Алматы облысы, Іле ауданы Түймебаев ауылы №43 орта мектеп Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Мукаева Жанна Туралиевна
жүктеу/скачать 36,09 Kb.
|
Қашықтықтан оқыту кезіндегі білім жүйесі
- Бұл бет үшін навигация:
- Қашықтықтан оқыту кезіндегі білім жүйесі
- Пайдаланған әдебиеттер
|
Алматы облысы, Іле ауданы Түймебаев ауылы №43 орта мектеп Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Мукаева Жанна Туралиевна Қашықтықтан оқыту кезіндегі білім жүйесі «Біз білім беруді одан әрі жалғастыруға тиіспіз. Сапалы білім беру Қазақстанның индустрияландырылуының және инновациялық дамуының негізіне айналуы тиіс.» Н.Ә.Назарбаев Соңғы он-он бес жылдан астам уақыт ішінде Қазақстандағы білім беру жүйелерінің кұрылымдарында елеулі өзгерістер болып жатыр. Оқу мен білім технологиясы қаржы қорының байыбына жетіп түсінудің, нарықты өркендету жолында күресудің тиімді құралына айналып отыр. Осы ретте қазіргі замандағы технологиялық жетістіктерге негізделген қашықтықтан білім беру жетекші рөл атқарады. Дүние жүзі бойынша қашықтан білім беру жүйесін еркендетудің басты мақсаттарынын бірі - оқушылардың кез келген мектептер, колледждер мен университеттердегі оқу бағдарламалары бойынша оқып, білім алуларына жағдай туғызу болмақ. Осылай еткенде ғана студенттердің бір елден екінші елге орын ауыстыруларына ідектеу қойып, кедергілер туғызудан гөрі көзқарастар жүйелерінің бір арнаға тоғыстырылған идеяларымен қаруланып, білім беру ресурстарын өзара алмастыру жағдайында болашағы зор жаңа істерді өркендете түсуге мүмкіндік туады. Коммуникациялық каналдарды ауқымды түрде тарату курысы маңызды міндеттерді ойдағыдай іс жүзінде асыруға септігін тигізбек. Қашықтан оқытудың білім саласындағы мақсаты: Білім берудің біртұтас ақпараттың жүйесін құру арқылы оқушылар мен студенттердің білім деңгейін көтеру. Қашықтан оқытудың білім саласындағы міндеттері: - бір-бірімен тығыз байланысты бола отырып. мемлекеттік (республикалық) деңгейіндегі қашықтықтан оқытудың құрамына енуі; - құру кезінде мемлекеттің стандарт талаптарын сақтау; Қашықтықтан оқытудың жергілікті жүйесі белгілі бір білім және жекелеген қала (университет) шеңберінде жұмыс атқарады, оның құрамына тек жоғары оқу орындары ғана емес, мектептер, гимназиялар мен колледждер де кіреді. Осындай жүйенің аясында жұмыс жасаудың алғашқы сатысында зиялылық потенциялын, компьютерлік техниканы ұтымды пайдалана отырьш, үздіксіз білім беру принциптерін ойдағыдай іске асыру қажет. Осыған орай, мектептер мен жоғары оқу орындары жергілікті және аймактық желіні пайдаланып, шығармашылық жұмыстарын таратып, оқыту үрдісінде әдістеме бойынша тәжірибе алмасуы қажет. Оқытудың ауқымды және жергілікті жүйелерін ойдағыдай пайдалана білудің нәтижесінде білімнің базалық және деректердің банкілік мәліметтеріне, клиент - сервер, мультимедиа, компьютерді оқып-үйренуші жүйелерге, электрондык оқулыктарға, оку-әдістемелік материалдарға, қашықтықтан оқыту жүйесінің технологиясымен үйлесімді болып келетін, алдағы уақытта оқыту тәсілдерінің ішінде кең тараған бес аспап әрі өміршең түрлері бола алатындай жайлы окулыктарға, бағдарламаларға еркін кіруге болады. Осындай сан қырлы, әрі күрделі мәселелерді жүзеге асыруда оқытушының атқарар рөлі орасан. Оған әрі ауыр, әрі жауапты міндет жүгі жүктеледі: ол курстың бағдарламасының құрылымын дайындап, оны қашықтықтан білім беру жүйесімен астастырып бейімдейді, оқу үрдісінің барысын қадағалап, тапсырмаларды орындау барысында, өз бетімен бақылау-пысықтау жұмыстарын орындау жөнінде ұсыныстар береді. Бұл ретте қашықтықтан оқыту жүйесінің әдістерінде көрсетілгеніндей, көңіл-күй, психологиялық қарым-қатынас бой көрсетеді. Қашықтықтан оқыту тәсілі бойынша жұмыс істейтін оқытушы оқытудың жаңа технологиясын, оқытудың компьютерлі және тораптық жүйелерін жетік біліп, олармен іс жүргізу ісін орындау шарт. Қашықтықтан оқыту тәсілімен оқытатын оқытушыларға және осы істе мүдделі басқа да адамдарға бірнеше талаптар қойылады: Оқытушы компъютермен жоғары дәрежеде сауатты жұмыс істей білуі қажет. Қашықтықтан оқытудағы мақсаттары мен міндеттері, оның алдағы уақытта ақпараттық технология және коммуникация құралдарының негізінде дамуы туралы білуі қажет. Қашықтықтан оқыту технологиясын жетік білетін, білім саласындағы қызметкерлерді, оқушыларды таныстыра білуі қажет. Оқытушының ақпараттық құралдармен жұмыс істеуге іс жүзінде дағдылануы қажет. Оқытудың телекоммуникациялық құралдарын қолдану ісіне дағдылануын қалыптастыру, атап айтқанда: тұтынушылар арасында ақпараттар алмастыру және ақпараттық жүйелердегі ресурстарды пайдалануға дағдылануын қалыптастыруы қажет. Жинақталған түрде оқу бағдарламасын құрайтын белгілі бір тәртіптегі модульдік курстардың әдістемелерін баяндай және курстарды өткізуді ұйымдастыра білуі қажет. Оқу үрдісін қашықтықтан оқыту шеңберінде жүргізу ісіне жан-жақты даярлау, қашықтықтан оқыту жүйесі бойынша сабақ өткізу үрдісінде үйлестіруші болуы қажет. Бүгінгі таңда ақпараттық қамтамасыз ету жүйесіне баса мән бермейінше, білім берудің ақпараттық технологияларын, дәлірек айтқанда, электрондық оқулық және бейнефильмдерді, басқа да электрондық басылымдарды қашықтықтан оқытудың спутниктік арнасы арқылы ендірмейінше, кез келген әлеуметтік-экономикалық саланың алға басуы мүмкін емес. Республикалық білім беруді ақпараттандырудың ғылыми-әдістемелік орталығы ақпараттық қарым-қатынастық технологиялардың білім берудегі педагогикалық мүмкіндіктерін зерттеу жолында ЮНЕСКО институтының тірек нүктесіне жатады және онымен бірге қашықтықтан оқытудың спутниктік каналын ендірудің бірлескен жобасын жүзеге асыруда. Қашықтықтан оқыту жүйесін әрқайсысы өз кезегінде бірнеше компоненттерден тұратын үш компоненттің жиыны ретінде карастыруға болады. Олар: · Дидактикалық жүйе; · Технологиялық жүйе; · Қамтамасыз ету жүйелері. Қашықтықтан оқыту үшін оқытудың жалпы дидактикалык бес әдісін қолдануға болады: 1. Ақпараттық-рецептивті; 2. Репродуктивті; 3. Мәселелік мазмұндау; 4. Әвристикалық; 5. Зерттеу; Білім беру жүйесін ақпараттандырудың негізгі бағыты XXI ғасырдың талаптарына сәйкес қоғамды дамытудың жоғары тиімділікті технологияларына сүйенген жаңа білім стратегиясына көшу