Сопылық әдебиет – араб мәдениетіндегі айқын
символизм мен метафорамен байланысты
ерекше құбылыс, оны көптеген ақындар жақсы
көреді. Сопылық шығармашылық үшін
әдеттен тыс кең мүмкіндіктер ашты, өйткені
бұл бір жағынан ой толғау поэзиясы, илаһи
ақиқатқа мистикалық ұмтылыс пен құдайда
еру болса, екінші жағынан талғампаз нәзіктік,
махаббат пен өмір. Демек, сопылық өлеңдер
қашанда сан қырлы: көзге көрінетін «жердегі»
жазықтықтың артында махаббатты, нәпсі
ләззатын, мастық рахатын дәріптейтін терең
сырлы мән жатыр. Сопылық лириканың озық
үлгілерінің, оның ішінде Омар Хайямның
(1048-1122) атақты рубиндері бар ерекше
сүйкімділігінің сыры жердегі және
тылсымдықтың тоғысуы осында жатыр.
ШАХНАМЕ
«Шахнаме» («Патшалар кітабы»)
өлмес эпикалық поэмасын тудырған
əлемге əйгілі парсы ақыны Фердоуси
(940 - 1020 ж.). 150 000 байттан
тұратын бұл даңқты жыр Ежелгі
Иранның елу мифтік, аңызға айналған
жəне тарихи билеушілерінің билігін
сипаттайды. Жырдың бас кейіпкері –
600 жыл өмір сүріп, түрлі
зұлымдықтармен, əділетсіздіктермен
күресіп келе жатқан Рустам батыр.
Әдеп белгілі бір кәсіпке (мысалы,
қазы, хатшы) қажетті білімдер
жиынтығы болып табылатын
еңбектен басталды. Бірақ бұл
тақырып бойынша
топтастырылған күлкілі немесе
әсерлі әңгімелер жинақтарымен де
ұсынылды. Кейбір әңгімелер бір
әлеуметтік тапты дәріптесе,
екіншісін сатира объектісіне
айналдырса, басқалары арабтар
Достарыңызбен бөлісу: |
