Сабақтың тақырыбы: «Ескерту диктанты»

Момышұлы Бауыржан – екiншi дүниежүзiлiк соғыстың даңқты жауынгерi,халық қаһарманы, қазақтың көрнектi жазушысы. Туған жерi Жамбыл обылысының Жуалы ауданындағы Көлбастау мекенi. Бауыржан жетi жылдық мектептi бiтiргеннен кейiн,бiраз уақыт мұғалiм болған,сонда жүргенде кезектi әскери мiндетiн өтеуге шақырылып,онда бiр жарым жыл жүрiп,запастағы командир атағын алады.

1941 жылы екiншi дүниежүзiлiк соғыс басталысымен Бауыржан даңқты генерал майор Панфиловтың басшылығымен Алматы маңындағы жаңадан жасақталған 316- шы атқыштар дивизиясының құрамында майданға аттанады, батальон,полк командирi қызметтерiн атқарады. Соғыстың соңғы жылдарында гвардиялық дивизияны басқарады.

Соғыс кезiнднгi жеке басының қаһармандық ерлiгiмен және ұрыс жүргiзудегi әскери шеберлiгiмен ерекше көзге түседi.

1. “ Жауынгер” сөзіне фонетикалық талдау жаса

2. “Басқарамын” сөзiн буынға бөл

3. 1 сөйлемдi сөйлем мүшесiне талда.

* Ерлiк,батырлық туралы мақал жаз,сөз құрамына талда.

2 нұсқа

1. “Генерал” сөзiне фонетикалық талдау жаса

2. “Түсiнемiн” сөзiн буынға бөл

3. Соңғы сөйлемдi сөйлем мүшесiне талда

* Ерлiк,батырлық туралы мақал жаз,сөз құрамына талда.
2-тапсырма Қарамен жазылған сөзде неге «иу» дыбыстары қатар тұрғанын айт. Осылай жазылатын тағы қандай сөздерді білесіңдер?
Шілдеде шөп маялап,

Егін басы толады.

Көкөніс пен миуа бақ,

Көздің жауын алады.

Б)М..ражай, демал..с,..йі, к..тапхана, ..нші, ..лең, та..пақ, ..ртіс, м..дениет, қол..нер, ша..ырақ, ..ста, қоб..з.

... – қызғылт, қызғылтым, қызылдау.

... – көкшіл, көгілдір, көкпеңбек, көктеу.

... – жағу, жағады, жығылды, жағып.

... – тағу, тағады, тағылды, тағып.

... – ағу, ағады, ағынды, ағып.

... – бағу, бағады, бағылды, бағып.

... – соғу, соғылды, соғады, соғып.

2.Туыстық атауларды білдіретін сөздер: ата, ...

3.Кісі аттары: Айгул, ...

4.Тұрмысқа қажетті үй жиһаздары: тоңазытқыш, ...

5.Құрал-саймандар: балта, ...

Сабақтың тақырыбы: «Көру диктанты»

Мақсаты:Оқушылардың есте сақтау қабілетін арттыру. Көркем жазуға дағдыландыру. Ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Барысы:

Берілетін тапсырмалар
1-тапсырма Қарамен жазылған сөздерге фонетикалық талдау жаса
1.Бір істі бастасаң, аяқсыз тастама.

2.Екі бала орманға барды, жеміс терді

3.Мен Күләймен бірге Алматыға бардым.

4.Дәл төбеден бірдеңе шатыр-шұтыр етті.

5.Күзде құстың еті мен мамығын өткізеді.

6.Оқушының бәрі де жақсы оқуды көздейді

2-тапсырма Тыныс белгілерін есте сақтай отырып, өлеңді көшіріп жаз
Бұйда

Бұйда-түйе шылбыры

Білмейді екен кім мұны?

Түйе мінген бұйдасын

Шұбатпасын,жинасын
3-тапсырма Қарамен жазылған сөздердің астын сызып, «у» дыбысн талдау
Қоңырау соғылды. Біз сыныпқа кірдік. Мұғалім алғашқы сабақты бастады. Тақтаға үлкен сурет іліп қойды. Бұл бізге тұңғыш оқулық жазған ғалым

Ахмет Байтұрсынов екен. Апай бізге ол кісінің өмірбаяны мен шығармашылығы туралы әңгімелеп берді.

ЖҰМБАҚ
Биікте ұшып жүреді,

Елік, қоян бүреді.

Қия таста ұясы,

Бұл құсты кім біледі?

Сабақтың тақырыбы: «Дидактикалық материалдармен жұмыс»

Мақсаты: Дидактикалық тапсырмалар арқылы оқушылардың ойын, тілін дамыту. Тапқырлыққа тәрбиелеу.

Барысы:

Берілетін тапсырмалар
1-тапсырма

1.Дыбыстық жаттығу: Қой қалай маңырайды?

2.Кім ұқыпты? Сөздерден бірдей дыбыстарды тап: барабан, балға балта, балық,

баға, бала, бота, бұзау.

3.Кім көп біледі? «Б» дыбысынан басталатын сөзге мысал ойла.

4.Жұмбақ құрастыр.

