3 Тәжірибе. Бейтараптану реакциясының жылу эффектісін анықтау Құрал-жабдықтар: калориметр, көлемі 500мл және 250мл дөңгелек Дьюар колбалары немесе химиялық стақандар, өлшеуіш цилиндр, сүзгіш, термометр, араластырғыш.
Реактивтер:1н HCl, HNO3, H2SO4 қышқылдар және NaOH сілті ерітінділері
Ж ұмыс барысы:
5-сурет. Калориметрлік жолмен еру жылуының анықтау
Калориметр орнына құрғақ температураға төзімді стакан немесе Дьюар ыдысын алуға болады (5-сурет). Екі стақаннан тұратын калориметриялық жабдықты жинайды: көлемі 500мл стакан – сыртқы, көлемі 250мл стакан – ішкі реакциялық стакан болып табылады. Ішкі стақанды органикалық шыныдан жасалған табақшаға қояды. Үстінен реакциялық ыдысты үш тесігі бар шыны қақпақпен жабады: сүзгіш, араластырғыш және термометр (0,1С шкаласы бар) сиятындай.
Өлшеуіш цилиндрлермен 100мл қышқыл ерітіндісінен және 100мл сілті ерітіндісінен өлшеп, көлемі 250мл колбаларға құяды да, 5–7 минуттан кейін әр ерітіндінің бастапқы температураларын өлшейді.
Әрі қарай, енді термометрді калориметр ішіне түсіріп, сонымен бірге тез арада қышқыл мен сілті ерітінділерін реакциялық ыдысқа құйып, араластырғышпен араластырып, термометрдің көрсеткіштеріне көңіл аудару керек. Температураның соңғы нәтижесін жазып алыңыз. Термометрдің көрсеткіштерін (tб, tс) төменде берілген кестеге жазыңыз:
Қышқыл
Сілті
Температура
t, C
Ерітіндінің көлемі, мл
Бөлінген жылу Q мөлшері, кДж\моль
tб
tс
HCl
NaOH
HNO3
NaOH
H2SO4
NaOH
tб – ерітіндінің бастапқы температурасы
tс – ерітіндінің соңғы температурасы
Қышқылды сілтімен бейтараптау реакциясының нәтижесінде бөлінген жылу Q мөлшерін келесі формуламен есептейді:
