Қарастыруға болады. Кеніш құрамында бірнеше өз алдына объектілер болуы мүмкін
жүктеу/скачать 19,4 Kb.
|
Мұнай кен орны деп бір
|
Мұнай кен орны деп бір-бірінің үстінде немесе әр түрлі орналасқан, бірбірінен бөліп тұратын бос кейде суға қаныққан жыныстардан тұратын бір немесе бірнеше кеніштер жиынтығын айтады. Оларды бірге немесе жекеше пайдалануға болады. Әр кенішті өз алдына объект қылып қарастыруға болады. Кеніш құрамында бірнеше өз алдына объектілер болуы мүмкін. Мұнай кеніші, ол жер қыртысындағы кей облысында геохимия әсерінен болған сұйық көмірсутектердің жиынтығы. Көбіне мұнай кеніші су қабатымен байланысты болады. Бұл байланыстың негізгі екі түрі болады. Егер су мұнай кенішінің астында, оының бойымен созылып жатқан болса, онда ондай суды астарлы су деп атайды. Егер сумен байланыс мұнай кенішінен төмен, бірақ оның қанаттарын астарлап жатса, ондай суды контурлы су деп атайды. Мұнай және су аралығындағы шекараның орналасу дәрежесін мұнай-су қатынас жағдайы анықтайды. Кенішті пайдалану кезінде бірқатар кедергілер болады, олар: су, мұнай кенішінен жоғары немесе төмен орналасқан сулар, сонымен бірге сол мұнай қабатындағы қабат аралық сулар (аралық сулар). Мұнай кеніштері пайда болғанда, газбен толтырылған кеңістіктер, газды шапкалар болады. Бұл аудандардың көлемі әртүрлі: үлкен көлемді-шексіз немесе шектелген болады. Кеніштердің үлкенді-кішілігіне байланысты оларды игеру техникасы мен технологиялары қолданылады. 6. Негізгі ұғымдар мен терминдер: Ұңғыма-диаметрі оның тереңдігінен әлдеқайда аз, горизонтқа кезкелген бұрышта адамның кенжарға қол жеткізбестен жер бетінен немесе жер асты қазбасынан бұрғыланған дөңгелек қималы тау-кен өндірісі. Алеврит-шөгінді борпылдақ жыныстар немесе мөлшері 0,01-ден 0,1 мм-ге дейінгі дәндерден тұратын қазіргі жауын-шашын. Алмазды құрал-бұрғылау қашаулары және басқа да құралсаймандар, олардың кесу жиектері техникалық алмаздармен қаттылығын арттыру үшін нығайтылған. Баррель-мұнай мен мұнай өнімдерін өндіру өлшемі. 1 баррель = 42 американдық галлон = 159 литр; 7,3 баррель = 1 тонна мұнай; 6,29 баррель = 1 м3. Баржа-құбырларды су астында төсеу немесе мұнай мен мұнай өнімдерін қысқа қашықтыққа тасымалдау кезінде бұрғылау жабдығы үшін база ретінде пайдаланылатын өздігінен қозғалмайтын кеме. Башмак - бұл қысқа, қалың қабырғалы, болат құбыр, ұзындығы шамамен 0,5 м, жоғарғы бөлігінде корпус құбырларының бағанының негізіне бекіту үшін винтті бұрандасы бар. Табанның төменгі ұшында құлыптар мен қашаулардың муфталарын ұңғыманың ортасына бағыттау үшін ішкі құлама болады. Сыртқы скос тиянақ арналған ілінісуді жою бүйірінде тиянақ үшін түйіспелер шегендеу құбырларын сабақтас бағаналардың және кемшіліктерін тіреулерін ұңғымалар. 7. Тұтқырлық-сұйықтықтың белгілі бір температурада ағу қабілеті. Газконденсат-табиғи газбен біріккенде кездесетін сұйық көмірсутектер Мұнай және газ кен орны-бұл "тұзақ"деп аталатын, тау жыныстарының белгілі бір көлемін толтыратын мұнай мен газдың бірыңғай жиналуы. Ұңғыма кенжары - бұрғылау немесе пайдалану кезінде ұңғыманың ең төменгі бөлігі. Тұзақ-өткізгіштіктің өзгеруі мұнай мен газдың жиналуына және сақталуына ықпал ететін тау жыныстарының көлемі. Ұңғыманың (шахтаның, шурфтың және басқа тау-кен қазбаларының) сағасыосы қазбалардың жер бетінде басталуы. Ұңғыманың сағасы тиісті шегендеу құбырларымен бекітіледі және ұңғымаларды бұрғылау немесе пайдалану кезінде қажетті құрылғылармен (превентор, ысырмалар және т.