Қарағанды облысы топонимдері Нұр-Сұлтан, 2020 Т. Аршабеков
жүктеу/скачать 7,57 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ҚҰСАЙЫН – тау, биік. 628 м, Жаңаар. ауд. Кісі есіміне байланысты койылған атау. ҚЫЗЫЛСИЫР
| ҚҰРТБАЙ
– таулар, Жаңаар. ауд. Шашты тауларының солт.- шығысында, Қосылықты тауының оңт.-батысында. Құрт және бай деген екі сөзден қосылған атау. Бұл жерлерді көбінесе Шашты тауларымен бірлестіріп, «Құртбай-Шашты» деп атайды. ҚҰСАЙЫН – тау, биік. 628 м, Жаңаар. ауд. Кісі есіміне байланысты койылған атау. ҚЫЗЫЛСИЫР – тау, биік. 574,6 м, Сарысу өзенінің солт.-де, Жаңаар. ауд. Қызыл (сын есім) , сиыр (зат есім) сөздерінің бірігуінен жасалған тау аты. Атаудың екінші сыңары түркі тілдерінде түрлі фонетикалық тұрғыда айтылады. Алт. Суури – «істік, үшкір, конус тәріздес; тув. суур – «шоқы, тебе, үшкір, ко-нус тәріздес; орыс тіліндегі сугор «шоқы» сөздерінің мағынасы да, тұлғасы да ұқсас. Бұған карағанда топоним кұрамындағы сиыр (сүйір) осы көрсетілген сөздермен мағыналас деп қараймыз. Атаудың мағынасы: «Қызылұш, қызыл шоқы, қызыл төбе» болар деп жобалаймыз. ҚЫПШАҚБАЙ – тау, биік. 423,0 м, Жаңаар. ауд. Кісі есіміне байланысты 169 койылған атау. ТЕРЕКТІ – тау, Жаңаар. ауд. Шашты тауының оңт.-шығысында, Мырзашоқы тауының солт.-батысында, сай-сала , Омарбек тауының солт.- шығысында, Қараоба шоқысының оңт.-шығысында. «Терек көп өскен тау, жер» деген мағынаны білдіреді. ТОҚТЫ – жатаған тау, адыр-төбелер. Жаңаар. ауд., Ақтүбек с/о. Аңыз бойынша, бұл жерді мекендеген Сапақ байдың бар жылқысы жұттан қырылып, таудың тасына біткен қынаны теріп жеген бес мың тоқтысы ғана аман қалған. МҰҢЛЫ – тау, Жаңаар. ауд. Е. Қойшыбаев пен Ғ. Қонқашпаев бұл сөзді «қайғылы, каралы» тау деп сөзбе-сөз аударған. (Қонқашпаев, 1963; Койшыбаев, 1974, 173.) Бұл тау атауы халық аңызы бойынша адам есіміне байланысты қойылған деп түсіндіріледі (Қулы топонимінің талдауын қараңыз). МЫҢАДЫР – таулар, Жаңаар. ауд., Жаманадыр тауының оңтүстігінде, Шөлқоңыр тауының солт.-батысында, төбе, Қамбас төбенің солт.-шығысында, Сүмбе шоқының солт.-батысында, станса, Қаз. т.ж. Қарағанды бөлімшесі. Мың сөзі негізінде «көп, сансыз, хисапсыз» деген мағынаны білдіреді. Кейде мың сан формасында сөз тіркесінде келіп, «шексіз көп, мол» мағынасында да қолданылады. Ал топонимнін мағынасы: «аласа, толып жатқан аласа төбелер, дөңестері көп жер». МЫҢБАЙ – тау. Жаңаар. ауд. Ақтау с/о жерінде. Антропонимдік атау. Мың - есепті сан, бұрынғы кезде қазақтар мың басы лауазымын да қолданған [ҚТТС.ІІ-том, б.156]. Баурайын «Мыңбай сайы» деп атайды, бұл жерде қола дәуірінің көне ескерткіштері көп, мыс қорытып, қола өндірген ескі қоныстардың орыны бар. жүктеу/скачать 7,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|