болып табылады. Білім беру жүйесін ақпараттандыру бағыты жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану аркылы дамыта оқыту, кашыктыктан оқыту, дара тұлғаға бағыттап окыту максаттарын жүзеге асыра отырып, оку-тәрбие үрдісінің барлық деңгейлерінің тиімділігі мен сапасын жоғары-латуды көздейді. Қашыктықтан оқыту ұғымын кең мағынада алсақ, бұл-тыңдаушылар мен оқытушылардың бір-бірінен кеңістікте алыстатылған оқу формасы. Ал, тармағынадағы қашықтықтан оқу ұғымы тындаушылар мен оқытушылар арасындағы, сонымен қатар тыңдаушылардың өзара белсенді ақпаратпен алмасуын қарастыратын және жоғаргы дәрежедегі қазіргі жаңа ақпаратгық технологияларды (аудио-визуальды кұралдар, дербес компьютерлер, телекоммуникация құралдары, т.б.) пайдаланатын белгілі бір тақырыптар, оқу пәндері бойынша ұйымдастырылатьш оқу процесі. Қашыктықтан оқытуды ұйымдастырудың әр түрлі технологиялары бар: Кейс-технология - оқытушы-тьюторлардың дәстүрлі және қашықтықтан консультацияларды үйымдастыру кезінде мәтіндік, аудиовизуальды және мультимедиалық оқу-әдістемелік материалдарды жинау және оларды пайдаланушылардың өз бетінше меңгеруі үшін жіберуге негізделген. Кейс технологиясы (ағылшынның сasе—портфель) оқытуда жасалынған әдістемелік материалдармен іске асырылады. Кейс-технология арналған материалдар түрлері мыналар: 1. Әдістемелік нұсқалар. Оқу құралдары мен глоссарий. Оқушыларға оқужоспарындағы пәндер бойынша әлектрондық тасымалдауышта (CD-ROM) оқу-әдістемелік материалдардың кешені (кейс) беріледі. Кешенді даярлауда ұжымдық әдістер, жобалау әдістері пайдаланылады. Мұндай әдістер тыңдаушылардың белсенділігін арттыруға, шығармашылық қабілеттерін белсендіруге 2. Жұмыс дәптері. 3. Анықтама. 4. Оқу, аудио, бейне материалдары. 5. Бақылау және емтихан материалдары. Қашықтықтықтан оқытуға арналған кейстердің сапалық қасиеттері: - курстың терминдер мен ұғымдарына арналған гипертекстік құрылымы; - пайдаланушыға ыңғайлы құрылым – мұғалім материалды беру реті мен бейнелеудің бірнеше түрін таңдай алады. Сол арқылы бір оқу материалын әр түрлі аудитория үшін әдістемелік қажеттілік болса әр түрлі түрде беру мүмкіндігі бар. - Кейстің құрамына белгілі бір нормативті талаптар жоқ. Кең таралған документтер мен дыбыс, анимация, графикалық кірістірулер, слайд-шоу пайдаланылады. - Оқушы оқулықтың кез келген бетін қағазға шығара алады. - Оқушы оқу материалдарына кез келген әдіспен қол жеткізе алады (Интернет, CD-ROM). - Оқулыққа кіріктірілген білімді тексеру жүйесі бар. - Оқулық бетінен Интернет ресурстарына қол жеткізуге болады. Желілік –технология - білім алушы, оқытушылар, әкімшілік арасындағы интерактивті өзара әсері мен оның оқу-әдістемелік қүралдармен жабдықталуын қамтамасыз етуде телекоммуникациялық желіні қолдануға негізделген; Оқытудың желілік –технологиясына жатады: - Интернет желісін пайдалану; - Әлектрондық поштаны пайдалану; - Телекоммуникациялық құрылғыларды пайдалану; - Мультимедиамен жабдықталған, Интернетке шығу мүмкіндігі бар желелік компьютерлік класс; Қашықтық оқыту жағдайындағы мектеп ұстаздарына әдістемелік қолдау көрсету