молибденЮ - алюминийЧ - сирек кездесетінэлементтер
Болат маркасын санмен және әріп қосындысымен белгілейді. Конструкциялық болаттар алдында қойылған екі сан құрамындағы көміртегінің орташа пайыздағы өлшемі (жүзден бір бөлігі).
Егер құрамындағы қоспалы элементтің өлшемі 1% асса, онда әр әріп соңында оның мөлшеріне сәйкес санын қояды. Егер сан болмаса, онда қоспалы элемент мөлшері 1%-дан аз болғаны. Мысалы: 12ХН2 құрамында шамамен 0,12% - С, 1% -дейін – X, 2% - Ni немесе 18ХГТ құрамында шамамен - 0,18% - С, 1% - X, 1% - Мn, 1% - Ті. Маркалаудың соңында қойылған А әрпі болат құрамындағы зиян қоспалар өлшемі аз екенін көрсетеді және сапасы жоғары болаттарды қойылады.