б.) жабдықталады. Мұнай қабаты-бұл үлкен беті бар капиллярлық каналдар мен жарықтардың жиналуы бар таулы шөгінді тау жынысы. Бұл тау жынысы сумен, мұнаймен және газбен қаныққан. Коллектор-бұл мұнай, газ және суды ұстап, оларды игеру кезінде бере алатын тау жыныстары. Ұңғыма дебиті (фр. debit-өткізу, тұтыну) - белгілі бір табиғи немесе жасанды көзден уақыт бірлігіне тұрақты келетін сұйықтықтың (судың, мұнайдың) немесе газдың көлемі. http://rmebrk.kz/assets/media/ebook/kaz_kartabai_final/data/gloss.html 8. Ұңғыма конструкциясында келесі типті шегендеу бағаналары пайдаланылады: - бағыт – тұрақты емес шөгінділерден тұратын жоғарғы интервалды бекіту үшін. Ұңғыма сағасын шаюдың алдын алу үшін арналған; - кондуктор – лақтырымға қарсы қондырғының сағасында ластанулардан су жиектерін изоляциялау үшін қиманың жоғарғы тұрақсыз интервалдарын бекіту, сонымен қатар келесі шегендеу бағаналарын ілу үшін; - аралық шегендеу бағанасы – төменде жатқандармен бұрғылау шарты бойынша сәйкес келмейтін геологиялық қиманың жоғарғы аймағын изоляциялау және бекіту үшін. Келесі интервалды бұрғылау үшін ұңғымада апаттар мен қиындықтардың алдын алу үшін қолданылады. Жағымды шарттарда аралық бағана пайдалану бағана ретніде падаланыла алады; - пайдалану бағана – өнімділік жиекті бекіту және ұңғыманың басқа геологиялық қималарының жиектерінен изоляциялау үшін қолданылады. Кез-келген белгілі әдіспен мұнай мен газды бетке шығаруға арналған. а — профиль; б— сағадағы бағананың консцентрлік орналасуы; в — ұңғыма құрылымының графикалық суреті; г — ұңғыма конструкциясының жұмысшы сұлбасы . Аралық шегендеу бағаналары келесідей бола алады: жазық, демек, алдыңғы интервалдың бекітілуіне байланыссыз ұңғыманың түбінен сағасына дейін барлық оқпанды бекітетін; хвостовиктер — 100м-ден кем емес алдыңғы шегендеу бағанасының ұңғымасының тек қана отырғызылмаған интервалын бекіту үшін; летучкалар — алдыңғы немесе келесі шегендеу бағаналарымен байланысы бар қиындықтарды жою үшін қызмет ететін арнайы аралық шегендеу бағаналары. Летучкалар ұңғыма сағасына дейін өсірілмейді. Аралық бағана хвостовик ұңғыма сағасына дейін өсіріледі немесе жағымды жағдайларда пайдалану бағана ретінде қызмет етеді. Соңғы аралық бағананың тозуы айтарлықтай болмағанда, эксплуатациялық бағана хвостовик түрінде түсіріле алады. Ұңғыма конструкциясына кіретін бағана санын есептегенде бағыты және кондуктор ескерілмейді. Пайдалану және бір аралық бағанадан тұратын ұңғыма конструкциясын екібағаналы деп атайды, ал пайдалану және екі аралықтан тұрса үшбағаналы деп аталады. 