5.Өтірік өлең құрастыр.
2-тапсырма

1. жас..., күміс...., өрмекші...., -тар, -тер, -лар, -лер

2. айт...., қара....., көр.... –дық, -тық, -дік, -тік

3. қарындас...., дәптер...., киім.... –ым, -ім

4. Кітап...., Отан...., сенім..... –ың, -ің

5. Жұмбақ.

Көтер....л....п тең.....зден,

Аспанға би...к барам...н.

Би...ктен қайта түскенде,

түсіріп, оны әңгімелеп бер. Ертегі кейіпкерлерінің атын жазып, дыбыстық талдау жаса

Барысы:

Сөздің одан әрі бөлінбейтін мағынасы бар бөлігін түбір дейміз.Мысалы: қала,орман,көше, жұлдыз.

Сөздің түбірге жалғанған бөлігін қосымша дейміз.Қосымшаның екі түрі бар.Олар: жалғау және жұрнақ.
Сызбамен жұмыс

Сөз құрамы

Халық,бөрік,орын,қауіп,мойын,ауыз,мүлік,құлып,көрік,ерік,ауыл,

мұрын,құлақ.
2-тапсырма Мәтіннің ішінен түбір сөздерді теріп жаз

Ермек жазға демалысты асыға күтті.Оқудан босаған күннің ертеңіне апасына кетпек.Апасы бір мекеменің қосалқы шаруашылығында тұрады.Онда құс фермасы бар. Ермек жазғы демалысын сонда өткізді. Алма ағашының күтіміне араласты.Агрономға көмектесті.Бақшаға бүлдірген шыбықтарын отырғызды. Айналаасын қоршады. Бақшаның арығын жасап, су келтірді.

Құмырсқа зыр жүгіріп жүр. Жолдан үп-үлкен дәнді көзі шалып қалды. Оны арқалай бастады.Дән сырғанап түсе берді. Құмырсқа дәнді көтеріп алып кету үшін көп әуреленді. Оны қайта көтеруге кірісті. Ақыры дәнді илеуіне жеткізді.

Механизаторлар, күрекпен, қыздар, жұмысқа, тазаладық, меңгеруші, картасының, салды, Алатаудың, төртінші, сыйлық, диқандар, аққудың, қайырымдылық, сыныпқа.

Заттың атын білдіріп, Кім? Не? деген сұрақтарға жауап беретін сөз табын зат есім деп атаймыз.

Құдықтан су тартып,жаңғақ ағашына құйсаң жемісі тез піседі.Ата- анам өмірдегі ең қымбат адамдарым. Мен әкеме алғыс айттым. Айнұр кітапханаға барып, көптеген қызықты кітаптар алып оқыды. Қыста біздің ауылдың балалары шанамен тау басынан сырғанап жарысады. Жанардың анасы аулаға су сеуіп сыпырғанды ұнатады.

Қарсақ-түлкіге өте ұқсас.Денесі түлкіге қарағанда кішіректеу,терісі жұмсақ.Ол- жалқау аң.Оған ін қазу ұнамайды.Саршұнақ пен суырдың інін пайдаланады.Өзі інді сирек қазады.наурыз ,сәуір айларында үш- алты жәутігін туады.Қарсақ небәрі бес-алты жыл ғана өмір сүреді.Кең- байтақ Қазақстанның шөл және шөлейт аймақтарында кеңінен таралған.

Өзі ширақ, өзі қу,

Жүрген жері айқай-шу.

( )

Бір аң бар қайраты көп, болған күшті,

Басынан өткізеді әрбір істі.

Заттың қимылын, іс-әрекетін білдіретін сөз табын етістік деп атаймыз.Етістіктің сұрақтары: Не істеді? Не қылды? Қайтті?

Зейін бақта жүр.Бұталардың сыртына мойнын созып қарап қояды.Бұқпантайлап ілгері жылжыды.Кішкентай денесімен бүрісіп отыра қалды.Бұтаның арғы бетінде шымшықтар жел түсірген бүршіктерді шоқып жүр.Зейін ағаштың төменгі жағына жем шашатын тақтай орнатты.Құстар әлгі жерге үйір болып алды.Бала торғайдың бақтан кетпегенін ұнатты.Құстар- адамның досы.

Өзен жағасына екі лақ келді. Өзеннен өтетін көпір бар. Ол бір ғана бөрене. Екі лақ көпірдің үстімен қарсы жүрді. Олар бі-біріне жол бермеді. Екеуі сүзісті. Ақыры екеуі де суға құлап түсті.

1.Отан- отбасынан басталады.

2.Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей..

3.Отан үшін күрес, елге тиген үлес.

4.Жақсының аты өлмейді, ғалымның хаты өлмейді.

5.Адам туған жерінен кетпес, ит тойған жерінен кетпес.

6.Оқыған озады, оқымаған тозады.

7.Кішіпейілділіктен кішіреймейсің.

Барысы:

Заттың сынын, сапасын, дәмін, түр-түсін, көлемін білдіретін сөз табы сын есім деп аталады.Сын есімнің сұрақтары: қандай? қай?