вебинарлар арқылы, ата-аналар мен оқушыларға арналған түсіндірме жұмыстары ZOOM интернет платформасы арқылы жүзеге асып жатты. Әлеуметтік жағдайы төмен отбасыларға мектептегі компьютерлер мен планшеттерді уақытша пайдалануға беріліп, көмек қолын ұсындық. Қашықтан оқыту бағдарламасы аясында ұсынылған әрбір платформалар тиімді болды, ұстаздарға көмегі зор болды. Бұл цифрлық жүйелер оқушыларға өткен сабақты немесе бұрын талқыланған тақырыпты қайта қарауға, сондай-ақ онлайн-сабақ өткізуге, кері байланыс орнатуға, жеке дара оқыту мен тапсырмаларды геймификациялауға зор мүмкіндік береді. Ұстаздар қауымына пандемия кезіндегі қашықтан оқыту жаңа технологияларды, әдістерді, жаңа дағдыларды меңгеруге, шығармашылығын дамытуға, жаңа идеялардың пайда болуына, заман талабына сай тез бейімделуіне мүмкіндік беруде. Қашықтан оқыту жүйесін ұстанған кездегі кейбір қиындықтардың туындайтындығы да заңды. Бір отбасында бірнеше оқушы болған жағдайда бір компьютер немесе бір смартфонды пайдаланудың ыңғайсыз болуы немесе кейбір жағдайларда қажетті техника мүлдем болмауы да мүмкін. Кейбіреулерінде интернет байланысы да жоқ болуы мүмкін. Педагог пен оқушы арасында нақты бетпе-бет байланыстың болмауы, оқушыларды ынталандыру әдістерінің аз болуы, қойылған міндеттердің орындалуына тұрақты бақылаудың болмауы – оқу үлгерімі мен білім сапасының төмендеуіне де алып келуі мүмкін. Ақпараттық- коммуникациялық технология құралдарын көп қолдану- баланың физикалық және психикалық денсаулығына, жұмыс қабілеттілігіне кері әсерін тигізуі мүмкін. Сондықтан техниканы қолдану барысында қауіпсіздік ережесін сақтау, уақытты тиімді пайдалану- бала денсаулығына келер зиянның алдын алады. Әрине, кез келген жаңа тәжірибеде осындай жағдайлардың орын алары сөзсіз. Қазіргі негізігі мақсат- қашықтан оқытуды дұрыс жағынан пайдаланып, қиындыққа мойымай бірлесе жұмыс жасай отырып, оқушыларға білім беруді жалғастыру, оқу жылын сәтті аяқтау. Қай кезеңде болмасын жас ұрпаққа білім мен тәрбие беру қоғам алдындағы маңызды да жауапты іс. Елдегі пандемия ерте ме, кеш пе аяқталады, ал білім қалады. Бірлескен күш-жігеріміздің арқасында осы кезеңнен абыроймен шығатынымызға сенемін. Осы мақсатта мен қызмет ететін №43 білім беретін орта мектепте қашықтықтан білім алу жағдайында оқушыларымыз түрлі жаңартылған платформаларды қолдану арқылы қашықтықтан білім алуда. Санитарлық талаптарды сақтап, бастауыш сыныптары білім ордамызда дәстүрлі түрде сапалы да саналы білім нәрімен сусындауда. Қашықтық кезінде білім жүйесіндегі өзгерістрді ескерген ұстаздарымыз өз білімдерін жетілдіріп, онлайн сабақтарды түрлі платформалар арқасында сабақты тиімді жоспарлауды қолға алды. Онлайн оқу жүйесі болса да, шәкірттеріміз түрлі жетістіктерге жетіп облыстық,республикалық байқау мен сайыстардан марапаттар иеленіп жүлделі болып жатыр. Пайдаланған әдебиеттер 1. Педагогика негіздері (К.Бұзаубақова) 2. Педагогика (Қоянбаев) 3. Педагогика (М.Жұмабаев) 4. Интернет көздері (уикипедия,гугл,яндекс) 5. Арай газеті жүктеу/скачать 36,09 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|