9. Ұңғыма түрлері. Регионалдық зерттеу, іздеу, мұнай кенорындарын өңдеу және барлау ұңғымалары келесі категорияларға бөлінеді: а) тіректік; б) параметрлік; в) іздестіру; г) барлау; д) пайдалану. Тіректік ұңғымалар зерттелген ірі региондардың тереңдікті құрылысының негізгі пішінін меңгеру, шөгінділердің территориалдық және стратиграфиялық бөліну заңдылығын анықтау үшін жобаланады. Ұңғымаларды бұрғылау аяқталғаннан кейін және осы процессте арнайы конструкциямен қарастырылған зерттеулер комплексі жүргізіледі. Тіректік бұрғылаудың қорытындысында мұнай және газдың болжамдық қорына баға беріледі. Параметрлік ұңғымалар тереңдікті ескіруді меңгеру және мұнайгазжиналудың мүмкін аймағындағы мұнайгаздылықтың перспективаларын салыстырмалы бағалау үшін тұрғызылады. Тіректік ұңғымаларға қарағанда іздестіру жұмыстарыны тездету және негізгі геологиялық тапсырмалары шешуге зақым тигізбей олардың құнын төмендету мақсатымен бұл ұңғымалар керннің қысқартылған таңдалуымен бұрғыланады. Параметриялық ұңғымаларды бұрғылаудың қорытындысында жорамалдық қорлар дәлденуі және С2 категориялы газ бен мұнай қоры анықталуы мүмкін. Іздестіру ұңғымалары параметрлік бұрғылаудың және жаңа аудандарда мұнай және газ шөгінділерінің болу немесе болмауын анықтау үшін геофизикалық жұмыстардың берілгендері бойынша жобаланады. Ұңғымаларды өткізу кезінде мүмкін өнімділік жиегінің шөгінде және стратиграфиялық бөлімнің шекарасында керннің толық жиналуы, сонымен қатар салалықгеофизикалық зерттеулер жиынтығын жүргізу мен мүмкін өнімділік жиекті байқау қарастырылады. Іздеу ұңғымаларын бұрғылау кезінде С1 және С2 категориялардың қорлары анықталуы мүмкін. 10. Барлау ұңғымалары іздеу бұрғылауы кезінде олардың мұнайгаздылығын анықталғаннан кейін аймақтарда бұрғыланады. Бірінші деңгейде (алдынала барлау) мұндай ұңғымаларды бұрғылау мақсаты - олардың барлауының экономикалық мақсаты жайында техникоэкономикалық баяндамаларын (ТЭБ) құрастыру. ТЭБ-ті бекіткеннен кейін екінші деңгейдің мақсаты (бөлшектік барлау) - (А + В + С) өндірістік категорияларының қорын дайындау және кенорынның (шөгіндінің) өндірілуінің жобасын тұрғызу үшін берілгендерді жинау. Барлау ұңғымаларын бұрғылау кезінде өнімділік шөгінде кернді жинау, салалықгеофизикалық жиынтығын жүргізу, сонымен қатар жақтық грунтпен кернді жинау мен алдынала пайдаланудан тұратын жиекетерді байқау қарастырылған. Пайдалану ұңғымалар мұнай және газ кенорындарының өңделу жобасына сәйкес бұрғыланады. Бұл категорияға сонымен қатар айдау, бағалау, бақылау және пьезометриялық ұңғымалар кіреді. Пайдалану ұңғымалар өңделетін шөгіндіден мұнай мен газды алу үшін арналған; айдау – өнімділік қабатқа суды, газды және ауаны айдау үшін арналған; бағалау – өнімділік жиектердің коллекторларын бағалау үшін; бақылау және пьезометриялық – ұңғыманы пайдалану процесінде мұнайгаз жанасуының, қысымның өзгеруін жүйелі түрде бақылау үшін арналған. Арнайы ұңғымалар. Мұнай және газ өндірісінде сонымен қатар кәсіптік суларды лақтыруға, мұнай мен газдардың ашық фонтандарын жоюға, жерасты суқойнауларына арналған құрылымды дайындауға және оларға газды айдауға, техникалық суларды барлау мен алуға арналған арнайы ұңғымалар бұрғыланады. жүктеу/скачать 19,4 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|