Алмұрт-жапырағы түсетін ағаш.Гүлдері ақ немесе қызғылт болады.Алмұрт сәуір,мамыр айларында гүлдейді.Жемісінің түсі жасыл, сары кейде қызылдау болады.Алмұрттан тосап қайнатады.Шырын және сусын дайындайды.Алмұрттың ағашынан музыкалық аспаптар дайындайды.

1.Туған жердің күні де ыстық, түні де ыстық.

2.Білекті бірді жығады, білімді мыңды жығады.

3.Жақсы-жаныңа жолдас, жаман-малыңа жолдас.

4.Ел іші-алтын бесік.

5.Отансыз адам, ормансыз бұлбұл болмас.

6.Сабыр түбі- сары алтын.

7.Еңбекпен тапқан нан тәтті.

8.Жақсы әке- жаман балаға қырық жылдық ризық.

9.Өнер алды- қызыл тіл.

10.Әлсіз адам сүріншек, ақылсыз адам еріншек.

Сабақтың тақырыбы: «Сан есім»

Сабақтың мақсаты: Оқушының сөз таптары соның ішінде сан есім туралы түсінігін тереңдету.Сөйлем ішінен сан есімді таба білуге үйрету.Сан есімнің түрлерімен таныстыру.Оқушыны көркем жазуға, алғырлыққа баулып,тәрбиелеу.

Барысы:

Сан есім дегеніміз заттың санын, ретін білдіретін сөз табы.Неше? Қанша? деген сұрақтарға жауап береді.Сан есім 6 топқа бөлінеді.

Мың найзалы жалғыз батыр,

Жауларына алғызбай жүр. /кірпі/

Бір ағашта бес бармақ,

Бес бармақта бес жаңғақ /қол/

Бойы бір қарыс,

Сақалы екі қарыс. /жүгері/

Табаныма байладым,

Қос аяқпен айдадым. /шаңғы/
2-тапсырма Шығармашылық тапсырма


Неше?

алты

екі

жиырма











Нешінші?

алтыншы















Сабақ тақырыбы: «Графикалық жаттығулар»

Мақсаты: Сызба бойынша тапсырмаларды орындату арқылы ойлау қабілеттерін дамыту.

Барысы:

Берілетін тапсырмалар

1-тапсырма

Мына сызба бойынша екі азат жолдан тұратын мәтін құрастыр.Мәтінге тақырып қой

Құстар сайрайды.Сәрсен кітапханаға барды.Әлия мақала жазды.Әйгерім Алматыдан келді.

1. __________ ________________ .

2. __________ _______ ___________ .

4. __________ ___________ ___________?

5. __________ _______ _______ __________ !

1. 
   Жыл мезгілінің аты.
   
2. 
   Суда жүзетін не?
   
3. 
   Данышпан, білгіш адам.
   

Барысы:

А) сөз В) буын

С) әріп Д) тасымал

2. Жіңішке буынды сөзді табыңыз

А) әлдеқашан В) жолдас

С) ғарышкер Д) әріптес

3. Ашық дауысты дыбысты табыңыз

А)а,ә Д )ү,й

В)ы,і Е) ы,і

4. Дыбыстың жазбаша таңбасы не?

А) дыбыс В) буын С) әріп Д) сөз

А) Қызылкүрең В) Жиырма сегіз

С) Отырып қалды Д) Қызметкер

6.Сөйлем нешеге бөлінеді?

А) 2 В) 3 С) 4 Д) 5

А) бастауыш, толықтауыш; В) анықтауыш, баяндауыш;

С) бастауыш, баяндауыш; Д) анықтауыш, пысықтауыш;

8.Сөйлемнің түрін анықтаңыз.

Қоңырау соғылды.Оқушылар үзіліске шықты.

A) Лепті сөйлем. B) Сұраулы сөйлем

C) Жай сөйлем. D) Хабарлы сөйлем

9. Сын есімдердің қатарын тап

А) Көк, адам В) қызыл, биік

С) Оқушы,шәкірт Д)Ұғымтал,төрт

10. Етістік тап

А) сары, қызыл В) әдемі, сұлу, көркем

С) батыр, қорқақ Д) келді, жүріп бара жатыр

11.Сан есімдердің қатарын көрсет

А) биік-аласа В) алтыншы, он-оннан

С) келді, отыр Д) сегіз, жасыл

12.Түбір сөзді тап

А) денсаулыққа В) кітап

С) оқушы Д) байлық

13.Қосымша неше топқа бөлінеді?

А) 2 В) 3 С) 4 Д) 5

А) 6 В) 3 С) 5 Д) 4

1. 
   «Қызықты грамматика» /жұмыс дәптері/Алматыкітап баспасы 2012 ж
   
2. 
   «Мөлдір бұлақ» журналы
   
3. 
   Қазақ тілінен кестелер жинағы
   
4. 
   Қазақ тілі бойынша диктанттар жинағы /Атамұра 2000 жыл/
   
5. 
   Қазақ тілі оқулығы /3-сынып/ Алматыкітап баспасы
   
6. 
   Қазақ тілі оқулығының әдістемесі /3-сынып/